Biologiczne skażenie środowiska
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | R.1s.BSS.NM.ROSXZ |
Kod Erasmus / ISCED: | (brak danych) / (brak danych) |
Nazwa przedmiotu: | Biologiczne skażenie środowiska |
Jednostka: | Katedra Mikrobiologii i Biomonitoringu |
Grupy: |
Ochrona środ. 2 stopień, niestacj. 1 sem. Monitoring ekologiczny środowiska |
Punkty ECTS i inne: |
6.00
|
Język prowadzenia: | polski |
Skrócony opis: |
KIERUNEK STUDIÓW: OCHRONA ŚRODOWISKA / ECTS: 6 semestr 1 profil: ogólnoakademicki/Forma i poziom: SM status: kierunkowy Wymagania wstępne: wiedza podstawowa z zakresu entomologii, fitopatologii i herbologii Celem przedmiotu jest przedstawienie zagrożeń występujących w środowisku powodowanych przez czynniki biologiczne takie jak: mikroorganizmy, bezkręgowce i rośliny, z uwzględnieniem organizmów inwazyjnych. |
Pełny opis: |
Wykłady: 1. Klasyfikacja i podział czynników biologicznych skażających środowisko. 2-3. Przegląd czynników i organizmów skażających środowisko rolnicze. Szkodliwe synantropy. Profilaktyka i zwalczanie szkodliwych czynników biologicznych. 4-5. Szkodliwe substancje pochodzenia naturalnego, ze szczególnym uwzględnieniem mykotoksyn obecnych w płodach rolnych, paszach i żywności. 6-7. Gatunki inwazyjne mikroorganizmów i zwierząt bezkręgowych stanowiące zagrożenie dla środowiska naturalnego w Polsce. 8-9. Inwazyjne gatunki roślin w ekosystemach naturalnych i antropogenicznych, przyczyny i mechanizmy inwazji roślin, skala zagrożenia dla rolnictwa i naturalnej szaty roślinnej w Polsce, możliwości ograniczania zjawiska i regulacje prawne. 10-11. Gatunki chwastów odpornych na herbicydy jako współczesny problem rolnictwa w kraju i na świecie, mechanizmy zjawiska, skala zagrożenia, możliwości ograniczania problemu. 12-13. Transgeniczne gatunki rolnicze jako potencjalne zagrożenie dla środowiska; przyczyny zagrożeń i możliwości ograniczania niepożądanych następstw wprowadzania do środowiska rolniczego transgenicznych gatunków odpornych na herbicydy i szkodniki. 14-15. Elementy oceny ryzyka i monitoring biologicznych skażeń roślinnych. Ćwiczenia: 1-2. Przegląd zoonoz podlegających obowiązkowi zwalczania i rejestracji. Rozpoznawanie źródeł chorób odzwierzęcych. Drogi transmisji zoonoz. 3-4. Zoonozy przenoszone przez kleszcze. Przegląd i rozpoznawanie pasożytniczych dla człowieka stawonogów. Kleszcze – znaczenie, przegląd gatunków. Inne roztocza pasożytnicze. 5-6. Przegląd i rozpoznawanie owadów pasożytniczych dla człowieka: wszy, wszoły, pluskwa domowa, pchłowate.Pasożytnicze i synantropijne muchówki - morfologia, biologia i charakterystyka zagrożeń. 7-8. Oznaczanie i występowanie szkodliwych owadów w produktach spożywczych, pomieszczeniach mieszkalnych i gospodarskich. 9-10. Zasady monitoringu inwazyjnych gatunków roślin i chwastów odpornych na herbicydy, prezentacja baz danych, zapoznanie z regulacjami prawnymi i literaturą, założenia zadań programu ćwiczeń. 11-12. Wybrane gatunki inwazyjne chwastów upraw rolniczych - charakterystyka dróg wnikania, szkodliwość i skala zagrożenia, sposoby ograniczania następstw inwazji (opracowania zespołowe i prezentacja na podstawie kwerendy w bazach danych instytucji monitorujących zagrożenie inwazyjnymi gatunkami roślin). 