Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja w Krakowie - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Ekologia mikroorganizmów

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: R.3s.EKM.SI.ROSOZ
Kod Erasmus / ISCED: (brak danych) / (brak danych)
Nazwa przedmiotu: Ekologia mikroorganizmów
Jednostka: Katedra Mikrobiologii i Biomonitoringu
Grupy:
Punkty ECTS i inne: 3.00 Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.
Język prowadzenia: polski
Skrócony opis:

KIERUNEK STUDIÓW: Ochrona środowiska Rolniczego /ECTS: 3/semestr 7

Profil ogólnoakademicki /Forma i poziom SI

status: fakultatywny

Wymagania wstępne: podstawy mikrobiologii

Celem przedmiotu jest zaznajomienie studentów z problematyką ekologiczną dotycząca drobnoustrojów zasiedlających różne środowiska i ekosystemy naturalne a także zmienione przez człowieka. Głównym celem nauczania będzie wskazanie na ekologiczną rolę drobnoustrojów w utrzymaniu równowagi - homeostazy w układach mikrobiocenotycznych w różnych systemach, a także na ich rolę w utrzymaniu zdrowotności ludzi, zwierząt i roślin. Poznanie warunków i zależności wystepowania drobnoustrojów pozwolą na lepsze zrozumienie ich roli w funkcjonowaniu całych układów ekologicznych i organizmów wyższych.

Pełny opis:

Wykłady: (15 h)

1.Historia i znaczenie badań nad występowaniem mikroorganizmów w różnych środowiskach naturalnych. Organizmy prokariotyczne jako siła napędowa w biosferze. Zespoły mikroorganizmów, mikrobiocenozy. Hierarchia ekologiczna. Związki miedzy mikroorganizmem i jego środo-wiskiem. Bioróżnorodność gatunkowa, pojecie gatunku mikroorganizmu. Siedlisko i mikronisza ekologiczna.

2.Komunikowanie się między mikroorganizmami (Quorum sensing). Rozprzestrzenianie się mikroorganizmów.

3.Zasiedlanie różnych ekosystemów. Środowiskowe sprzężenia zwrotne. Pionierzy w zasiedlaniu, sukcesja i klimaks. Biocenoza klimaksowi.

4.Zakres tolerancji, czynniki ograniczające. Środowiska skrajne. Dostosowanie, selekcyjne działanie organizmów żywicielskich. Konkurencja wewnątrzgatunkowa. Adaptacja, mechanizmy adaptacji.

5.Współzależność międzygatunkowa. Mikroorganizmy autochtoniczne i allochtoniczne, przeżywanie przybyszów. Homeostaza. Komponenty homeostazy. Eksplozja ekologiczna.

6.Symbioza. Symbioza miedzy mikroorganizmami. Symbioza z roślinami wyższymi. Symbioza ze zwierzętami wyższymi. Charakterystyka układów symbiotycznych obejmujących mikroorganizmy.

7.Komensalizm. Komensalizm zewnętrzny i wewnętrzny. Protokooperacja. Współzawodnictwo (konkurencja). Eliminowanie w wyniku konkurencji. Unikanie wyeliminowania w wyniku konkurencji. Zdolność konkurencyjna. Zasoby, o które mikroorganizmy współzawodniczą.

8.Amensalizm. Występowanie toksyn w przyrodzie. Inhibitory nieorganiczne. Toksyczne działanie prostych związków organicznych. Typy drapieżców. Antybioza. Drapieżnictwo. Współzależność miedzy drapieżcą i ofiarą. Znaczenie ekologiczne drapieżnictwa wśród mikroorganizmów.

9.Pasożytnictwo. Cechy charakterystyczne pasożytów. Pasożyty głównych grup mikroorganizmów. Układ pasożyt-żywiciel. Skutki ekologiczne pasożytnictwa mikroorganizmów na innych mikroorganizmach. Liza. Liza w warunkach naturalnych. Korzystne aspekty pasożytnictwa mikroorganizmów.

10.Wpływ mikroorganizmów na zwierzęta i rośliny. Mikroorganizmy stanowiące pokarm. Wpływ metabolitów mikroorganizmów na zwierzęta i rośliny. Ochrona przed chorobami i wywoływanie predyspozycji na nie. Zmiany związane z patogenicznością.

11.Genomika populacji mikroorganizmów środowiskowych.

12.Hodowalne i niehodowalne mikroorganizmy środowiskowe.

13.Metody badań mikroorganizmów niehodowalnych. Nowoczesne metody genetyki molekularnej w badaniach populacji organizmów prokariotycznych.

14.Systematyka prokariontów i mikroorganizmów środowiskowych w oparciu o sekwencję genów 16S i 18S rRNA.

15.Znaczenie badań ekologicznych w rozwoju nauk o środowisku. Praktyczne osiągnięcia ekologii mikroorganizmów w powiększaniu zasobów żywności i pasz.

Ćwiczenia: (15 h)

1.Ocena wpływu czynników ekstremalnych na wzrost wybranych bakterii, promieniowców, drożdży i grzybów pleśniowych.

2.Mikroorganizmy hodowalne i niehodowalne. Obserwacja mikroorganizmów (metody bezpośrednie) w środowisku naturalnym: gleba, woda, powierzchnia liścia i korzenia.

3.Mikroflora środowisk lądowych (gleba uprawna, użytek zielony, gleby zdegradowane).

4.Mikroflora środowisk wodnych (wody naturalne oligotroficzne, ścieki, wody mineralne, wodociągowe).

5.Mikroflora powietrza.

6.Poszukiwanie promieniowców antybiotycznych w różnych środowiskach glebowych.

7.Ocena działania antybiotyków na różne mikroorganizmy (bakterie, promieniowce, grzyby).

