Wpływ produkcji roślinnej na środowisko

KIERUNEK STUDIÓW : OCHRONA ŚRODOWISKA / ECTS: 4 / semestr: 5

Profil: ogólnoakademicki / Forma i poziom: NI

status: fakultatywny

Wymagania wstępne: botanika, chemia rolna, gleboznawstwo

Celem dydaktycznym jest zapoznanie studentów z wpływem różnych technologii uprawy podstawowych gatunków roślin rolniczych, jako kreatorów wielkości i jakości plonu. Omówione zostaną technologie wysokonakładowe; intensywne, niskonakładowe; ekstensywne oraz integrowane. Uwarunkowania produkcyjne wynikają z oddziaływania czynników siedliskowych oraz sumujących się efektów postępu technologicznego oraz biologicznego, realizowanego poprzez hodowlę roślin, z uwzględnieniem wykorzystania zasobów genowych i GMO.Lepsze przygotowanie uzyskują studenci którzy uprzednio zrealizowali kurs;Systematyka i pochodzenie roślin rolniczych;.

Wykłady:

1. Porównanie technologii uprawy roślin - zbożowych z kukurydzą, okopowych, oleistych, włóknistych i tytoniu. Zostanie uwzględnione ich oddziaływania na efekty produkcyjne uprawianych gatunków i odmian oraz środowisko glebowe i wodne pól uprawnych w różnych warunkach siedliskowych kraju z uwzględnieniem założonej technologii uprawy. Wykorzystanie progów szkodliwości agrofagów oraz stanu roślin w charakterystycznych fazach wzrostu jako determinantów interwencji pestycydowej i nawozowej w pielęgnacji roślin i łanu.

2. Uprawa roślin pastewnych; jednorocznych i wieloletnich jako przykład krańcowo pozytywnego oddziaływania roślin na środowisko rolnicze. Mieszanki zbożowo-strączkowe i motylkowo-trawiaste jako agrobiologiczne opcje poszerzenia bioróżnorodności.

3.Postęp hodowlany i jego wpływ na produkcję roślinną, ochrona zasobów genowych i jej wykorzystanie w doskonaleniu roślin.

4. Metody indukowania zmienności wykorzystywane w ulepszaniu roślin.

5. GMO w środowisku rolniczym.

Ćwiczenia:

1. Znaczenie gospodarcze zbóż (pszenica, pszenżyto, żyto, jęczmień, owies kukurydza) sposoby wykorzystania ziarna. Charakterystyka gatunków, wymagania siedliskowe i nawozowe, wpływ intensywność technologii uprawy na środowisko.

2. Opracowanie założeń do projektu technologii uprawy pszenicy ozimej (stanowisko w zmianowaniu, system uprawy roli, potrzeby pokarmowe i nawozowe, ilość wysiewu, prowadzenie łanu). Wykonanie projektu technologii uprawy pszenicy ozimej wg technologii intensywnej i średnio intensywnej.

3. Rośliny okopowe korzeniowe i bulwiaste (buraki, ziemniak, topinambur, cykoria, marchew pastewna) - znaczenie gospodarcze, kierunki użytkowania oraz systemy produkcji, elementy agrotechniki oraz zabiegi poprawiające bilans próchnicy i składników pokarmowych w glebie, warunki fitosanitarne, a także ograniczające ilość stosowanych pestycydów.

4. Projekt technologii uprawy ziemniaka jadalnego w konwencjonalnym, integrowanym i ekologicznym systemie produkcji oraz buraka cukrowego z uwzględnieniem zróżnicowanych systemów uprawy roli.

5. Rośliny oleiste i włókniste, charakterystyka gatunków, znaczenie gospodarcze, właściwości fitosanitarne gorczycy białej i rzodkwi oleistej, ocena możliwości wykorzystania roślin w remediacji gleby.

6. Produkcyjna i ekologiczna funkcja roślin motylkowatych. Charakterystyka gatunków, znaczenie gospodarcze, sposoby użytkowania.

7. Sposoby rozmnażania roślin uprawnych, podstawowe zabiegi w doskonaleniu roślin.

8. Efekty doskonalenia roślin uprawnych analizowane na podstawie materiałów wydawanych przez COBORU.

Struktura aktywności studenta:

zajęcia realizowane z bezpośrednim udziałem prowadzącego 40 godz.

w tym:

wykłady 16 godz.

ćwiczenia i seminaria 16 godz.

konsultacje 6 godz.

udział w badaniach 0 godz.

obowiązkowe praktyki i staże 0 godz.

udział w egzaminie i zaliczeniu 2 godz.

e-learning 0 godz.

Praca własna 60 godz.

