Doskonalenie roślin i nasionoznawstwo
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | R.4s.DRN.SI.RBIOY |
Kod Erasmus / ISCED: | (brak danych) / (brak danych) |
Nazwa przedmiotu: | Doskonalenie roślin i nasionoznawstwo |
Jednostka: | Wydział Rolniczo-Ekonomiczny |
Grupy: | |
Punkty ECTS i inne: |
(brak)
|
Język prowadzenia: | polski |
Skrócony opis: |
KIERUNEK STUDIÓW : BIOGOSPODARKA / ECTS: 6 / semestr 4 Profil: ogólnoakademicki / Forma i poziom: SI status: kierunkowy/obowiązkowy Wymagania wstępne: kurs genetyki Celem zajęć jest zapoznanie studentów z teoretycznymi podstawami doskonalenia roślin uprawnych w oparciu o hodowlę odmian i utrwalaniem postępu biologicznego na drodze reprodukcji materiału siewnego. Omówione zostaną sposoby gromadzenia, indukowania i wykorzystania zmienności genetycznej z uwzględnieniem metod konwencjonalnych a także biotechnologicznych w twórczej hodowli roślin. Przedstawione będą zagadnienia związane z charakterystyką cech jakościowych oraz biologią nasion. Studentów zapoznaje się również z zagadnieniami związanymi z prawnymi podstawami rejestracji odmian i reprodukcji materiału siewnego. |
Pełny opis: |
Wykłady: 1 Naukowe podstawy doskonalenia roślin. Postęp hodowlany i jego wpływ na produkcję roślinną. Podstawy prawne i organizacja hodowli roślin w Polsce. 2 Ochrona różnorodności biologicznej w celu wykorzystania jej w doskonaleniu roślin. 3 Ogólne zasady doskonalenia roślin - kierunki, dobór materiałów wyjściowych, wybór metody hodowli. 4 Konwencjonalne metody hodowli roślin samo- i obcopylnych charakterystyka populacji, etapy hodowli. 5 Hodowla heterozyjna - podstawy teoretyczne, etapy hodowli, znaczenie odmian mieszańcowych. 6 Wykorzystanie metod biotechnologicznych w doskonaleniu roślin - kultury in vitro, markery molekularne, rośliny transgeniczne. 7 Rejestracja i ochrona odmian. 8 Powstawanie nasion, zmienność i różnorodność nasion. 9 Fizjologiczne właściwości nasion - spoczynek, wigor i długowieczność. Uszlachetnianie nasion. 10 Metody oceny tożsamości gatunkowej i odmianowej. Ćwiczenia: 1 Podstawowe pojęcia w hodowli roślin i nasionoznawstwie. 2 Biologia kwitnienia i sposoby rozmnażania roślin uprawnych. 3 Genetyczne konsekwencje sposobów rozmnażania roślin samopylnych - linie czyste. 4 Genetyczne konsekwencje sposobów rozmnażania roślin obcopylnych, równowaga Hardy’ego-Weinberga. 5 Czynniki modyfikujące stan równowagi genetycznej: mutacje, migracje, selekcja, sprzężenia, dryf genetyczny. 6 Metody szacowania odziedziczalności - wariancja fenotypowa, wariancja genotypowa, komponenty wariancji, postęp genetyczny. 7 Analiza wybranych metod hodowli roślin samopylnych i obcopylnych. 8 Charakterystyka nasion roślin uprawnych — cechy morfologiczne, anatomiczne i chemotaksonomiczne gatunków i odmian roślin uprawnych. 9 Metody oceny tożsamości gatunkowej i odmianowej. 10 Cechy jakościowe materiału siewnego. Plan produkcji nasiennej. 11 Prezentacja polowych doświadczeń hodowlanych i nasiennych w Stacji Doświadczalnej Oceny Odmian. Struktura aktywności studenta: Zajęcia realizowane z bezpośrednim udziałem prowadzącego 65 godz., ECTS 2,6 w tym: wykłady 15 godz. ćwiczenia i seminaria 45 godz. konsultacje 3 godz. udział w egzaminie i zaliczeniu 2 godz. Praca własna 85 godz. 3,4 ECTS |
Literatura: |
