Gospodarowanie na obszarach chronionych

Cele kształcenia: zapoznanie z możliwościami gospodarczego wykorzystywania obszarów o różnym reżimie ochronnym oraz z koniecznością i sposobami prowadzenia ochrony czynnej dla utrzymania właściwego stanu ochrony niektórych siedlisk i gatunków, nabycie umiejętności korzystania z aktów prawnych dla pozyskania informacji o zakazach, odstępstwach od zakazów i obowiązku prowadzeniu działań ochronnych na określonych obszarach.

Wykłady:

1 System obszarów przyrodniczo cennych w Polsce i regulacje prawne dotyczące ich ochrony.

2 Plany ochrony i zadania ochronne dla krajowych form ochrony przyrody

3 Rezerwaty biosfery – łączenie funkcji ochronnej z funkcją rozwojową i logistyczną (przykłady).

4 Kategorie ochrony w parkach narodowych i rezerwatach przyrody. Możliwości gospodarowania na obszarach objętych różnymi kategoriami ochrony.

5 Gospodarka leśna i łowiecka w parkach narodowych i rezerwatach przyrody.

6 Użytkowanie rolnicze gleb oraz turystyka i edukacja w parkach narodowych i rezerwatach przyrody.

7 Gospodarowanie w parkach krajobrazowych. Przepisy obowiązujące na tych obszarach.

8 Obszary chronionego krajobrazu - rolnictwo i turystyka jako główne formy gospodarowania na tych obszarach, obowiązujące przepisy.

9 Strefy ochrony krajobrazu – wyznaczanie, przepisy, gospodarowanie.

10 Cele ochrony obszaru Natura 2000.

11 Obszary Natura 2000 - przedmioty ochrony na tych obszarach, sposoby ich ochrony i wynikające z niej ograniczenia w gospodarowaniu.

12 Plany ochrony i plany zadań ochronnych dla obszarów Natura 2000.

13 Konsekwencje ustanowienia obszarów Natura 2000 dla gospodarki. Sposób przeprowadzania oceny oddziaływania na środowisko na obszarach Natura 2000.

14 Warunki realizacji planów i przedsięwzięć znacząco negatywnie oddziałujących na cele ochrony obszaru Natura 2000.

15 Ograniczenia i korzyści dla działalności gospodarczej na terenach Natura 2000.

Ćwiczenia:

1 Zapoznanie z Centralnym Rejestrem Form Ochrony. Sposób przygotowania pracy "Przepisy określające możliwości i sposoby gospodarowania na obszarach chronionych znajdujących się w pobliżu miejsca zamieszkania studenta". Rolnictwo na obszarach chronionych w Polsce - skala problemu, wpływ rolnictwa na różnorodność biologiczną.

2 Aspekty ekonomiczne działalności rolniczej na obszarach chronionych, programy rolno-środowiskowo-klimatyczne. Wymogi wzajemnej zgodności wynikające z przepisów obowiązujących na obszarach chronionych.

3 Zasady zrównoważonej gospodarki w lesie. Gospodarka leśna i łowiectwo na obszarach chronionych.

4 Rybactwo i amatorski połów ryb oraz rekreacyjne zagospodarowanie wód na obszarach chronionych.

5 Warunki pogodzenia użytkowania turystycznego i ochrony terenów cennych przyrodniczo. Europejska Karta Turystyki Zrównoważonej. Możliwości i perspektywy rozwoju turystyki na obszarach chronionych w Polsce. Przyrodolecznictwo i lecznictwo uzdrowiskowe na tych obszarach. Działalność przemysłowa i usługowa na obszarach chronionych.

6 Wprowadzenie do ćwiczeń – omówienie sposobu przygotowania projektu „Koncepcja zrównoważonego rozwoju w gminie ….”. Projekt opracowany zostanie dla gminy znajdującej się na terenie objętym siecią ekologiczną Natura 2000 (praca w 5 osobowych grupach).

7 Walory przyrodnicze gminy oraz ich ochrona – warsztaty.

8 Charakterystyka obszaru Natura 2000: przedmioty ochrony, PO/PZO – warsztaty.

9 Ograniczenia działalności gospodarczej w gminie wynikające z funkcjonowania obszaru Natura 2000 – warsztaty i dyskusja

10 Korzyści dla gminy wynikające z funkcjonowania obszaru Natura 2000 – warsztaty i dyskusja.

11 Struktura społeczna i potencjał gminy, możliwości działań proekologicznych – warsztaty i dyskusja.

12 Możliwości rozwoju przedsiębiorczości w gminie … - dyskusja i przygotowanie finalnej wersji projektu.

13 Konsultacje społeczne wybranych koncepcji zrównoważonego rozwoju gminy – gra.

Statystyka przedmiotu godziny;ECTS

1. Liczba godzin oraz punktów ECTS - przedmiot obowiązkowy 75;3

2. Liczba godzin oraz punktów ECTS - przedmiot do wyboru

3. Łączna liczba godzin oraz punktów ECTS, którą student uzyskuje poprzez bezpośredni kontakt z nauczycielem akademickim (wykłady, ćwiczenia, seminaria....) 45;1,80

4. Łączna liczba godzin oraz punktów ECTS, którą student uzyskuje na zajęciach praktycznych np. laboratoryjne, projektowe, terenowe, warsztaty 15,00;1,00

5. Przewidywany nakład pracy własnej (bez udziału prowadzącego lub z udziałem w ramach konsultacji) konieczny do realizacji zadań programowych przedmiotu. 30;1,20

Literatura:

"Literatura podstawowa:

1. Kaługa I. 2009. Korzyści dla rolnictwa wynikające z gospodarowania na obszarach Natura 2000, wyd. Wyd. Ministerstwo Środowiska, Warszawa

2. Makomaska-Juchiewicz M., Tworek S. 2003. Ekologiczna sieć NATURA 2000. Problem czy szansa. IOP PAN, Kraków.

3. Symonides E. 20014. Ochrona przyrody. Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.

Literatura uzupełniająca:

1. Grzegorczyk M., Perzanowska J., Kijas Z. J. OFMconv, Mirek Z. 2002. Mówić o ochronie przyrody, zintegrowana wizja ochrony przyrody. IOP PAN, ISF, IB PAN, Kraków.

