Ochrona przyrody

KIERUNEK STUDIÓW: Rolnictwo / ECTS: 3 / semestr: 5

Profil: ogólnoakademicki / Forma i poziom: SI

status: kierunkowy

Wymagania wstępne: brak

Celem przedmiotu jest poznanie podstawowych zagadnień dotyczących ochrony bio- i georóżnorodności oraz obiektów cennych dla dziedzictwa przyrodniczego Europy występujących w Polsce.

Program nauczania obejmuje definicję bioróżnorodności oraz metody jej ochrony, podstawowe przepisy prawa międzynarodowego i krajowego dotyczące ochrony siedlisk przyrodniczych i gatunków, najważniejsze aspekty ochrony gatunkowej i obszarowej, formy ochrony przyrody wchodzące w skład krajowego systemu ochrony i objęte ochroną międzynarodową oraz charakterystykę, zagrożenia i sposoby ochrony wybranych siedlisk i gatunków chronionych w Unii Europejskiej. Podkreślona zostanie rola rolnictwa w utrzymaniu bioróżnorodności.

Wykłady:

1. Różnorodność biologiczna i krajobrazowa jako główny cel ochrony przyrody. Przyroda Polski na tle przyrody Europy.

2-3. Konwencje międzynarodowe i dyrektywy Unii Europejskiej dotyczące ochrony przyrody.

4. Strategia ochrony przyrody Unii Europejskiej. Europejska Sieć Ekologiczna Natura 2000.

5-6. Priorytetowość siedlisk i gatunków. Ochrona torfowisk i siedlisk półnaturalnych wymienionych w Załączniku I Dyrektywy Siedliskowej.

7. Gatunki priorytetowe występujące w Polsce - zagrożenia i ochrona.

8. Regulacje prawne dotyczące ochrony przyrody w Polsce. Ustawa o ochronie przyrody. Formy ochrony przyrody.

9. Parki narodowe i rezerwaty przyrody (rozmieszczenie, zadania, funkcjonowanie, organizacja, przepisy porządkowe).

10. Parki krajobrazowe, obszary chronionego krajobrazu i pozostałe formy ochrony przyrody (rozmieszczenie, zadania, funkcjonowanie, organizacja, przepisy porządkowe).

11. Przepisy prawne dotyczące obszarów Natura 2000. Rola Sieci Ekologicznej Natura 2000 w wielofunkcyjnym rozwoju obszarów wiejskich.

12. Zagrożenie flory i fauny Polski. Czerwone listy i księgi.

13. Ochrona gatunkowa roślin, zwierząt i grzybów w Polsce.

14. Struktura organizacyjna służb ochrony przyrody i system jej finansowania. Ochrona terenów zieleni i zadrzewień.

15. Ochrona dziedzictwa geologicznego (geoochrona), nowe formy ochrony georóżnorodności.

Ćwiczenia:

1. Najważniejsze (międzynarodowe i polskie) organizacje mające na celu ochronę przyrody. Przegląd czasopism i stron internetowych dotyczących ochrony przyrody. Omówienie sposobu przygotowania pracy "Walory przyrodnicze gminy ………".

2. Krytyczna analiza rozdziału "Uwarunkowania przyrodnicze" w "Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy ……".

3. Bogactwo przyrodnicze województwa małopolskiego - formy ochrony przyrody na jego obszarze.

4. Przegląd czerwonych list i ksiąg roślin i zwierząt.

5. Cele i zasady sporządzania planów ochrony terenów chronionych. Przykładowe plany ochrony parków narodowych.

6-7. Prezentacja najlepszych prac "Walory przyrodnicze gminy ………" , dyskusja na ich temat i ocena opracowań.

Ćwiczenia terenowe:

1. Ćwiczenia terenowe - Ojcowski Park Narodowy, walory przyrodnicze (8 godz.)

Struktura aktywności studenta:

wykłady 15 godz.

ćwiczenia i seminaria 15 godz.

konsultacje 3 godz.

udział w badaniach 0 godz.

obowiązkowe praktyki i staże 0 godz.

udział w egzaminie i zaliczeniu 2 godz.

praca własna (1,8 ECTS) 55 godz.

Podstawowa:

1. Symonides E. 2014. Ochrona przyrody. Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.

2. Ustawa o ochronie przyrody Dz.U. 2004 nr 92 poz. 880 (tekst ujednolicony) http://isap.sejm.gov.pl/

Uzupełniająca:

1. Makomaska-Juchiewicz M., Tworek S. 2003. Ekologiczna sieć NATURA 2000. Problem czy szansa. IOP PAN, Kraków.

2. http://natura2000.gdos.gov.pl/

3. Żarska B. 2005. Ochrona Krajobrazu. SGGW, Warszawa

Po zakończeniu studiów student:

Wiedza:

1) ma elementarną wiedzę na temat ochrony bio- i georóżnorodności,

2) ma podstawową wiedzę o krajowych i międzynarodowych formach ochrony przyrody,

3) wie jaką rolę pełni Sieć Natura 2000 w wielofunkcyjnym rozwoju obszarów wiejskich

Umiejętności:

1) posługuje się przepisami prawnymi dotyczącymi ochrony przyrody na terenach użytkowanych rolniczo,

2) posiada umiejętność przygotowania pracy pisemnej w języku polskim na temat walorów przyrodniczych określonych obszarów.

Kompetencje społeczne

1) ma przekonanie o potrzebie działań na rzecz ochrony przyrody,

2) rozumie potrzebę ustawicznego podnoszenia kwalifikacji.

Wykłady:

egzamin pisemny - test wielokrotnego wyboru i pytania otwarte.

1. Ocena niedostateczna (2,0): wystawiana jest wtedy, jeśli w zakresie co najmniej jednej z trzech składowych (W, U lub K) przedmiotowych efektów kształcenia student uzyska mniej niż 50% obowiązujących efektów dla danej składowej.

2. Ocena dostateczna (3,0): wystawiana jest wtedy, jeśli w zakresie każdej z trzech składowych (W, U lub K) efektów kształcenia student uzyska przynajmniej 50% obowiązujących efektów dla danej składowej.

3. Ocena ponad dostateczna (3,5): wystawiana jest na podstawie średniej arytmetycznej z trzech składowych (W, U lub K) efektów kształcenia (średnio 61-70%).

4. Podobny sposób obliczania ocen jak przedstawiony w pkt. 3 przyjęto dla ocen dobrej (4,0 - średnio 71-80%), ponad dobrej (4,5 - średnio 81-90%) i bardzo dobrej (5,0 - średnio >90%).

Ćwiczenia:

oceniana będzie: praca "Walory przyrodnicze gminy ………", raport z ćwiczeń terenowych oraz aktywność na ćwiczeniach.

Ocena końcowa=0,5 x pozytywna ocena z egzaminu (wykłady) + 0,5 x pozytywna ocena zaliczenia ćwiczeń

UWAGA: Prowadzący zajęcia, na podstawie stopnia opanowania przez studenta obowiązujących treści programowych danego przedmiotu, w oparciu o własne doświadczenie dydaktyczne, formułuje ocenę, posługując się podanymi wyżej kryteriami formalnymi.