Podstawy żywienia człowieka

Informacje ogólne

Kod przedmiotu:	T.ZCZ.PZCZL.SI.TTZCX
Kod Erasmus / ISCED:	(brak danych) / (brak danych)
Nazwa przedmiotu:	Podstawy żywienia człowieka
Jednostka:	Katedra Żywienia Człowieka
Grupy:
Punkty ECTS i inne:	(brak) Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS: roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS; tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h; 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się; tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS; nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta. zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia:	polski
Skrócony opis:	Celem przedmiotu jest zapoznanie studentów z trzema dominującymi zagadnieniami w nauce żywienia człowieka : zawartością składników odżywczych w żywności i stopniem ich przyswajalności, przebiegiem procesów trawienia, wchłaniania i przemiany pośredniej (metabolizmu) tych składników oraz zapotrzebowaniem na składniki odżywcze w zależności od płci, wieku, stanu fizjologicznego. W zakresie wykładów uwzględniona zostanie także ocena sposobu żywienia i stanu odżywienia człowieka oraz zasady racjonalnego żywienia z wybranymi elementami profilaktyki żywieniowej.
Pełny opis:	Treść kształcenia Wprowadzenie do nauki żywienia człowieka. Ogólna charakterystyka składników odżywczych niezbędnych i nie niezbędnych. Podstawowy skład chemiczny ciała człowieka Węglowodany - klasyfikacja, właściwości, źródła, rola i znaczenie w żywieniu człowieka, zapotrzebowanie Białka - klasyfikacja, właściwości, źródła, rola i znaczenie w żywieniu człowieka, zapotrzebowanie Tłuszcze - klasyfikacja, właściwości, źródła, rola i znaczenie w żywieniu człowieka, zapotrzebowanie Witaminy - klasyfikacja, właściwości, źródła, rola i znaczenie w żywieniu człowieka, zapotrzebowanie Składniki mineralne - klasyfikacja, właściwości, źródła, rola i znaczenie w żywieniu człowieka, zapotrzebowanie Woda w żywieniu człowieka. Równowaga kwasowo-zasadowa. Gospodarka wodno-elektrolitowa Woda w żywieniu człowieka. Równowaga kwasowo-zasadowa. Gospodarka wodno-elektrolitowa Podstawowa i całkowita przemiana materii Charakterystyka grup produktów spożywczych Charakterystyka grup produktów spożywczych Charakterystyka grup produktów spożywczych Planowanie żywienia różnych grup ludności Ocena sposobu żywienia oraz ocena stanu odżywienia Otyłość jako czynnik ryzyka chronicznych chorób niezakaźnych Ocena wartości odżywczej produktów spożywczych: skład chemiczny i wartość odżywcza, podział produktów na 12 grup, porcje izokaloryczne, izobiałkowe i izowitaminowe (wit.C, wit B1, wit B2) Potrzeby energetyczne człowieka, przemiana materii i jej bilans, obliczanie dobowego wydatku energetycznego Oznaczanie wartości energetycznej wybranych produktów spożywczych i potraw przez spalanie w kwasie chromowym – metoda Rozentala. Zastosowanie bomby kalorymetrycznej do oceny wartości energetycznej potraw i posiłków Metody oznaczania wartości odżywczej białka – metody chemiczne (CS), biologiczne wzrostowe (PER, NPU), biologiczne bilansowe (BV, TD) Analiza ilościowa tłuszczów właściwych, oznaczanie liczby kwasowej, estrowej, zmydlania, jodowej, nadtlenkowej Badanie strawności węglowodanów w produktach o różnej zawartości błonnika, oznaczenie zawartości błonnika pokarmowego metodą enzymatyczną