Zagrożenia cywilizacyjne i zrównoważony rozwój
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | R.4s.ZCZ.SI.ROSXX |
Kod Erasmus / ISCED: | (brak danych) / (brak danych) |
Nazwa przedmiotu: | Zagrożenia cywilizacyjne i zrównoważony rozwój |
Jednostka: | Katedra Chemii Rolnej i Środowiskowej |
Grupy: |
Ochrona Środowiska 4 sem. stacj inż obow. Monitoring środowiska i zagrozenia ekosystemów Ochrona środowiska, 4 sem, stacj. inż. obowiązkowe |
Punkty ECTS i inne: |
(brak)
|
Język prowadzenia: | polski |
Skrócony opis: |
KIERUNEK: OCHRONA ŚRODOWISKA / ECTS: 4 / semestr: 4 Profil: ogólnoakademicki / Forma i poziom: SI status: kierunkowy Wymagania wstępne: brak Celem przedmiotu jest przedstawienie antropogenicznych przyczyn lokalnych, regionalnych i globalnych zagrożeń, ich skutków dla środowiska i człowieka, sposobów ich eliminacji lub znaczącego ograniczenia, zasad rozwoju ukierunkowanego na utrzymanie równowagi ekologicznej oraz wzrost świadomości i odpowiedzialności ludzi. Zostaną omówione: przyczyny degradacji środowiska, skutki zmian klimatu, katastrof klimatycznych, awarii przemysłowych, wycieków niebezpiecznych substancji, organizmów inwazyjnych, rozruchów społecznych, konfliktów zbrojnych, terroryzmu, ubóstwa, głodu, chorób i uzależnień, zasady korzystania ze środowiska, zasady zrównoważonego rozwoju, strategie przywracanie i utrzymanie równowagi ekologicznej, wzrost odpowiedzialności społeczeństwa za obecne i przyszłe pokolenia oraz działania w skali krajowej i międzynarodowej. |
Pełny opis: |
Wykłady: 1. Charakterystyka przedmiotu, wymagania dotyczące jego zaliczania, pojęcia podstawowe oraz literatura. Relacje człowiek – środowisko. 2-3. Środowisko i zasoby przyrody. Surowce energetyczne i metaliczne oraz skutki ich eksploatacji. 4-5. Surowce niemetaliczne i skalne oraz skutki ich eksploatacji.. 6. Zasady gospodarowania zasobami odnawialnymi i nieodnawialnymi. Alternatywne źródła energii. 7-8. Lokalne, regionalne i globalne zagrożenia atmosfery, hydrosfery i pedosfery (fizyczne, chemiczne, biologiczne) jako skutek antropopresji; rejony ekologicznego zagrożenia. 9-10. Globalne przyczyny zagrożeń cywilizacyjnych: zróżnicowany przyrost demograficzny, urbanizacja, zmiany na obszarach wiejskich, rozwój techniki i technologii, hałas. Warunki utrzymania równowagi ekologicznej – granice wzrostu, stosunki społeczno-ekonomiczne. 11-12. Modele życia, zwiększona konsumpcja, przyczyny i następstwa chorób, uzależnień, wykluczenia społecznego, katastrof komunikacyjnych, awarii urządzeń, terroryzmu, konfliktów zbrojnych i innych zagrożeń. 13. Warunki utrzymania równowagi ekologicznej. Ekofilozofia, idea zrównoważonego rozwoju. Zasady, prawa i wskaźniki ekorozwoju. 14-15. Rozwój zrównoważony w polityce ekologicznej państwa, stosowanie jego zasad w gospodarce i społeczeństwie. Problemy na styku efekty ekonomiczne i zaspokajanie potrzeb a wymogi ochrony środowiska. Ćwiczenia: 1. Wykorzystanie i zmiany przestrzeni przyrodniczej. Problemy w zakresie ochrony środowiska w aglomeracjach miejsko-przemysłowych. 2. Wzajemne uwarunkowania produkcji rolniczej i elementów środowiska. Znaczenie obszarów chronionych. 3. Możliwość rozwoju rolnictwa ekologicznego. Programy rozwoju obszarów wiejskich i turystycznych. 4. Lokalne skutki emisji zanieczyszczeń. Globalne problemy środowiska. 5. Analiza skutków ekologicznych i społecznych będących następstwem zmian systemowych w Polsce po 1989 r., nowe zagrożenia i problemy społeczne. 