13-14. Wybrane gatunki inwazyjne roślin zielnych, drzew i krzewów w ekosystemach naturalnych/półnaturalnych, lądowych i wodnych oraz występujących w przestrzeni publicznej - charakterystyka dróg wnikania, szkodliwość i skala zagrożenia, sposoby ograniczania następstw inwazji (opracowania zespołowe na podstawie kwerendy w bazach danych instytucji monitorujących zagrożenie inwazyjnymi gatunkami roślin). 15. Zagrożenie wybranymi gatunkami chwastów odpornych na herbicydy w Polsce i na świecie w świetle aktualnych danych HRAC (Herbicide Resistance Action Committee) - opracowania zespołowe i prezentacja uwzględniająca skalę zagrożenia, charakterystykę szkodliwości oraz możliwości ograniczania problemu zagrożenia). Struktura aktywności studenta: Zajęcia realizowane z bezpośrednim udziałem prowadzącego 49 godz., ECTS 2 w tym: wykłady 15 godz. ćwiczenia i seminaria 15 godz. konsultacje 15 godz. udział w badaniach 0 godz. obowiązkowe praktyki i staże 0 godz. udział w egzaminie i zaliczeniu 4 godz. e-learning 0 godz. praca własna (4 ECTS) 100 godz. |
Literatura: |
Podstawowa: 1. Głowaciński Z., Okarma H., Pawłowski J., Solarz W. (red.) 2008. Księga gatunków obcych inwazyjnych w faunie Polski. Wyd. internetowe. Instytut Ochrony Przyrody PAN w Krakowie. 2. Gliński Z., Buczek J. 1999. Kompendium chorób dzwierzęcych. Wydawnictwo AR Lublin. 3. Dutkiewicz J., Śpiewak R., Jabłoński L. 1999. Klasyfikacja szkodliwych czynników biologicznych występujących w środowisku pracy oraz narażonych na nie grup zawodowych. Wyd. IMW, Lublin. Uzupełniająca: 1. Heywood V., Brunel S. Kodeks postępowania w zakresie ogrodnictwa inwazyjnych roślin obcych. Publikacje Rady Europy: Przyroda i środowisko, nr 155. 2. International Survey of Herbicide Resistant Weeds. Database. (wyd. aktualne) 3. Kośla T. 1999. Biologiczne i chemiczne zanieczyszczenie produktów roślinnych. Wyd. SGGW, Warszawa. 4. Tokarska-Guzik B. 2005. The establishment and spread of alien plant species (kenophytes) in the flora of Poland. Wyd. UŚ w Katowicach. 5. Więckowski S. K. 1992. Gospodarka żywnościowa a środowisko, PWN. 6. Tokarska-Guzik B., Dajdok Z., Zając M., Zając A., Urbisz A., Danielewicz Wł., Hołdyński Cz. 2012. Rośliny obcego pochodzenia w Polsce ze szczególnym uwzględnieniem gatunków inwazyjnych. Wyd. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska, Warszawa. 7. Adamczewski K. 2014. Odporność chwastów na herbicydy. Wyd. Nauk. PWN S.A. 8. Detecting Herbicide Resistance Guidelines for conducting diagnostic tests and interpreting results. HRAC, 1999. |
Efekty uczenia się: |
Po zakończeniu kursu student: Wiedza: - student zna podział biologicznych czynników skażających środowisko, - zna i rozumie znaczenie czynników biologicznych skażających środowisko naturalne i rolnicze, - zna czynniki sprzyjające powstawaniu zagrożeń biologicznych i praktyczne możliwości ich ograniczania - zna regulacje prawne odnoszące się do ograniczania negatywnych skutków inwazji ekologicznych - zna instytucje monitorujące problem gatunków inwazyjnych i gatunków odpornych na herbicydy w kraju i na świecie Umiejętności: - student potrafi dokonać identyfikacji wybranych szkodliwych czynników biologicznych, - posiada umiejętność korzystania z dostępnych źródeł informacji na temat omawianych zagrożeń biologicznych (Bazy HRAC, ANOBIS i in.) - potrafi dokonać krytycznej analizy zagrożeń występujących w środowisku rolniczym i ekosystemach naturalnych Kompetencje społeczne: - student ma świadomość ważności i rozumie wybrane aspekty biologicznych skażeń oddziałujących na środowisko - student posiada świadomość konieczności stałego pogłębiania wiedzy na temat współczesnych zagrożeń biologicznych w otaczającym go środowisku - posiada umiejętność twórczego rozwiązywania zadań, interpretacji oraz prezentacji wyników |
