Elektyw specjalizacyjny II: Edukacja żywieniowa

Celem przedmiotu jest zapoznanie studentów z podstawowymi zasadami nowoczesnej edukacji żywieniowej. Metodami dydaktycznymi, ich doborem, a także aktualnymi programami edukacyjnymi w zakresie zasad prawidłowego żywienia, profilaktyki chorób dietozależnych i metodami oceny ich efektywności.

Treść kształcenia

Cele i zadania edukacji żywieniowej. Organizacja poradnictwa żywieniowego. Zadania dietetyka w ochronie zdrowia. Poradnictwo indywidualne i grupowe.

Nieprawidłowości w żywieniu, przyczyny, sposoby zapobiegania. Profilaktyka chorób powstających na tle wadliwego żywienia.

Edukacja żywieniowa w oświacie zdrowotnej, psychologiczne aspekty zachowań żywieniowych. Planowanie i realizacja edukacji żywieniowej, główne elementy procesu edukacji.

Dobór treści, metod programów edukacyjnych do potrzeb określonych grup odbiorców. Etapy procesu poznawczego i zasady dydaktyczne.

Metody dydaktyczne werbalne i obserwacyjne, aktywizujące; dobór metod. Środki dydaktyczne - rodzaje, zasady doboru i stosowania.

Czynniki ekonomiczne i społeczne w planowaniu prawidłowego żywienia. Bariery i ograniczenia w edukacji żywieniowej różnych grup ludności.

Rola środków masowego przekazu w kształtowaniu prawidłowych nawyków żywieniowych. Programy edukacyjne w Polsce i na świecie.

Pojęcie efektywności edukacji żywieniowej

Wiadomości wprowadzające, organizacja ćwiczeń, wybór grup populacyjnych, określenie tematów edukacji żywieniowej. Na podstawie danych literaturowych określenie stanu wiedzy na temat zasad prawidłowego żywienia wybranej grupy populacyjnej oraz nawyków żywieniowych.

Opracowanie charakterystyki demograficzno-ekonomicznej oraz stanu zdrowia wybranej grupy (ze szczególnym uwzględnieniem występowania lub ryzyka wystąpienia metabolicznych chorób niezakaźnych).

Prezentacja wyników i planu edukacyjnego.

Szczegółowe określenie potrzeb edukacyjnych i wybór teoretycznych treści z zakresu żywienia i wskazań praktycznych dla wybranej grupy osób. Przygotowanie testu wiadomości z zakresu, który ma być objęty edukacją żywieniową.

Opracowanie programu edukacyjnego. Wybór form, metod i środków dydaktycznych z uwzględnieniem potrzeb odbiorców. Przygotowanie zaplanowanych materiałów edukacyjnych.

Prezentacja, dyskusja, ocena, i ewentualna korekta programu/prezentacji. Skonstruowanie testu wiadomości z zakresu objętego edukacją żywieniową

Dyskusja, ewentualna korekta programu

Przewidywana przydatność materiałów edukacyjnych dla poprawy wiedzy i ocena możliwości ich zastosowania. Podsumowanie ćwiczeń, wnioski.

Literatura podstawowa:

1. Gawęcki J., Roszkowski W. (red): Żywienie człowieka a zdrowie publiczne. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2009

2. Jeznach M. (red.): Nowe trendy w żywności, żywieniu i konsumpcji. Wydawnictwo SGGGW, Warszawa 2009

3. Normy żywienia człowieka. Podstawy prewencji otyłości i chorób niezakaźnych, Jarosz M., Bułhak-Jachymczyk B. (red.), PZWL, Warszawa 2008

Literatura uzupełniająca:

1. Lidia Wądołowska: Żywieniowe podłoże zagrożeń zdrowia w Polsce. Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie, Olsztyn 2010

2. Publikacje naukowe, opisy projektów edukacyjnych

Wiedza

Zna cele oraz metody edukacji zdrowotnej i żywieniowej.

Zna objawy i przyczyny zaburzeń i zmian chorobowych wynikające ze złego sposobu żywienia i/lub stanu odżywienia. Rozumie i diagnozuje styl życia oraz wpływ modeli zachowań prozdrowotnych, kreacyjnych i rekreacyjnych na stan zdrowotny jednostki.

Umiejętności

Dobiera metody edukacji zdrowotnej i żywieniowej w zależności od grupy docelowej, formułuje cele podstawowe i szczegółowe programów profilaktycznych oraz planuje poszczególne ich etapy.

Posiada zdolność prezentowania i wyjaśniania zasad racjonalnego żywienia oraz wpływu sposobu żywienia na zdrowie.

Potrafi przygotować wystąpienie ustne, a także zaprezentować wyniki badań, zarówno w języku polskim, jak i obcym.

Kompetencje społeczne

Ma świadomość znaczenia zawodowej i etycznej odpowiedzialności za właściwe planowanie żywienia różnych grup ludności, a także jest świadomy własnych ograniczeń w tym zakresie i konieczności korzystania w razie potrzeby z pomocy ekspertów.