Badanie działania enzymów trawiennych poprzez działanie na składniki pożywienia pankreatyną, na przykładzie mleka i śmietany Równowaga kwasowo-zasadowa w organizmie człowieka. Obliczanie bilansu milirównoważników kwasowych i zasadowych w produktach spożywczych, ocena równowagi kwasowo-zasadowej na podstawie pH krwi i stężenia jonów HCO3- -równanie Hendersona- Hasselbalcha Witaminy w żywieniu człowieka, ich podział i funkcje. Ustalenie głównych źródeł wybranych witamin w diecie, oznaczenie sumy kwasu askorbinowego i dehydroaskorbinowego w świeżych i przetworzonych warzywach. Związki przeciwutleniające w żywności. Ustalenie głównych źródeł wybranych antyoksydantów w diecie. Oznaczenie aktywności przeciwutleniającej in vitro wybranych warzyw na podstawie zdolności wygaszania wolnego rodnika DDPH* Związki nieodżywcze w żywności. Oznaczenie inhibitorów trypsyny z zastosowaniem substratu syntetycznego BAPNA Zasady planowania żywienia różnych grup ludności, normy żywienia, tabele wartości odżywczej produktów spożywczych, ustalanie średniej normy ważonej dla populacji mieszanej Metody oceny sposobu żywienia. Układanie jadłospisów dla różnych grup ludności, wyliczanie racji pokarmowej na podstawie sporządzonego jadłospisu Praktyczne zapoznanie się z metodą wywiadu i zapisu żywieniowego, badanie zwyczajów żywieniowych metodą historii żywienia Ocena stanu odżywienia – badania antropometryczne i biochemiczne. Obliczenie wskaźnika BMI, pomiar stanu otyłości na podstawie grubości tkanki tłuszczowej
Literatura:	Literatura podstawowa: Gawęcki J., Hryniewiecki L. (2010). Żywienie Człowieka. Podstawy nauki o żywieniu. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa Jarosz M., Bułhak-Jachymczyk B. (2008) Normy żywienia człowieka. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa Keller S.J. (2000). Podstawy fizjologii żywienia człowieka. Wydawnictwo SGGW, Warszawa. Konturek S. (2000). Fizjologia Człowieka. T. V. Układ trawienny i wydzielanie wewnętrzne. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków. Kunachowicz H., Nadolna I., Iwanow K., Przygoda B. (2008). Wartość odżywcza wybranych produktów spożywczych i typowych potraw. Wydawnictwo PZWL, Warszawa, . Pisulewski P.M., Pysz M. (2008). Żywienie człowieka - zbiór ćwiczeń. Wydawnictwo AR, Kraków. Turlejska H i in. (2004). Zasady racjonalnego żywienia-zalecane racje pokarmowe dla wybranych grup ludności w zakładach żywienia zbiorowego. Ośrodek doradztwa i Doskonalenia Kadr Sp. Z o.o., Gdańsk. Literatura uzupełniająca: 1. Prończuk A. (red.): 1981. Nauka o żywieniu człowieka. Zbiór ćwiczeń. PWN, Warszawa. 2. Roszkowski W.(red.): 2000. Podstawy nauki o żywieniu człowieka. Przewodnik do ćwiczeń. Wydawnictwo SGGW, Warszawa.
Efekty uczenia się:	Wiedza Potrafi sklasyfikować i omówić właściwości, źródła i rolę w żywieniu człowieka składników odżywczych Rozpoznaje i rozróżnia metody oceny sposobu żywienia i stanu odżywienia Posiada wiedzę o procesach fizjologicznych zachodzących w organizmie człowieka Umiejętności Opisuje budowę układów i narządów ciała człowieka oraz przedstawia ich funkcję; realizuje zasady pierwszej pomocy. Potrafi zaplanować i zaprojektować żywienie indywidualne i zbiorowe Kompetencje społeczne Rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się i podnoszenia kwalifikacji zawodowych oraz rozwoju osobistego.