6. Wpływ zmian w środowisku na zdrowie ludzi. Edukacja i świadomość ekologiczna a postawa wobec środowiska w Polsce i na świecie. 7. Rozwój zrównoważony - cele, etapy realizacji, prognozowanie zmian w środowisku. Polska strategia ekorozwoju, proekologiczne działanie gospodarcze. Regulacje prawne i administracyjne, polityka ekologiczna państwa. 8. Konsekwencje przystąpienia Polski do Unii Europejskiej - stan zanieczyszczenia powietrza, wód i gruntów. Stan środowiska w Polsce a kondycja społeczna i ekonomiczna kraju. Źródła finansowania inwestycji środowiskowych. 9. Przykłady programów regionalnych zrównoważonego rozwoju w gminach i powiatach - problemy w ośrodkach miejsko-przemysłowych. 10. Przykłady programów regionalnych zrównoważonego rozwoju w gminach i powiatach - problemy w ośrodkach z przewagą działalności rolniczej i usługowej. 11. Zrównoważony rozwój w Unii Europejskiej, programy wspólnotowe, europejska sieć ekologiczna - ochrona zasobów przyrody, obszarów szczególnie cennych w skali europejskiej, ochrona bioróżnorodności i georóżnorodności. 12. Europejskie i światowe konwencje i programy w zakresie ochrony środowiska i likwidacji przyczyn zagrożeń cywilizacyjnych. 13. Lokalne programy ochrony środowiska i rewitalizacji. Likwidacja obszarów zagrożenia środowiskowego i społecznego. Programy rekultywacji, renaturyzacji i rewitalizacji obszarów zdegradowanych przez różnorodną działalność człowieka: miejskich, poprzemysłowych i powojskowych. 14. Kształtowanie świadomości społecznej przez edukację prośrodowiskową jako skuteczna metoda promowania idei zrównoważonego rozwoju, rola organizacji pozarządowych w tym kształtowaniu. Ekorozwój w nauce społecznej kościołów i związków wyznaniowych. 15. Rola tradycji, obyczajów i zwyczajów regionalnych w integracji społeczności lokalnej jako element zrównoważonego rozwoju. Rola organizacji pozarządowych, liderów i Lokalnych Grup Działania w kształtowaniu świadomości i odpowiedzialności społeczeństwa obywatelskiego oraz wdrażaniu zrównoważonego rozwoju. Struktura aktywności studenta: zajęcia realizowane z bezpośrednim udziałem prowadzącego godz. 48, ECTS: 1,9 w tym: wykłady 15 godz. ćwiczenia i seminaria 30 godz. konsultacje 1 godz. udział w badaniach 0 godz. obowiązkowe praktyki i staże 0 godz. udział w egzaminie i zaliczeniu 2 godz. e-learning 0 godz. praca własna 52 godz. ECTS: 2,1 |
Literatura: |
Podstawowa: 1. Borys T. (red). 2003. Zarządzanie zrównoważonym rozwojem: Agenda 21 w Polsce - 10 lat po Rio. Wyd. Ekonomia i Środowisko, Białystok. 2. Godlewska J. 2006. Programowanie zrównoważonego rozwoju gminy. Wyd. Politechniki Białostockiej, Białystok. 3. Kozłowski S. 2002. Ekorozwój - wyzwanie XXI wieku. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa. Uzupełniająca: 1. Giordano C., Legutko-Kobus P. 2007. Możliwości międzynarodowej współpracy w dziedzinie ochrony środowiska i wdrażania zrównoważonego rozwoju w nowym okresie programowania Unii Europejskiej (2007-2013). Wyd. KUL, Lublin. 2. Siemiński M. 2007. Środowiskowe zagrożenia zdrowia. Inne wyzwania. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa. 3. Skup Magdalena (red.) 2009. Zrównoważony rozwój - aspekty rozwoju społeczności lokalnych. Fundacja Forum Inicjatyw Rozwojowych, Białystok [dostępny online] |
Efekty uczenia się: |