Potrafi identyfikować i wyjaśniać złożone problemy związane z błędami żywieniowymi oraz potrafi formułować zalecenia dotyczące różnych aspektów żywienia /m.in. dobór produktów, technik kulinarnych/ zgodnie z obowiązującymi zasadami racjonalnego żywienia.

Na ocenę 2

Nie zna żadnych celów ani metod edukacji zdrowotnej i żywieniowej

Nie zna objawów i przyczyn zaburzeń i zmian chorobowych wynikających ze złego sposobu żywienia. Nie rozumie i nie diagnozuje stylów życia oraz wpływu modeli zachowań prozdrowotnych

Nie dobiera żadnych metod edukacji zdrowotnej, nie formułuje żadnych celów programów profilaktycznych oraz nie planuje ich etapów

Nie posiada zdolności prezentowania i wyjaśniania zasad racjonalnego żywienia oraz wpływu sposobu żywienia na zdrowie

Nie potrafi przygotować wystąpienia ustnego, a także zaprezentować wyników badań nawet w języku polskim

Nie ma świadomości znaczenia zawodowej i etycznej odpowiedzialności za właściwe planowanie żywienia dla różnych grup ludności, a także nie jest świadomy własnych ograniczeń w tym zakresie

Nie potrafi identyfikować i wyjaśniać żadnych problemów związanych z błędami żywieniowymi oraz formułować zalecenia dotyczące różnych aspektów żywienia

Na ocenę 3

Zna niektóre cele, natomiast nie zna metod edukacji zdrowotnej i żywieniowej

Zna objawy i przyczyny zaburzeń i zmian chorobowych wynikające ze złego sposobu żywienia, ale nie rozumie i nie diagnozuje stylów życia oraz wpływu modeli zachowań prozdrowotnych

Dobiera metody edukacji zdrowotnej i żywieniowej w zależności od grupy docelowej, ale nie formułuje celów programów profilaktycznych oraz ich etapów

Posiada słabe zdolności prezentowania i wyjaśniania zasad racjonalnego żywienia oraz wpływu sposobu żywienia na zdrowie

Przygotowane wystąpienie ustne jest ubogie w treści, a prezentacja wyników pobieżna

Ma słabą świadomość znaczenia zawodowej i etycznej odpowiedzialności za właściwe planowanie żywienia różnych grup ludności, a także własnych ograniczeń w tym zakresie

Słabo identyfikuje problemy związane z błędami żywieniowymi oraz słabo formułuje zalecenia dotyczące różnych aspektów żywienia

Na ocenę 4

Zna cele oraz niektóre metody edukacji zdrowotnej i żywieniowej

Zna objawy i przyczyny zaburzeń i zmian chorobowych wynikające ze złego sposobu żywienia, ale słabo rozumie i diagnozuje styl życia oraz wpływ modeli zachowań prozdrowotnych

Dobiera metody edukacji zdrowotnej i żywieniowej w zależności od grupy docelowej, ale słabo formułuje cele programów profilaktycznych oraz poszczególnych ich etapów

Posiada dobre zdolności prezentowania i wyjaśniania zasad racjonalnego żywienia oraz wpływu sposobu żywienia na zdrowie

Potrafi przygotować wystąpienie ustne, ale ma problemy z jego publicznym przekazaniem

Ma świadomość znaczenia zawodowej i etycznej odpowiedzialności za właściwe planowanie żywienia różnych grup ludności, a także własnych ograniczeń w tym zakresie

W stopniu dobrym potrafi identyfikować i wyjaśniać złożone problemy związane z błędami żywieniowymi oraz potrafi formułować zalecenia dotyczące różnych aspektów żywienia

Na ocenę 5

Zna cele oraz metody edukacji zdrowotnej i żywieniowej

Zna objawy i przyczyny zaburzeń i zmian chorobowych wynikające ze złego sposobu żywienia. Rozumie i diagnozuje styl życia oraz wpływ modeli zachowań prozdrowotnych

Dobiera metody edukacji zdrowotnej i żywieniowej w zależności od grupy docelowej, formułuje cele podstawowe i szczegółowe programów profilaktycznych oraz planuje poszczególne ich etapy

Posiada bardzo dobre zdolności prezentowania i wyjaśniania zasad racjonalnego żywienia oraz wpływu sposobu żywienia na zdrowie

Potrafi przygotować wystąpienie ustne, a także zaprezentować wyniki badań, zarówno w języku polskim, jak i obcym

Ma wysoką świadomość znaczenia zawodowej i etycznej odpowiedzialności za właściwe planowanie żywienia różnych grup ludności, a także własnych ograniczeń w tym zakresie

Potrafi identyfikować i wyjaśniać złożone problemy związane z błędami żywieniowymi oraz potrafi formułować zalecenia dotyczące różnych aspektów żywienia /m.in. dobór produktów, technik kulinarnych/ zgodnie z obowiązującymi zasadami racjonalnego żywienia