Ekologia i ochrona środowiska

Zadaniem przedmiotu jest kompleksowe zapoznanie studentów z zagrożeniami pomiędzy człowiekiem a środowiskiem przyrodniczym, przekonanie do słuszności rozwiązań i unormowań prawnych gwarantujących ochronę środowiska naturalnego człowieka. Omówienie zasad produkcji skojarzonej w aspekcie czynników ekonomicznych, żywieniowych i środowiskowych na przykładzie Polski i UE. Zasady atestacji produkcji ekologicznej. Zagospodarowanie odpadów – podstawy prawne i merytoryczne. Znaki ekologiczne. Zintegrowany monitoring.

Treść kształcenia

Charakterystyka najbardziej istotnych zagrożeń środowiska z punktu widzenia rozwoju globalnej gospodarki. Antropogeniczne zagrożenia emisyjne do atmosfery, gleby i wody. Łagodzenie skutków eksploatacji zasobów przyrody w oparciu o zasady zrównoważonego rozwoju.

Odpady wytwarzane w sektorze gospodarki żywnościowej oraz ich wyróżniki jakościowe. Schemat postępowania z określonymi odpadami przemysłowymi, wpływ zastosowanych technik zmniejszenie ryzyka środowiskowego.

Sposoby postępowania w zakresie sortowania, recyklingu, utylizacji odpadów, spalania, depozycji odpadów ostatecznych, lokalizacji składowisk i mogilników. Rodzaje skażenia wód, klasy czystości, indeks saprobowy, mechanizmy eutrofizacji. Obowiązujące wymagania jakościowe dla potrzeb produkcji żywności i napojów, uregulowania prawne w zakresie ochrony ujęć wody. Zagrożenia radioaktywne i źródła promieniowania. Biologiczne skutki chemizacji rolnictwa (rolnictwo konwencjonalne i ekologiczne). Zintegrowany monitoring środowiska. Organizacje i instytucje działające na rzecz ochrony środowiska w kraju i na świecie (NFOŚ, IUCN).

Literatura podstawowa:

1. Allan D.: Ekologia wód płynących, PWN Warszawa 1998.

2. Kozłowski S.: Gospodarka a środowisko przyrodnicze, PWN, Warszawa 1991.

3. Siebeneicher G.E.: Podręcznik rolnictwa ekologicznego, PWN, Warszawa 1997..

4. Siemiński M.: Środowiskowe zagrożenia zdrowia, PWN, Warszawa 2001.

5. Walkiewicz W.:EKO–Unijna polityka Polski, Jelenia Góra-Wrocław 2003.:EKO Unijna pozycja Polski

6. Wiech K.: Ochrona roślin bez chemii. Wyd.”Działkowiec”, Warszawa 2001.KK.:

7. Więckowski S.: Ekologia ogólna, PWN Warszawa, 1990.

8. Zakrzewski S.: Podstawy toksykologii środowiska, PWN, Warszawa 1997.

9. Żukowski P.: Zdrowa żywność i degradacja środowiska, FOSZE Rzeszów 1994.

10. Praca zbiorowa.: Agroturystyka i usługi towarzyszące. FAPA ,Kraków 2005.

11. Praca zbiorowa.: AGRO-UNIA Wiejskie Centrum Integracji Europejskiej, Warszawa 2004.

Literatura uzupełniająca:

1. Archiwum Ochrony Środowiska, PAN, Ossolineum 1987 z. 3-4.

2. Aura – Miesięcznik, Wyd. Sigma NOT.

3. Delorme A.: Wprowadzenie do zagadnień polityki ekologicznej, Wyd. Politechniki, Wrocław 1988. .: Energetyka z ochrona środowiska,

4. Mackiewicz S.: Immunologia, PZWL, Warszawa 1996.

5. Prognoza ostrzegawcza zmian środowiskowych warunków życia człowieka w Polsce na początku XXI wieku – Ekspertyza. Wyd. Inst. Ekologii PAN 1995.

6. Radecki W.: Odpowiedzialność cywilna w ochronie środowiska, Wyd. Ossolineum Warszawa 1987.

7. Richling A.: Ekologia krajobrazu, PWN, Warszawa 1996.

8. Siebeneicher G.: Podręcznik rolnictwa ekologicznego, PWN, Warszawa 1997.

9. Siemiński M.: Fizyka zagrożeń środowiska, PWN, Warszawa 1994.

10. Siemiński M.: Środowiskowe zagrożenia zdrowia, PWN, Warszawa 2001.

11. Winpeny J.: Wartość środowiska, PWN, Warszawa 1995.

12. Wolański N.: Czynniki rozwoju człowieka, PWN, Warszawa 1987.

13. Żmudziński L.: Słownik hydrobiologiczny, PWN, Warszawa 1984.

Wiedza

Dokonuje charakterystyki najbardziej istotnych zagrożeń środowiska z punktu widzenia rozwoju globalnej gospodarki. Charakteryzuje regiony świata pod względem stopnia zagrożenia, i wskazuje tendencje obserwowane w ostatnich latach.