Po zakończeniu kursu student: Wiedza: - posiada wiedzę teoretyczną o procesach zachodzących w środowisku oraz relacji człowiek-środowisko, o zagrożeniach środowiska wywołanych działalnością bytową, gospodarczą i rekreacyjną człowieka oraz sposoby minimalizacji zagrożeń wynikających z antropopresji - definiuje pojęcia dotyczące zrównoważonego rozwoju oraz zasady jego programowania - omawia porozumienia dotyczące ochrony środowiska w skali regionalnej i globalnej - wskazuje możliwości zdobywania funduszy na realizację zrównoważonego rozwoju oraz rolę Lokalnych Grup Działania i organizacji pozarządowych w kształtowaniu świadomości i odpowiedzialności społeczeństwa za wdrażanie zrównoważonego rozwoju - zna metody przywracania wartości użytkowych terenom zdegradowanym w wyniku działalności człowieka Umiejętności: - potrafi rozróżnić zjawiska wynikające z przyczyn naturalnych i antropogenicznych - umie dostrzec i ocenić związki przyczynowo-skutkowe zachodzące w przyrodzie w świecie ożywionym i nieożywionym - posiada umiejętność wykonania analizy SWOT dla potrzeb strategii rozwoju dla rejonu zamieszkania oraz zna zasady opracowania programu zrównoważonego rozwoju - umie ocenić priorytety dla rejonu zamieszkania, rezultaty wdrażania programu zrównoważonego rozwoju i dokonać ich uaktualnienia - potrafi przygotować wystąpienie ustne w języku polskim z zakresu treści nauczania, przedstawić je i aktywnie uczestniczyć w wymianie poglądów Kompetencje społeczne: - jest wrażliwy na zachowanie naturalnych zasobów środowiska i na oszczędne gospodarowanie nimi - rozumie potrzebę ochrony zasobów dla przyszłych pokoleń jako wyraz solidarności międzypokoleniowej - odczuwa konieczność działań lokalnych dla uzyskania skutków globalnych oraz integracji przedsięwzięć międzynarodowych - organizuje pracę w zespołach 2- lub kilkuosobowych w celu wykonania określonego zadania - przełamuje obawę przed publicznym wystąpieniem, nabiera pewności w prezentowaniu własnych poglądów w dyskusji - rozumie potrzebę ustawicznego podnoszenia kwalifikacji. |
Metody i kryteria oceniania: |
Metody i kryteria oceniania Wykłady: egzamin testowy lub ustny (pytania problemowe) 1. Ocena niedostateczna (2,0): wystawiana jest wtedy, jeśli w zakresie co najmniej jednej z trzech składowych (W, U lub K) przedmiotowych efektów kształcenia student uzyska mniej niż 50% obowiązujących efektów dla danej składowej. 2. Ocena dostateczna (3,0): wystawiana jest wtedy, jeśli w zakresie każdej z trzech składowych (W, U lub K) efektów kształcenia student uzyska przynajmniej 50% obowiązujących efektów dla danej składowej. 3. Ocena ponad dostateczna (3,5): wystawiana jest na podstawie średniej arytmetycznej z trzech składowych (W, U lub K) efektów kształcenia (średnio 61-70%). 4. Podobny sposób obliczania ocen jak przedstawiony w pkt. 3 przyjęto dla ocen dobrej (4,0 - średnio 71-80%), ponad dobrej (4,5 - średnio 81-90%) i bardzo dobrej (5,0 - średnio >90%). Ćwiczenia: studenci przygotowują indywidualnie lub w zespołach dwuosobowych prezentacje multimedialne na wybrany temat - będzie oceniana poprawność przygotowania i umiejętność przedstawienia prezentacji oraz wykorzystania materiałów źródłowych, współpraca w zespole, aktywny udział w dyskusji na zajęciach oraz 2 sprawdziany w trakcie semestru. Ocena końcowa = 0,5•ocena z egzaminu + 0,5•ocena podsumowująca ćwiczenia (w tym 0,2•ocena z prezentacji + 0,3•ocena ze sprawdzianów). -- UWAGA: Prowadzący zajęcia, na podstawie stopnia opanowania przez studenta obowiązujących treści programowych danego przedmiotu, w oparciu o własne doświadczenie dydaktyczne, formułuje ocenę, posługując się podanymi wyżej kryteriami formalnymi. |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja w Krakowie.