Podstawowa:

1. Szczegółowa uprawa roślin. wyd 2, 2003, WAR Wrocław, praca zbiorowa, red. Z. Jasińska i A. Kotecki.

2. Wdrażanie nowych proekologicznych technologii w zakresie produkcji roślin uprawnych. Mat. Szkol. 84/02. IUNG, Puławy, 2002

3. Agrotechnika i jakość cech roślin uprawnych – wybrane zagadnienia, praca zbiorowa pod red, B. Sawickiej.Wyd. AR w Lublinie 2000, ss. 477.

4. Hodowla roślin z elementami genetyki i biotechnologii, praca zbiorowa pod red. B. Michalik. PWRiL Poznań, 2009.

Uzupełniająca:

1. Rynki i technologie produkcji roślin uprawnych. Wyd. Wieś Jutra 2005, praca zbiorowa pod red. J. Chotkowskiego.

2. Pszenice - zwyczajna, orkisz, twarda. Uprawa i zastosowanie. Wyd. PWRiL 2012, pod red. W. Budzyńskiego.

3. Rośliny oleiste uprawa i zastosowanie. Wyd. PWRiL 2010, pod red. W. Budzyńskiego i T. Zająca.

Po zakończeniu kursu student:

Wiedza:

- student zna budowę roślin rolniczych oraz cechy charakterystyczne gatunków umożliwiające ich rozpoznanie,

- posiada wiedzę o przebiegu wzrostu i rozwoju roślin rolniczych (fazy rozwojowe),

- zna skład chemiczny organów użytecznych roślin oraz ich wartość użytkową

- ma wiedzę o roli i znaczeniu środowiska przyrodniczego i zrównoważonego użytkowania różnorodności biologicznej oraz jego zagrożeniach,

- definiuje i rozpoznaje sposoby rozmnażania roślin uprawnych,

charakteryzuje znaczenie postępu hodowlanego w produkcji roślinnej, objaśnia rolę zasobów genowych w hodowli nowych odmian i wskazuje proekologiczne sposoby zwiększania odporności upraw polowych.

Umiejętności:

- student rozpoznaje gatunki roślin rolniczych,

- potrafi dokonać oceny poprawności technologii produkcji roślin uprawianych w rożnych systemach rolniczych

- potrafi ocenić wpływ czynników agrotechnicznych na wzrost, rozwój, plonowanie roślin rolniczych oraz ich oddziaływanie na środowisko,

- wykonuje przygotowanie kwiatostanów zbóż do krzyżowania,

- korzysta z informacji zawartych w publikacjach COBORU.

Kompetencje społeczne:

- student organizuje pracę w małym zespole w celu wykonania określonych zadań przy opracowywaniu kart agrotechnicznych uprawy roślin,

- dostrzega potrzebę ustawicznego poszerzania wiedzy z zakresu nowoczesnych technologii produkcji roślinnej.

- ma świadomość ryzyka i skutków stosowania chemicznych i biologicznych środków produkcji, w tym GMO

- jest wrażliwy na zachowanie bioróżnorodności w produkcji roślinnej,

- ma świadomość roli hodowli roślin w kształtowaniu postępu w produkcji roślinnej.

Wykład:

egzamin pisemny - test i zadania obliczeniowe lub pytania problemowe

Kryteria oceniania:

1. Ocena niedostateczna (2,0): wystawiana jest wtedy, jeśli w zakresie co najmniej jednej z trzech składowych (W, U lub K) przedmiotowych efektów kształcenia student uzyska mniej niż 55% obowiązujących efektów dla danej składowej.

2. Ocena dostateczna (3,0): wystawiana jest wtedy, jeśli w zakresie każdej z trzech składowych (W, U lub K) efektów kształcenia student uzyska przynajmniej 55% obowiązujących efektów dla danej składowej.

3. Ocena ponad dostateczna (3,5): wystawiana jest na podstawie średniej arytmetycznej z trzech składowych (W, U lub K) efektów kształcenia (średnio 65-75%).

4. Podobny sposób obliczania ocen jak przedstawiony w pkt. 3 przyjęto dla ocen dobrej (4,0 - średnio 75-85%), ponad dobrej (4,5 - średnio 85-95%) i bardzo dobrej (5,0 - średnio >95%).

Ćwiczenia:

Indywidualne rozpoznawanie nasion i roślin rolniczych, ocena kart agrotechnicznych uprawy roślin, sprawdzian wiadomości.

Ocena końcowa z ćwiczeń jest średnią ocen z poszczególnych zagadnień.

Ocena końcowa = 0,6 x ocena z egzaminu (wykłady) + 0,4 x ocena podsumowująca (