Metody i kryteria oceniania:	Na ocenę 2 Nie zna mechanizmów neurohormonalnych regulacji procesów fizjologicznych, nie zna fizjologii układu: pokarmowego, oddechowego, krążenia, nerwowego i gruczołów wydzielania wewnętrznego; trawienia, wchłaniania i metabolizmu składników pokarmowych. Nie zna podstaw anatomii człowieka ze szczególnym uwzględnieniem układu pokarmowego oraz gruczołów wydzielania wewnętrznego. Nie zna i nie rozumie zmian i zaburzeń w pracy komórek, narządów i układów organizmu będących wynikiem choroby. Nie rozpoznaje i nie rozróżnia metody oceny sposobu żywienia i stanu odżywienia Nie opisuje budowy układów i narządów ciała człowieka oraz nie przedstawia ich funkcji, nie realizuje zasady pierwszej pomocy. Nie potrafi zaplanować i zaprojektować żywienie indywidualne i zbiorowe Nie rozumie potrzeby ciągłego dokształcania się i podnoszenia kwalifikacji zawodowych oraz rozwoju osobistego. Na ocenę 3 Nie zna mechanizmów neurohormonalnych regulacji procesów fizjologicznych. Zna w stopniu podstawowym fizjologię układu: pokarmowego, oddechowego, krążenia, nerwowego i gruczołów wydzielania wewnętrznego; trawienia, wchłaniania i metabolizmu składników pokarmowych. Zna podstawy anatomii człowieka, ale nie potrafi ich odpowiednio scharakteryzować i opisać. Zna ale nie rozumie niektóre zmiany i zaburzenia w pracy komórek, narządów i układów organizmu będących wynikiem choroby. Częściowo rozpoznaje ale nie rozróżnia metody oceny sposobu żywienia i stanu odżywienia Opisuje budowę układów i narządów; nie przedstawia ich funkcji, nie realizuje zasad pierwszej pomocy potrafi zaplanować część i nie zaprojektować żywienie indywidualne i zbiorowe Słabo rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się i podnoszenia kwalifikacji zawodowych oraz rozwoju osobistego. Na ocenę 4 Zna mechanizmy neurohormonalne regulacji procesów fizjologicznych, fizjologię układu: pokarmowego, oddechowego, krążenia, nerwowego i gruczołów wydzielania wewnętrznego; trawienia, wchłaniania i metabolizmu składników pokarmowych w stopniu zadowalającym. Zna podstawy anatomii człowieka, potrafi je scharakteryzować i opisać w stopniu zadowalającym. Zna większość zmian i zaburzeń w pracy komórek, narządów i układów organizmu będących wynikiem choroby, nie zawsze rozumie te przemiany. W większości rozpoznaje alei rozróżnia metody oceny sposobu żywienia i stanu odżywienia Opisuje budowę układów i narządów; przedstawia ich funkcję, ale popełnia błędy w tej charakterystyce, realizuje zasady pierwszej pomocy. potrafi zaplanować i ale nie zaprojektować żywienie indywidualne i zbiorowe Rozumie w stopniu zadowalającym potrzebę ciągłego dokształcania się i podnoszenia kwalifikacji zawodowych oraz rozwoju osobistego. Na ocenę 5 Zna mechanizmy neurohormonalne regulacji procesów fizjologicznych, fizjologię układu: pokarmowego, oddechowego, krążenia, nerwowego i gruczołów wydzielania wewnętrznego; trawienia, wchłaniania i metabolizmu składników pokarmowych. Zna podstawy anatomii człowieka, potrafi je dokładnie scharakteryzować i opisać. Zna i rozumie zmiany i zaburzenia w pracy komórek, narządów i układów organizmu będących wynikiem choroby. Rozpoznaje I rozróżnia wszystkie metody oceny sposobu żywienia i stanu odżywienia Opisuje budowę układów i narządów; przedstawia ich funkcję w sposób odpowiedni, realizuje zasady pierwszej pomocy. Potrafi zaplanować i zaprojektować żywienie indywidualne i zbiorowe Rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się i podnoszenia kwalifikacji zawodowych oraz rozwoju osobistego.

Przedmiot nie jest oferowany w żadnym z aktualnych cykli dydaktycznych.

Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja w Krakowie.