8.Ocena oddziaływań konkurencyjnych wśród mikroorganizmów.

Struktura aktywności studenta:

zajęcia realizowane z bezpośrednim udziałem prowadzącego godz. 34 ECTS ** 1,9, w tym:

wykłady 15 godzin

ćwiczenia 15 godzin

konsultacje: 2 godziny

udział w badaniach 0 godzin

obowiązkowe staże i praktyki 0 godzin

udział w egzaminie i zaliczeniu 2 godziny

e-learning 0 godzin

praca własna (1,1 ECTS**) 20 godzin

Literatura:

1. Alexander M.: Ekologia mikroorganizmów. PWN, Warszawa, 19792. Richard B.W.: Wstęp do ekologii gleby. PWN, Warszawa, 1985

3. Odum E.: Ekologia, PWRiL, Warszawa, 1994

4. Prończuk T.: Ekologia rolnicza. PWRiL, Warszawa, 1987

5. Harborne J.B.: Ekologia biochemiczna. Wydawnictwo Naukowe, PWN, Warszawa, 1997

6. Oleszek W., Głowniak K., Leszczyński B.: Biochemiczne oddziaływania środowiskowe. Akademia Medyczna, Lublin, 2001

Efekty uczenia się:

Wiedza: student, który zaliczył przedmiot definiuje i opisuje najważniejsze procesy i zależności zachodzące w środowisku naturalnym z udziałem różnych mikroorganizmów w tym drobnoustrojów saprofitycznych i chorobotwórczych. Oceni znaczenie drobnoustrojów w przemianach biogenów, patogenezie ludzi, zwierząt i roślin oraz umie wyjaśnić znaczenie drobnoustrojów w ochronie środowiska naturalnego. Doceni znaczenie drobnoustrojów w rewitalizacji zdegradowanego środowiska naturalnego.

Umiejętności: student, który zaliczył przedmiot: interpretuje i samodzielnie wykorzysta zdo-bytą wiedzę z zakresu ekologii drobnoustrojów do celów praktycznego ich wykorzystania w życiu codziennym. Oceni zagrożenia i objaśni korzyści płynące z znajomości podstawowych praw ekologicznych dotyczących drobnoustrojów mających wpływ na życie roślin, zwierząt i ludzi.

Kompetencje społeczne: student który zaliczył przedmiot: samodzielnie oceni i zinterpretuje zdobycze wiedzy z zakresu ekologii drobnoustrojów, jej duży wkład zrównoważonym rolnictwie i zachowaniu bioróżnorodności gatunkowej na Ziemi.

Metody i kryteria oceniania:

Wykłady: egzamin pisemny (test wyboru)

Ćwiczenia: egzamin pisemny, test wyboru oraz zaliczenie ustne

Udział ćwiczeń i wykładów w końcowej ocenie:

50% wykłady i 50% ćwiczenia

1. Ocena niedostateczna (2,0): wystawiana jest wtedy, jeśli w zakresie co najmniej jednej z trzech składowych (W, U lub K) przedmiotowych efektów kształcenia student uzyska mniej niż 50% obowiązujących efektów dla danej składowej.

2. Ocena dostateczna (3,0): wystawiana jest wtedy, jeśli w zakresie każdej z trzech składowych (W, U lub K) efektów kształcenia student uzyska przynajmniej 50% obowiązujących efektów dla danej składowej.

3. Ocena ponad dostateczna (3,5): wystawiana jest na podstawie średniej arytmetycznej z trzech składowych (W, U lub K) efektów kształcenia (średnio 61-70%).

4. Podobny sposób obliczania ocen jak przedstawiony w pkt. 3 przyjęto dla ocen dobrej (4,0 - średnio 71-80%), ponad dobrej (4,5 - średnio 81-90%) i bardzo dobrej (5,0 - średnio >90%).

UWAGA: Prowadzący zajęcia, na podstawie stopnia opanowania przez studenta obowiązujących treści programowych danego przedmiotu, w oparciu o własne doświadczenie dydaktyczne, formułuje ocenę, posługując się podanymi wyżej kryteriami formalnymi.

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2020/2021" (zakończony)

Okres: 2020-10-01 - 2021-02-24
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Ćwiczenia laboratoryjne, 15 godzin więcej informacji
Wykład, 15 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Marek Ostafin
Prowadzący grup: Marek Ostafin
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Zaliczenie na ocenę
Ćwiczenia laboratoryjne - Zaliczenie na ocenę
Wykład - Egzamin

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2021/2022" (zakończony)

Okres: 2021-10-01 - 2022-02-27
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Ćwiczenia laboratoryjne, 15 godzin więcej informacji
Wykład, 15 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Marek Ostafin
Prowadzący grup: Marek Ostafin
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Zaliczenie na ocenę
Ćwiczenia laboratoryjne - Zaliczenie na ocenę
Wykład - Egzamin

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2022/2023" (zakończony)

Okres: 2022-10-01 - 2023-02-26
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Ćwiczenia laboratoryjne, 15 godzin więcej informacji
Wykład, 15 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Marek Ostafin
Prowadzący grup: Marek Ostafin
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Zaliczenie na ocenę
Ćwiczenia laboratoryjne - Zaliczenie na ocenę
Wykład - Egzamin

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2023/2024" (zakończony)

Okres: 2023-10-01 - 2024-02-25
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Ćwiczenia laboratoryjne, 15 godzin więcej informacji
Wykład, 15 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Marek Ostafin
Prowadzący grup: Marek Ostafin
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Zaliczenie na ocenę
Ćwiczenia laboratoryjne - Zaliczenie na ocenę
Wykład - Zaliczenie na ocenę
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja w Krakowie.
kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.3.0 (2024-03-22)