2. Gospodarowanie na obszarach chronionych, 2001, A. Bołtromiuk (red.), Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok.

3. Zielińska A. 2013. Gospodarowanie na obszarach przyrodniczo cennych w Polsce w kontekście rozwoju zrównoważonego. Seria: Monografie i Opracowania nr 236, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu."

Publikacje własne:

"Miechówka A., Gąsiorek M., Józefowska A., Zadrożny P. 2012. Carbon stocks In Little and Silesian Beskids soils agricultural use. Polish Journal of Soil Science, 45, 2: 11-17.

Miechówka A., Gąsiorek M., Józefowska A., Zadrożny P. 2010. Zawartość węgla biomasy mikrobiologicznej w różnie użytkowanych glebach Pogórzy: Śląskiego i Ciężkowickiego. Roczniki Gleboznawcze 61, 4: 164-170.

Miechówka A., Niemyska-Łukaszuk J., Zaleski T., Mazurek R. 2004. Gleby Babiogórskiego Parku Narodowego. W: Babiogórski Park Narodowy. Monografia Przyrodnicza. Red. Wołoszyn W., Jaworski A., Szwagrzyk J.: 193-207.

Niemyska-Łukaszuk J., Miechówka A., Zaleski T. 2002. Gleby Pienińskiego Parku Narodowego i ich zagrożenia. Pieniny – Przyroda i Człowiek. Pieniny – Przyroda i Człowiek 7: 79-90

Miechówka A., Gąsiorek M., Zaleski T. 1997. Zawartość kadmu i niklu w glebach i roślinach polan pasterskich w Tatrzańskim Parku Narodowym. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 448b: 197-202.

wiedza: Efekty Kształcenia: student:

GOC_W01 - zna formy ochrony obszarowej i ich funkcje oraz wynikające z nich ograniczenia w gospodarowaniu,

GOC_W02 - zna techniki, metody i sposoby gospodarowania na obszarach chronionych,

GOC_W03 - ma wiedzę na temat sposobów prowadzenia ochrony czynnej na obszarach chronionych,

GOC_W04 - wie jakie informacje można znaleźć w planach i zadaniach ochronnych,

Umiejętnosci:

GOC_U01 - posiada umiejętność wypowiadania się na temat gospodarowania na obszarach chronionych, uwzględniając w wypowiedziach przepisy prawne obowiązujące na tych terenach,

GOC_U02 - wykorzystuje zdobytą wiedzę w diagnozowaniu i rozwiązywaniu konfliktów społecznych wynikających z gospodarowania na obszarach chronionych

GOC_U03 - potrafi stworzyć koncepcję zrównoważonego rozwoju gminy na terenie której znajdują się obszary chronione.

Kompetencje społeczne:

GOC_K01 - potrafi rozwiązywać stawiane problemy i organizować pracę w zespole.

GOC_K02 - ma świadomość strat wynikających z nadmiernego wykorzystywania zasobów przyrody na obszarach chronionych i w ich otoczeniu,

GOC_K03 - ma przekonanie o potrzebie przekonywania społeczeństwa do działań i informowania go o przedsięwzięciach czynionych na rzecz ochrony przyrody.

Egzamin pisemny (test z wyboru i uzupełnienia + zadania obliczeniowe)

Ćwiczenia: rozwiązywanie zadań na poszczególnych ćwiczeniach lub symulacje komputerowe na bieżąco oceniane przez prowadzących pod względem poprawności ich rozwiązania oraz organizacji pracy w zespole.

Ocena końcowa z ćwiczeń: średnia uzyskana z poszczególnych ćwiczeń.

1. Ocena niedostateczna (2,0): wystawiana jest wtedy, jeśli w zakresie co najmniej jednej z trzech składowych (W, U lub K) przedmiotowych efektów kształcenia student uzyska mniej niż 50% obowiązujących efektów dla danej składowej.

2. Ocena dostateczna (3,0): wystawiana jest wtedy, jeśli w zakresie każdej z trzech składowych (W, U lub K) efektów kształcenia student uzyska przynajmniej 50% obowiązujących efektów dla danej składowej.

3. Ocena ponad dostateczna (3,5): wystawiana jest na podstawie średniej arytmetycznej z trzech składowych (W, U lub K) efektów kształcenia (średnio 61-70%).

4. Podobny sposób obliczania ocen jak przedstawiony w pkt. 3 przyjęto dla ocen dobrej (4,0 - średnio 71-80%), ponad dobrej (4,5 - średnio 81-90%) i bardzo dobrej (5,0 - średnio >90%).

UWAGA: Prowadzący zajęcia, na podstawie stopnia opanowania przez studenta obowiązujących treści programowych danego przedmiotu, w oparciu o własne doświadczenie dydaktyczne, formułuje ocenę, posługując się podanymi wyżej kryteriami formalnymi.