Toksykologia

Rola i zadania współczesnej toksykologii. Podstawowe definicje i pojęcia z dziedziny toksykologii. Przyczyny i rodzaje zatruć. Losy ksenobiotyków w organizmie zwierząt. Mechanizmy działania toksycznego. Odległe efekty toksyczne. Toksykometria. Podstawy toksykogenomiki. Współczesna analiza toksykologiczna. Toksykologia narządowa. Toksykologia środowiskowa. Diagnostyka i leczenie zatruć.

Toksykologia szczegółowa: pestycydy, metale i metaloidy, nitrozoaminy, wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne, dioksyny, rozpuszczalniki organiczne. Trucizny pochodzenia roślinnego, jady zwierzęce, toksyny bakteryjne i grzybowe.

Rola i zadania współczesnej toksykologii. Podstawowe definicje i pojęcia z dziedziny toksykologii. Przyczyny i rodzaje zatruć. Losy ksenobiotyków w organizmie zwierząt – wchłanianie, dystrybucja, biotransformacja. Reakcje I i II fazy. Inhibicja i indukcja enzymów mikrosomalnych, rola cytochromu P-450, polimorfizm genetyczny, aktywacja metaboliczna. Mechanizmy działania toksycznego. Odległe efekty toksyczne. Toksykometria. Badania i ocena toksyczności ostrej, podostrej i przewlekłej oraz działania rakotwórczego, mutagennego i teratogennego. Współczesna analiza toksykologiczna – metody wykrywania i oznaczania ksenobiotyków w materiale biologicznym i elementach środowiska. Zastosowanie metod alternatywnych w badaniach toksyczności ksenobiotyków u zwierząt. Podstawy toksykogenomiki. Bezpieczeństwo chemiczne i aktualne podejście do oceny ryzyka narażenia na substancje działające progowo i bezprogowo. Wpływ ksenobiotyków na funkcję narządów zwierząt– działanie hepatotoksyczne, nefrotoksyczne, neurotoksyczne, hematotoksyczne, i immunotoksyczne. Toksykologia środowiskowa. Diagnostyka i leczenie zatruć. Zastosowanie podstawowych odtrutek specyficznych i niespecyficznych oraz metod przyspieszonej eliminacji.

Toksykologia szczegółowa: pestycydy, metale i metaloidy, nitrozoaminy, wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne, dioksyny, rozpuszczalniki organiczne. Trucizny pochodzenia roślinnego, jady zwierzęce, toksyny bakteryjne i grzybowe. Przydatność produktów pochodzenia zwierzęcego do spożycia.

Podstawowa:

1. Barski D, Spodniewska A.: Toksykologia weterynaryjna. Wybrane zagadnienia. Skryptdla studentów weterynarii, Olsztyn 2014.

2. Seńczuk W. (red.): Toksykologia współczesna, PZWL, Warszawa 2005

Uzupełniająca:

1. Piotrowski J. (red.): Podstawy toksykologii. Kompendium dla studentów szkół

wyższych. WN-T, Warszawa, 2008.

2. Starek A.: Toksykologia narządowa, PZWL, Warszawa, 2007.

3. Campbell A., Chapman M.: Zatrucia u psów i kotów, SIMA WLW, Warszawa 2010.

4. Gupta R.C: Veterinary toxicology, Academic Press, 2007

WIEDZA - student:

TKS_W1- Definiuje podstawowe pojęcia z dziedziny toksykologii, zna

klasyfikację trucizn - A.W1

TKS_W2 - Opisuje losy ksenobiotyków w organizmie zwierząt z

uwzględnieniem różnic międzygatunkowych. Rozumie procesy

biotransformacji ksenobiotyków ze szczególnym uwzględnieniem

procesów aktywacyjnych - A.W4

TKS_W3 - Opisuje, wyjaśnia i interpretuje mechanizmy działania

toksycznego ksenobiotyków zwierząt - A.W10

TKS_W4 - Zna i rozumie metodologię oceny toksyczności

ksenobiotyków - A.W1

TKS_W5 - Zna szkodliwe działania ksenobiotyków na organizm zwierząt -

A.W4

TKS_W6 - Opisuje i interpretuje rodzaje, przyczyny i objawy zatruć u

zwierząt - A.W21

TKS_W7 - Zna odległe efekty toksyczne ksenobiotyków u zwierząt -

A.W10

TKS_W8 - Zna podstawowe metody współczesnej analizy toksykologicznej -

A.W4

TKS_W9 - Zna zasady postępowania diagnostycznego i terapeutycznego w

przypadku zatruć ostrych i przewlekłych u zwierząt. Posiada

wiedzę o specyficznych odtrutkach i zasadach ich stosowania u

zwierząt - A.W10

TKS_W10 - Zna nowoczesne metody oceny i zarządzania ryzykiem

wynikającym z narażenia na substancje toksyczne u zwierząt -

A.W4

TKS_W11 - Zna rośliny wywołujące zatrucia u zwierząt - A.W10

TKS_W12 - Zna środki farmakologiczne stosowane w dopingu u zwierząt -

B.W4

TKS_W13 - Zna skutki narażenia zwierząt na metale ciężkie - B.W2

TKS_W14 - Zna skutki narażenia zwierząt na pestycydy - B.W2

UMIEJĘTNOŚCI – student:

TKS_U1 - Potrafi przeprowadzić wywiad weterynaryjny w celu ustalenia

przyczyny zatrucia u pojedynczego zwierzęcia lub grupy zwierząt -

B.U2

TKS_U2 - Potrafi zbierać, analizować i właściwie interpretować dane

kliniczne dotyczące zatruć - A.U14

TKS_U3 - Potrafi powiązać mechanizmy działania ksenobiotyków z

toksycznym wpływem na narządy zwierząt - B.U2

TKS_U4 - Potrafi powiązać przyczynę zatrucia ze środowiskiem bytowania

zwierząt - B.U2

TKS_U5 - Potrafi prawidłowo dobrać, zabezpieczyć, opisać i dostarczyć

materiał do badań toksykologicznych - B.U23

TKS_U6 - Potrafi przeprowadzić podstawowe laboratoryjne analizy

toksykologiczne - B.U6

TKS_U7 - Potrafi umiejętnie wyszukać i wykorzystać informacje o

toksycznym działania ksenobiotyków - B.U9, A.U23

TKS_U8 - Jest gotów do samokształcenia i podnoszenia kwalifikacji - A.U21

TKS_U9 - Jest gotów do krytycznej oceny własnej wiedzy i podejmowanych

decyzji - A.U22, A.U23

TKS_U10 - Jest gotów do pracy w zespole - A.U15

TKS_U11 - Potrafi oszacować niebezpieczeństwo toksykologiczne w określonych grupach - A.U17

KOMPETENCJE SPOŁECZNE OGÓLNE - jest gotów do:

O.K3, O.K7, O.K8

Wykłady:

Cykl wykładów z toksykologii kończony jest pisemnym zaliczeniem, na ocenę.

Student oceniany jest w skali ocen: 0; 2; 3; 3,5, 4, 4,5; 5.

Warunkiem dopuszczenia do egzaminu końcowego jest uzyskanie pozytywnej oceny (co najmniej 3,0) z materiału wykładowego.

Seminarium:

Obecność na wszystkich zajęciach seminaryjnych jest obowiązkowa. Student ma obowiązek odrobienia nieobecności na seminarium w terminie wyznaczonym przez osobę prowadzącą.

Na zajęciach seminaryjnych Student oceniany jest w skali ocen: 0; 2; 3; 3,5, 4, 4,5; 5.

W przypadku nieobecności nieusprawiedliwionej student uzyskuje ocenę 0.

Na każdych zajęciach seminaryjnych jest przeprowadzane pisemne kolokwium z

materiału będącego przedmiotem poprzednich zajęć.

Student ma obowiązek poprawienia oceny 0 oraz 2.

Ćwiczenia:

Obecność na wszystkich ćwiczeniach laboratoryjnych jest obowiązkowa. Student ma obowiązek odrobienia nieobecności na ćwiczeniach laboratoryjnych w terminie wyznaczonym przez osobę prowadzącą.

Na ćwiczeniach laboratoryjnych Student oceniany jest w skali ocen: 0; 2; 3; 3,5, 4, 4,5; 5.

W przypadku nieobecności nieusprawiedliwionej student uzyskuje ocenę 0.

Na każdych ćwiczeniach laboratoryjnych Student odpowiada ustnie, na ocenę, z wyznaczonej partii materiału, sprawdzana jest poprawność wykonania ćwiczenia na podstawie sprawozdania z badań oraz ma miejsce obserwacja pracy Studenta.

Student ma obowiązek poprawienia oceny 0 oraz 2.