Ochrona gleb

KIERUNEK STUDIÓW: OCHRONA ŚRODOWISKA/ ECTS:3/semestr 4

Profil: ogólnnoakademicki/Forma i poziom: SI

Status: kierunkowy

Wymagania wstępne: brak

Celem przedmiotu jest zapoznanie studentów z problematyką dotyczącą podstawowych zagadnień związanych z działaniem na rzecz ochrony gleb. Poznanie syndromów degradacji gleb, oraz ustawodawstwa dającego podstawy prawne dla ich ochrony i właściwego wykorzystywania.

Program nauczania obejmuje omówienie zagadnień ochrony gleb w aspekcie ich wielofunkcyjnej roli w środowisku w tym funkcji środowiskowych komponentów gleby - materii organicznej gleby i minerałów ilastch. Przedstawione zostaną główne przyczyny procesów prowadzących do degradacji gleb w Polsce i UE., możliwości ograniczania tych procesów i metody ochrony gleb przed działaniem czynników degradujących.

Wykłady

1. Pojęcie ochrony gleb. Rola gleby w ekosystemach i funkcje gleb o szczególnym znaczeniu w ochronie środowiska

2. Międzynarodowe akty prawne uwzględniajace problemy ochrony gleb - przedstawienie wybranych o podstawowym znaczeniu,

3. Polskie ustawy dotyczące ochrony gleb - Ustawa o ochronie gruntów rolnych i leśnych i Ustawa prawo ochrony środowiska i inne.

4. Rodzaje i przyczyny procesów degradacji gleb,

5. Erozja gleb - przyczyny i skutki zachodzących procesów

6. Ruchy masowe, erozja wodno-grawitacyjna,

7. Zapobieganie procesom erozji glebowej,

8. Przekształcenia geo-mechaniczne terenu i ich wpływ na właściwości gleb,

9. Degradacja gleb i siedlisk związana z deformacją stosunków wodnych,

10. Zagrożenia i ochrona gleb organicznych,

11. Zagęszczenie gleb, zmiany struktury i porowatości. Zasklepienie i mechaniczne zanieczyszczenie.

12. Degradacja biologiczna - zmniejszenie zasobów materii organicznej, zmęczenie gleby i zanieczyszczenia biologiczne,

13. Degradacja chemiczna - zakwaszenie, przyczyny i skutki,

14. Zanieczyszczenie gleb substancjami mineralnymi

15. Zanieczyszczenie gleb związkami organicznymi:

Ćwiczenia:

1-2. Przygotowanie prób pobranego gruntu i oznaczenie zdolności buforowych gleb,

3-4. Analiza odporności gleb na procesy degradacyjne

5-6. Oznaczenie metodą Kopecky'ego gęstości gleby oraz właściwości powietrznych i wodnych

7-8. Przygotowanie sprawozdania z przeprowadzonych oznaczeń laboratoryjnych

Wyjazd w teren w celu obserwacji obszarów zdegradowanych w wyniku działalności gospodarczej i przemysłowej człowieka (Łąki Nowohuckie - degradacja gleb organicznych) oraz pobranie próbek gruntów z powierzchni gleb zdegradowanych do ćwiczeń laboratoryjnych. Pobranie prób gleb w różnym stopniu zagęszczonych do cylinderków Kopecky'ego

Struktura aktywności studenta:

Zajęcia realizowane z bezpośrednim udziałem prowadzącego godz. 35, ECTS 1,2

W tym:

Wykłady 15 godz

Ćwiczenia laboratoryjne i terenowe 15 godz

Konsultacje 2 godz

Udział w badaniach 0 godz

Obowiązkowe praktyki i staże 0 godz

Udział w egzaminie i zaliczeniu 3 godz

Praca własna (1,8 ECTS) 55 godz

Podstawowa:

Degradacja, ochrona i rekultywacja gleb. Stanisław Baran, Ryszard Turski, Wyd. AR Lublin, 1995r.

Uzupełniająca:

Ochrona i rekultywacja środowiska Franciszek Maciak W-wa 2003

Ochrona środowiska glebowego Piotr Kowalik PWN W-wa 2001

Po zakończeniu kursu student:

Wiedza

1. wie, które funkcje gleby mają szczególne znaczenie w ochronie środowiska,

2. zna zagrożenia i czynniki wywołujące degradację gleb,

4. zna główne rodzaje i formy degradacji gleb,

5. zna podstawowe akty prawne dotyczące ochrony gleb,

Umiejętności

6. Potrafi określić czynniki powodujące zagrożenie degradacją gleb na określonym terenie,

7. potrafi określić stopień degradacji gleb,

8. potrafi wskazać tryb postępowania, aby zapobiec procesom degradacji,

9. potrafi korzystać z aktów prawnych polskich i unijnych dotyczących ochrony gleb

Kompetencje społeczne

10. potrafi pracować w zespole w ramach prac laboratoryjnych i terenowych,

11. ma świadomość wpływu podejmowania decyzji, w ramach gospodarowania zasobami glebowymi, tak by były one zgodne z zasadami zrównoważonego wykorzystania gleb, ograniczając do minimum działania czynników wywołujących procesy degradacji.

Wykłady:

egzamin pisemny - test

Przyjęto procentową skalę oceny efektów kształcenia, definiowaną w sposób następujący:

1. Ocena niedostateczna (2,0): wystawiana jest wtedy, jeśli w zakresie co najmniej jednej z trzech składowych (W, U lub K) przedmiotowych efektów kształcenia student uzyska mniej niż 55% obowiązujących efektów dla danej składowej.

2. Ocena dostateczna (3,0): wystawiana jest wtedy, jeśli w zakresie każdej z trzech składowych (W, U lub K) efektów kształcenia student uzyska przynajmniej 55% obowiązujących efektów dla danej składowej.

3. Ocena ponad dostateczna (3,5): wystawiana jest na podstawie średniej arytmetycznej z trzech składowych (W, U lub K) efektów kształcenia (średnio 61-70%).

4. Podobny sposób obliczania ocen jak przedstawiony w pkt. 3 przyjęto dla ocen dobrej (4,0 - średnio 71-80%), ponad dobrej (4,5 - średnio 81-90%) i bardzo dobrej (5,0 - średnio >90%).

Ćwiczenia:

kolokwium pisemne - test, raport z ćwiczeń terenowych. Ocena podsumowująca jest średnią ocen uzyskanych z testu i raportu

Ocena końcowa= 0,7 x ocena z egzaminu(wykłady)+0,3 x ocena podsumowujaca (ćwiczenia)

UWAGA: Prowadzący zajęcia, na podstawie stopnia opanowania przez studenta obowiązujących treści programowych danego przedmiotu, w oparciu o własne doświadczenie dydaktyczne, formułuje ocenę, posługując się podanymi wyżej kryteriami formalnymi.

przedmiotu, w oparciu o własne doświadczenie dydaktyczne, formułuje ocenę, posługując się podanymi wyżej kryteriami

formalnymi.