Funkcjonowanie przyrodniczych obszarów chronionych

KIERUNEK STUDIÓW: OCHRONA ŚRODOWISKA / ECTS: 2 / semestr: 7

Profil: ogólnoakademicki / Forma i poziom: SI

status: fakultatywny

Wymagania wstępne: brak

Celem przedmiotu jest poznanie różnych form ochrony obszarów przyrodniczych w Europie oraz różnic w ich funkcjonowaniu i możliwościach gospodarowania na nich.

Program nauczania obejmuje następujące zagadnienia: projektowanie obszarów chronionych i zarządzanie nimi, Światowa Baza Obszarów Chronionych, kategorie obszarów chronionych wg IUCN, formy ochrony obszarowej w różnych krajach europejskich, sieć ekologiczna Natura 2000, sposoby ochrony i sytuacje konfliktowe na konkretnych obszarach chronionych - przykłady polskie i zagraniczne.

Wykłady:

1. Definicja obszaru chronionego wg IUCN. Wybór obszarów chronionych - kryteria oceny, metody wyznaczania.

2. Projektowanie obszarów chronionych i zarządzanie nimi.

3. Światowa Baza Obszarów Chronionych (WDPA). Obszary chronione w oparciu o Konwencję o ochronie światowego dziedzictwa naturalnego i kulturalnego.

5. Obszary chronione Konwencją Ramsarską. Międzynarodowe rezerwaty biosfery.

6. Paneuropejska Sieć Ekologiczna. Obszary Natura 2000 w różnych regionach biogeograficznych.

7. Sieć Natura 2000 w Polsce stan aktualny. Obszary Natura 2000 w Małopolsce.

8. Kategorie obszarów chronionych według Komisji IUCN ds. Obszarów Chronionych.

9. Porównanie systemów kategoryzowania obszarów chronionych w Polsce i państwach z nią graniczących.

10. Konflikty na obszarach chronionych i ich rozwiązywanie - przykłady polskie i zagraniczne.

11, 12. Waloryzacja przyrodnicza terenów chronionych lub planowanych do ochrony. Zasady wykonywania planów ochrony dla różnych terenów chronionych (przykłady).

13. Problematyka operatów: krajobrazowego, zagospodarowania przestrzennego, udostępniania turystycznego i dziedzictwa kulturowego w planach ochrony różnych terenów chronionych.

14. Plany ochrony a planowanie przestrzenne.

15. Ochrona obszarowa w Polsce na tle ochrony obszarowej w innych państwach. Zaliczenie wykładów.

Struktura aktywności studenta:

zajęcia realizowane z bezpośrednim udziałem prowadzącego godz. 34,

ECTS 1,1

w tym:

wykłady 30 godz.

konsultacje 2 godz.

udział w badaniach 0 godz.

obowiązkowe praktyki i staże 0 godz.

udział w egzaminie i zaliczeniu 2 godz.

praca własna (0,9 ECTS) 26 godz.

Podstawowa:

1. Symonides E. 2007. Ochrona przyrody. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa

2. Pullin A. 2005. Biologiczne podstawy ochrony przyrody. PWN, Warszawa.

Uzupełniająca:

1. Makomaska-Juchiewicz M., Tworek S. 2003. Ekologiczna sieć NATURA 2000. Problem czy szansa. IOP PAN, Kraków.

2. https://www.iucn.org/theme/protected-areas

Po zakończeniu kursu student:

Wiedza:

- zna podstawowe kryteria brane pod uwagę przy wyznaczaniu obszarów chronionych oraz metody ich wyznaczania,

- ma podstawową wiedzę o różnych formach ochrony obszarów przyrodniczych w Europie oraz różnicach w ich funkcjonowaniu i możliwościach gospodarowania na nich,

- zna zasady wykonywania planów ochrony i planów zadań ochronnych dla obszarów chronionych w Polsce,

- zna rozmieszczenie obszarów chronionych w sieci Natura 2000 na terenie Małopolski i przedmioty ochrony występujące w wybranych ostojach.

Umiejętności:

- wie o konieczności uwzględniania w planowaniu przestrzennym ustaleń podanych w planach ochrony obszarów chronionych,

Kompetencje społeczne:

- ma świadomość odpowiedzialności za zachowanie dziedzictwa przyrodniczego regionu, kraju i Europy.

Wykłady:

Egzamin - test wielokrotnego wyboru zawierający około 30 pytań i pytania otwarte sprawdzające znajomość zagadnień omawianych na wykładach.

Przyjęto procentową skalę oceny efektów kształcenia definiowaną w sposób następujący:

1. Ocena niedostateczna (2,0): wystawiana jest wtedy, jeśli w zakresie co najmniej jednej z trzech składowych (W, U lub K) przedmiotowych efektów kształcenia student uzyska mniej niż 50% obowiązujących efektów dla danej składowej.

2. Ocena dostateczna (3,0): wystawiana jest wtedy, jeśli w zakresie każdej z trzech składowych (W, U lub K) efektów kształcenia student uzyska przynajmniej 50% obowiązujących efektów dla danej składowej.

3. Ocena ponad dostateczna (3,5): wystawiana jest na podstawie średniej arytmetycznej z trzech składowych (W, U lub K) efektów kształcenia (średnio 61-70%).

4. Podobny sposób obliczania ocen jak przedstawiony w pkt. 3 przyjęto dla ocen dobrej (4,0 - średnio 71-80%), ponad dobrej (4,5 - średnio 81-90%) i bardzo dobrej (5,0 - średnio >90%).

UWAGA: Prowadzący zajęcia, na podstawie stopnia opanowania przez studenta obowiązujących treści programowych danego przedmiotu, w oparciu o własne doświadczenie dydaktyczne, formułuje ocenę, posługując się podanymi wyżej kryteriami formalnymi.