Literatura: Podstawowa: Duczmal K. Tucholska H. Nasiennictwo. PWRiL, Poznań, 2000 Michalik B. red. Hodowla roślin z elementami genetyki i biotechnologii. PWRiL Poznań 2009 Szymczyk R. Odmianoznawstwo i ocena odmian. PWRiL, Poznań, 2006 Tarkowski C. Genetyka, hodowla roślin, nasiennictwo. PWN Warszawa 1999 Ustawa o nasiennictwie z 9 listopada 2012. Dziennik Ustaw 2012 poz. 1512 Uzupełniająca: Kwiatkowski J., Szczukowski S., Tworkowski J. Wybrane zagadnienia z nasiennictwa. Wydawnictwo UWM, Olsztyn 2002, skrypt udostępniony na ćwiczeniach Kuraczyk A., Packa D., Wiwart M. Hodowla roślin. Materiały pomocnicze do ćwiczeń. Wyd. UWM 2003, skrypt udostępniony na ćwiczeniach Malepszy S. Biotechnologia roślin. Wyd. Nauk. PWN Warszawa, 2009 Publikacje własne: "Moś. M., Wójtowicz T., Zieliński A., Simlat M., Binek A. 2008. Czynniki modyfikujące kiełkowanie i wigor siewek nagoziarnistych i oplewionych odmian owsa. Biul. IHAR, 249, 167–176. Zieliński A., Simlat M., Wójtowicz T., Moś M. 2014. Susceptibility of naked oat cultivars to seed sprouting. Central European Journal of Biology, 9(8): 823-832. Ptak, A., Morańska, E., Saliba, S., Zieliński, A., Simlat, M., & Laurain-Mattar, D. 2017. Elicitation of galanthamine and lycorine biosynthesis by Leucojum aestivum L. and L. aestivum ‘Gravety Giant’plants cultured in bioreactor RITA®. Plant Cell, Tissue and Organ Culture, 128(2), 335-345. Zielinski, A., Mos, M., & Wójtowicz, T. 2017. In vivo evaluation of vigor in naked and husked oat cultivars under drought stress conditions. Chilean journal of agricultural research, 77(2), 110-117. |
Efekty uczenia się: |
Wiedza: - dysponuje wiedzą na temat pojęć i efektów w doskonaleniu roślin - wymienia i opisuje metody doskonalenia roślin - zna zasady rejestracji nowych odmian i wprowadzania ich materiału siewnego do obrotu - posługuje się podstawowymi terminami z zakresu biologii nasion Umiejętności: - dobiera i przygotowuje materiały wyjściowe zgodnie z kierunkiem programu hodowlanego - potrafi obliczyć frekwencję genów i genotypów w populacjach roślin także z wykorzystaniem programów komputerowych - wykorzystuje metody twórczej hodowli roślin w aspekcie doskonalenia wybranego gatunku - planuje rozmiary produkcji nasiennej - wykorzystuje cechy morfologiczne i chemotaksonomiczne nasion do oceny tożsamości gatunkowej i odmianowej Kompetencje społeczne: - rozumie konieczność ochrony roślinnych zasobów genowych oraz genotypów wykorzystywanych w doskonaleniu roślin - docenia rolę materiału siewnego jako nośnika postępu biologicznego - organizuje pracę w zespole w celu wykonania określonego zadania - dostrzega potrzebę ciągłego dokształcania się wynikającą z postępu technologicznego i zmian w ustawodawstwie |
Metody i kryteria oceniania: |
Wykłady: Egzamin pisemny (test z wyboru i uzupełnienia + zadania obliczeniowe) 1. Ocena niedostateczna (2,0): wystawiana jest wtedy, jeśli w zakresie co najmniej jednej z trzech składowych (W, U lub K) przedmiotowych efektów kształcenia student uzyska mniej niż 50% obowiązujących efektów dla danej składowej. 2. Ocena dostateczna (3,0): wystawiana jest wtedy, jeśli w zakresie każdej z trzech składowych (W, U lub K) efektów kształcenia student uzyska przynajmniej 50% obowiązujących efektów dla danej składowej. 3. Ocena ponad dostateczna (3,5): wystawiana jest na podstawie średniej arytmetycznej z trzech składowych (W, U lub K) efektów kształcenia (średnio 61-70%). 4. Podobny sposób obliczania ocen jak przedstawiony w pkt. 3 przyjęto dla ocen dobrej (4,0 - średnio 71-80%), ponad dobrej (4,5 - średnio 81-90%) i bardzo dobrej (5,0 - średnio >90%). Ćwiczenia: 1. Rozwiązywanie problemów dotyczących zmian frekwencji alleli w populacjach roślin - poprawność obliczeń oraz wnioskowanie (2 kolokwia - zadania obliczeniowe). 2. Symulacje i analizy komputerowe na bieżąco oceniane podczas zajęć pod względem poprawności ich wykonania. 3. Aktywność na zajęciach, organizacja pracy indywidualnej oraz w zespole. Ocena końcowa: 0,6 x ocena z egzaminu (wykłady) + 0,4 x ocena podsumowująca (ćwiczenia) UWAGA: Prowadzący zajęcia, na podstawie stopnia opanowania przez studenta obowiązujących treści programowych danego przedmiotu, w oparciu o własne doświadczenie dydaktyczne, formułuje ocenę, posługując się podanymi wyżej kryteriami formalnymi. |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja w Krakowie.