Narkotyki i halucynogeny - problemy uzależnień

Celem przedmiotu będzie zaznajomienie studentów z problematyką uzależnień od związków działających na ośrodkowy układ nerwowy, ich budową, wpływem na organizm człowieka, występowaniem oraz sposobami zapobiegania i terapiami farmakologiczno-psychologicznymi ich zwalczania. Szczególna uwaga położona zostanie na mechanizmy działania narkotyków i halucynogenów pochodzenia naturalnego. Zostaną również omówione zagrożenia i problemy naszych czasów tj. dopalacze i zaburzenia odżywiania typu psychicznego.

WYKŁADY:

1. Wiadomości wstępne, definicje, podział substancji uzależniających. Rys historyczny - narkotyki Starego i Nowego Świata. Problem uzależnień na przestrzeni tysiącleci.

2. Biologiczne podłoże uzależnienia (układ pobudzenia, układ nagrody).

3. Główne układy, struktury i neuroprzekaźniki ośrodkowego układu nerwowego zaangażowane w mechanizmy uzależnienia.

4. Definicje: zależności, uzależnienia psychicznego, fizycznego, zespołu abstynencyjnego, efektów ostrych, chronicznych. Doświadczalne modele uzależnień.

5. Uzależnienie od kokainy i amfetaminy – budowa, występowanie, rodzaje, mechanizm działania, wpływ na organizm człowieka, sposoby zapobiegania.

6. Uzależnienie od opioidów – budowa, rodzaje, mechanizmy działania, opioidy w lecznictwie, wpływ na organizm człowieka, zapobieganie.

7. Uzależnienie od halucynogenów, leków oraz innych substancji – wpływ na organizm człowieka

8. Uzależnienie od alkoholu – działanie alkoholu na organizm człowieka, objawy alkoholizmu i sposoby walki z nim. Uzależnienie od nikotyny – działanie na organizm człowieka, sposoby walki z tym uzależnieniem.

9. Dopalacze i substancje odurzające uzyskiwane domowymi sposobami.

10. Zaburzenia odżywiania typu psychicznego – anoreksja i bulimia.

11. Główne kierunki terapii uzależnień: farmakologiczne i psychologiczno-społeczne oraz perspektywy prac nad lekami przeciwko uzależnieniom.

1. Vetulani J., 2000. Uzależnienia lekowe na przełomie wieków. W Neuropsychofarmakologia 2000 - dziś i jutro, Bijak M., Lasoń W., (red.), IF PAN, Kraków.

2. Kostowski W., Herman Z., (red.) 2004. Farmakologia. Podstawy farmakoterapii. Tom 1-2. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa.

3. Kostowski W., 2000. Dopamina a mechanizmy nagrody i rozwój uzależnień: fakty i hipotezy. Alkoholizm i narkomania. 13: 9-32.

4. Stefański R., 2001. Uzależnienie od amfetaminy: charakterystyka neurobiologiczno-kliniczna. Alkoholizm i narkomania.

1. Posiada ogólną wiedzę na temat budowy i funkcjonowania układów zaangażowanych w procesy szeroko rozumianego uzależnienia oraz mechanizmów działania substancji psychoaktywnych.

2. Potrafi zidentyfikować i nazwać efekty fizjologiczne i psychiczne stanowiące elementy uzależnienia, w tym również chorób związanych z odżywianiem.

3. Ma świadomość zagrożeń stosowania różnych substancji psychoaktywnych oraz potrafi o nich informować społeczeństwo.

Ocena z wykładów będzie wystawiana na podstawie pisemnego egzaminu i lub obecności.