Metody i kryteria oceniania: |
Wykład: Egzamin pisemny - test jednokrotnego wyboru / pytania otwarte do wyboru. Przyjęto procentową skalę efektów kształcenia, definiowana w sposób następujący: 1. Ocena niedostateczna (2,0): wystawiana jest wtedy, jeśli w zakresie co najmniej jednej z trzech składowych (W, U, K) przedmiotowych efektów kształcenia student uzyska mniej niż 55% obowiązujących efektów dla danej składowej. 2. Ocena dostateczna (3,0): wystawiana jest wtedy, jeśli w zakresie każdej jednej z trzech składowych (W, U, K) przedmiotowych efektów kształcenia student uzyska przynajmniej 55% obowiązujących efektów dla danej składowej. 3. Ocena ponad dostateczna (3,5): wystawiana jest na podstawie średniej arytmetycznej z trzech składowych (W, U, K) efektów kształcenia (średnio 61-70%). 4. Podobny sposób obliczenia ocen jak przedstawiony w pkt. 3 przyjęto dla ocen dobrej (4,0 - średnio 71-80%), ponad dobrej (4,5 średnio 81-90%) i bardzo dobrej (5,0 - średnio>90%). Ćwiczenia: Ocena podsumowująca jest składową: ocena za wykonanie raportu z pracy projektowej w zespołach 2 - 3 osobowych / indywidualna prezentacja na wyznaczone tematy, dotyczące gatunków inwazyjnych i chwastów odpornych, uwzględniająca umiejętność pracy w zespole, posługiwania się bazami danych, ocena zaangażowania w dyskusji, umiejętność podsumowania Ocena końcowa = 0,6 x ocena z egzaminu (wykłady) + 0,4 x ocena podsumowująca (ćwiczenia) --- UWAGA: Prowadzący zajęcia, na podstawie stopnia opanowania przez studenta obowiązujących treści programowych danego przedmiotu, w oparciu o własne doświadczenie dydaktyczne, formułuje ocenę, posługując się podanymi wyżej kryteriami formalnymi. |
Zajęcia w cyklu "Semestr letni 2020/2021" (zakończony)
Okres: | 2021-02-25 - 2021-09-30 |
Przejdź do planu
PN WT ŚR CZ PT |
Typ zajęć: |
Ćwiczenia laboratoryjne, 15 godzin
Wykład, 15 godzin
|
|
Koordynatorzy: | Dorota Gala-Czekaj | |
Prowadzący grup: | Teresa Dąbkowska, Dorota Gala-Czekaj, Anna Gorczyca | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: |
Przedmiot -
Zaliczenie na ocenę
Ćwiczenia laboratoryjne - Zaliczenie na ocenę Wykład - Zaliczenie na ocenę |
Zajęcia w cyklu "Semestr letni 2021/2022" (zakończony)
Okres: | 2022-02-28 - 2022-09-30 |
Przejdź do planu
PN WT ŚR CZ PT |
Typ zajęć: |
Ćwiczenia laboratoryjne, 15 godzin
Wykład, 15 godzin
|
|
Koordynatorzy: | Anna Gorczyca, Agnieszka Synowiec | |
Prowadzący grup: | Anna Gorczyca, Beata Grygierzec, Agnieszka Synowiec | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: |
Przedmiot -
Zaliczenie na ocenę
Ćwiczenia laboratoryjne - Zaliczenie na ocenę Wykład - Zaliczenie na ocenę |
Zajęcia w cyklu "Semestr letni 2022/2023" (zakończony)
Okres: | 2023-02-27 - 2023-09-30 |
Przejdź do planu
PN WT ŚR CZ PT |
Typ zajęć: |
Ćwiczenia laboratoryjne, 15 godzin
Wykład, 15 godzin
|
|
Koordynatorzy: | Anna Gorczyca, Agnieszka Synowiec | |
Prowadzący grup: | Anna Gorczyca, Beata Grygierzec, Agnieszka Synowiec | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: |
Przedmiot -
Zaliczenie na ocenę
Ćwiczenia laboratoryjne - Zaliczenie na ocenę Wykład - Zaliczenie na ocenę |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja w Krakowie.