Wnikliwie informuje o antropogenicznych zagrożeniach emisyjnych do atmosfery, gleby i wody.

Przekonuje do słuszności sozologicznej filozofii łagodzenia skutków eksploatacji zasobów przyrody w oparciu o zasady zrównoważonego rozwoju (Agenda 21, sekwestracja CO2,monitoring globalny i lokalny).

Wymienia odpady wytwarzane w sektorze gospodarki żywnościowej, oraz wyróżniki jakościowe pod względem obciążenia środowiska:

• zużycie wody na jednostkę produktu,

• uciążliwości ściekami,

• wytwarzanie odpadów niepłynnych,

• hałas emitowanym przez urządzenia.

Przedstawia ogólnie schematy postępowania z określonymi odpadami przemysłowymi, wskazuje wpływ zastosowanych technik zmniejszenie ryzyka środowiskowego.

Przekonuje do sprawdzonego sposobu postępowania w zakresie sortowania, recyklingu, utylizacji odpadów, spalania, depozycji odpadów ostatecznych, lokalizacji składowisk i mogilników.

Wnikliwie informuje o rodzajach skażenia wód, klasach czystości, indeksie saprobowym, mechanizmach eutrofizacji. Kładzie nacisk na obowiązujące wymagania jakościowe dla potrzeb produkcji żywności i napojów, uregulowania prawne w zakresie ochrony ujęć wody.

Przedstawia i uczula na zagrożenia radioaktywne i źródła promieniowania.

Informuje o biologicznych skutkach chemizacji rolnictwa. Wykazuje różnice pomiędzy rolnictwem konwencjonalnych i ekologicznym.

Przekonuje do słuszności prowadzenia zintegrowanego monitoringu środowiska.

Informuje o organizacjach i instytucjach działających na rzecz ochrony środowiska w kraju i na świecie (NFOŚ, IUCN)

Kompetencje społeczne

Ma świadomość potrzeby dokształcania i doskonalenia zawodowego.

Ma świadomość odpowiedzialności za ochronę środowiska.

Na ocenę 2

Wiedza

Nie potrafi wnikliwie informować o rodzajach skażenia wód, klasach czystości, indeksie saprobowym, mechanizmach eutrofizacji

Nie przedstawia i uczula na zagrożenia radioaktywne i źródła promieniowania.

Nie przekonuje do sprawdzonego sposobu postępowania w zakresie sortowania, recyklingu, utylizacji odpadów, spalania, depozycji odpadów ostatecznych,, lokalizacji składowisk i mogilników.

Kompetencje społeczne

Nie jest świadomy konieczności ciągłego doskonalenia i pogłębiania swojej wiedzy.

Nie jest świadomy odpowiedzialności za ochronę środowiska.

Na ocenę 3

Wiedza

Rozróżnia indeks saprobowy od klas czystości wody

Zna granice jednostek promieniowania jonizacyjnego bezpiecznych dla zdrowia

Potrafi wskazać lokalizację dla składowiska odpadów.

Kompetencje społeczne

Jest świadomy, że uzyskana wiedza i umiejętności z czasem tracą na aktualności, jednak nie wykazuje inicjatywy by to zmienić.

Jest świadomy, że ochrona środowiska pociąga za sobą odpowiedzialność, ale nie wykazuje inicjatywy, aby tą wiedzę wprowadzać w życie.

Na ocenę 4

Wiedza

Dodatkowo, zna mechanizmy eutrofizacji wód

Dodatkowo orientuje się o zagrożeniach ze źródeł cywilnych i wojskowych

Dodatkowo zna metody sortowania, produkcji kompostu i produkcji biogazu w warunkach składowiska odpadów.

Kompetencje społeczne

Jest świadomy, że uzyskana wiedza i umiejętności z czasem tracą na aktualności, stara się dokształcać, wykazuje inicjatywę.

Jest świadomy, że ochrona środowiska pociąga za sobą odpowiedzialność i wiedzę tą stara się wprowadzać w życie.

Na ocenę 5

Wiedza

Przekazuje pełną wiedzę o jakości wód płynących wykorzystywanych do spożycia i technologii

Dodatkowo potrafi scharakteryzować techniki z zastosowaniem promieniowania jonizacyjnego do utrwalania żywności

Dodatkowo potrafi scharakteryzować bezpieczne spalanie odpadów w spalarniach.

Kompetencje społeczne

Ma świadomość odpowiedzialności, jaką technolog żywności bierze za produkcję zdrowej żywności. Zdaje sobie sprawę dezaktualizowania się uzyskanych umiejętności i wiedzy i ciągłej potrzeby doskonalenia. Wykazuje inicjatywę w kierunku dokształcania i doskonalenia zawodowego.

Jest świadomy, że ochrona środowiska pociąga za sobą odpowiedzialność i wiedzę tą wprowadzać w życie, zachęcając do tego inne osoby.