Etyka

Przedmiotem zainteresowania weterynarii jest nie tylko świat zwierząt ale i świat roślin, warunki szeroko pojętego środowiska naturalnego, różnych społeczności ludzkich i licznych uwarunkowań politycznych, ekonomicznych, kulturowych i religijnych. Wykład składa się z trzech zintegrowanych części (po 10 godzin każda). W pierwszej grupie zagadnień znajdą się etyczne implikacje tych globalnych problemów współczesnych, w które pośrednio może mieć udział lekarz weterynarii: globalizacja, informatyzacja, nadkonsumpcja, tzw. makdonaldyzacja i dominacja techniki nad kulturą. Druga część wykładów podejmie tematy etyki ogólnej w kontekście zwierząt: definicje, pojęcia etyczne, historia etyki oraz systemy różnych wartości i religii w etyce współczesnej. W trzeciej części zagadnień etyki szczegółowej zostaną podjęte najważniejsze dylematy etyczne lekarza weterynarii, często kontrowersyjne, z próbą ich rozwiązania na gruncie obecnie obowiązującego polskiego kodeksu etyki weterynaryjnej.

Definicje etyki, znaczenie i cel etyki weterynarii

Weterynaria wobec nauk o przyrodzie i zwierzętach

Historia ludzkości, etyki i weterynarii - globalne szanse i zagrożenia dla weterynarii

Historia etyki: od starożytności do nowożytności

Prawo naturalne i prawo stanowione wobec etyki weterynarii

Systemy etyczne w naukach przyrodniczych i weterynarii

Współczesna etyka ogólna (utylitaryzm, personalizm)

Kryzys ekologiczny, zagrożenia dla zwierząt – modyfikacje przyrody i jej etyczne granice

Ochrona środowiska naturalnego a weterynaria

Etyka środowiska naturalnego: biocentryczna, antropocentryczna i chrześcijańska

Informatyzacja i urbanizacja świata – problem zwierzęcia w mieście

Wielkie religie świata wobec zwierząt i ich wykorzystania

Chrześcijaństwo i judaizm wobec ekologii i ochrony zwierząt

Św. Franciszek wobec zwierząt i jego znaczenie dla współczesnej weterynarii

Duchowość weterynarii i duszpasterstwo lekarzy weterynarii

Filozofia i kultura w naukach weterynaryjnych (miejsce zwierząt w świecie człowieka)

Kontekst etyczno-kulturowy cywilizacji (pustka egzystencjalna, cywilizacja śmierci i szanse nauki)

Makdonaldyzacja i nadkonsumpcja – obszary etyki przyszłości

Kodeks Etyki Weterynaryjnej a praktyka lekarza weterynarii

Etyka eksperymentu biologicznego na zwierzęciu

Zasady eksperymentowania na zwierzętach, warunki dobrostanu zwierząt laboratoryjnych

Ocena etyczna inżynierii genetycznej zwierząt: korzyści i zagrożenia

Problem biotechnologii ludzi i zwierząt: sztuczne zapłodnienie, klonowanie i chimery ludzko-zwierzęce

Weterynaria a wegetarianizm. Czy musimy jeść zwierzęta – aspekt etyczny?

Ból czy cierpienie zwierząt? Problem eutanazji zwierząt

Religia i zwierzęta - ubój rytualny

Rozrywka, sport i praca z udziałem zwierząt – wymiar etyczny

Prawa zwierząt i ruchy w obronie zwierząt w świetle etyki

Synteza etyki weterynarii: od zagrożeń globalnych do harmonii życia ludzi i zwierząt

Bernard J., Od biologii do etyki. Nowe horyzonty wiedzy, nowe obowiązki człowieka, Warszawa 1994

Bugajak G., Kukowski J., Latawiec A., i in. (red.), Tajemnice natury. Zarys filozofii przyrody, Warszawa 2009

Chyrowicz B., Granice ingerencji w naturę, Lublin 2001

Foer J. S., Zjadanie zwierząt, Warszawa 2013

Galewicz W. (red.), Etyczne i prawne granice badań naukowych, Kraków 2009

Gardocka T., Gruszczyńska A. (red.), Status zwierzęcia. Zagadnienia filozoficzne i prawne, Toruń 2012

Godlewska-Lipowa W. A., Ostrowski J. Y., Problemy współczesnej cywilizacji i ekologii, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski, Olsztyn 2007

Ilski K., (red), Człowiek w świecie zwierząt – zwierzęta w świecie człowieka, Poznań 2012

Korpikiewicz H., Człowiek – zwierzę – cywilizacja. Aspekt humanistyczny, Poznań 2001

Mack A., (red.), Humans and Other Animals, Columbus 1999

Morgan P., Lawton C. (red.), Problemy etyczne w tradycjach sześciu religii, Warszawa 2007

Mutschler H-D., Wprowadzenie do filozofii przyrody, Kraków 2005

Orlans F. B., Beauchamp T. L., Dresser R., Morton D. B., Gluck J. p., The Human Use of Animals. Case Studies in Ethical Choice, Oxford 1998

Paton W., Człowiek i mysz. Badania medyczne na zwierzętach, Warszawa 1997

Plunkett de P., Ekologia. Stereotypy i rzeczywistość. Od biblii do naszych czasów, Poznań 2008

Postman N., Technopol. Tryumf techniki nad kulturą, Warszawa 2004

Serpell J., W towarzystwie zwierząt. Analiza związków ludzie-zwierzęta, Warszawa 1999

Singer P., Wyzwolenie zwierząt, Warszawa 2004

Szczygieł K. (red.), W trosce o życie. Wybrane dokumenty Stolicy Apostolskiej, Tarnów 1998

Ślipko T., Bioetyka. Najważniejsze problemy, Kraków 2009

WIEDZA - absolwent:

Zna i opisuje problemy etyczne związane z genetyką i inżynierią genetyczną zwierząt

Opisuje i ocenia stosunek człowieka do zwierząt, zna zasady postępowania ze zwierzętami

UMIEJĘTNOŚCI - absolwent:

Potrafi wskazać właściwe formy relacji między lekarzem weterynarii a zwierzęciem i jego właścicielem

Ocenia ekonomiczne i społeczne uwarunkowania zasad etycznych zawodu lekarza weterynarii

Ma świadomość podwyższania jakości opieki weterynaryjnej, dobrostanu zwierząt i zdrowia publicznego

Działa zgodnie z zasadami etyki

KOMPETENCJE SPOŁECZNE - absolwent:

Ma etyczną świadomość skutków podejmowanych decyzji dotyczących ludzi, zwierząt i środowiska naturalnego

Przestrzega zasad etycznych dotyczących relacji lekarz weterynarii – zwierzę i jego właściciela

Wykazuje tolerancję dla zasad etycznych w innych i kulturach i religiach, Ma ekologiczną świadomość skutków decyzji, które wpływają na środowisko naturalne, przyrodę i zwierzęta.

Realizowane efekty uczenia się: SHE_W1, SHE_W2, SHE_W3, SHE_U1, SHE_U2, SHE_U3

Skala ocen 2-5 na podstawie poziomu wyczerpania tematu zagadnienia.

Minimalny próg zaliczenia 60% - poniżej ocena 2,0 (ndst.).

Skala ocen: 60-71% - 3,0 (dst.)

72-77% - 3,5 (dst. plus)

78-85% - 4,0 (db.)

86-93% - 4,5 (db. plus)

94-100% - 5,0 (bdb.)

Udział w ocenie końcowej 100%.

Egzamin ustny na końcu semestru