Podstawy melioracji rolnych

Celem przedmiotu jest zapoznanie studentów z prawami rządzącymi obiegiem wody w zlewniach rolniczych, omówienie znaczenia i funkcji czynnika wodnego w gospodarce rolnej i środowisku rolniczym, przedstawienie podstawowych metod kształtowania stosunków wodno-powietrznych w glebie oraz mechanizmów do sterowania obiegiem wody na obszarach rolniczych.

WYKŁADY (15 godzin)

1. Zakres melioracji, definicje, podział melioracji – kryteria, melioracje w tradycyjnym rozumieniu, melioracje w ujęciu nowoczesnym – kompleksowość - 1 godz.

2. Przyczyny, objawy i skutki nadmiernego uwilgotnienia gleby, sposoby zapobiegania i usuwania nadmiaru wody w glebie - 1 godz.

3. Odwadnianie rowami otwartymi, trasy rowów głównych, rozplanowanie szczegółowej sieci odwadniającej, norma odwadniania, głębokości i rozstawy rowów - 1 godz.

4. Przepływy wody w rowach głównych, spadki i szerokość dna oraz nachylenie skarp rowów, dopuszczalne prędkości wody, profile podłużne i przekroje poprzeczne - 1 godz.

5. Ruch wodny w przewodach otwartych, prędkość i objętość przepływu, budowle na sieci rowów, konserwacja urządzeń odwadniających - 1 godz.

6. Odwadnianie użytków rolnych drenami, działanie rurociągu drenarskiego, sposoby drenowania, rodzaje drenów - 1 godz.

7. Elementy sieci drenarskiej, odbiorniki wody z obszaru drenowanego, układy drenowania, głębokość drenowania, rozstawa sączków, spadki zbieraczy i sączków - 1 godz.

8. Budowle na sieci drenarskiej, konserwacja i renowacja drenowania - 1 godz.

9. Zabiegi agromelioracyjne i fitomelioracyjne, drenowanie krecie, retencja wody w środowisku, rodzaje retencji, pojemność wodna gleby, zapasy wody glebowej - 1 godz.

10. Nawodnienia użytków rolnych, rola nawodnień w środowisku, techniczny podział nawodnień – nawodnienia grawitacyjne i ciśnieniowe - 1 godz.

11. Potrzeby i niedobory wodne roślin, dawki nawodnieniowe, zapotrzebowanie wody do nawadniania - 1 godz.

12. Grawitacyjne systemy nawodnień, nawodnienia: podsiąkowe, zalewowe, nasiąkowe, przesiąkowe - 1 godz.

13. Eksploatacja i konserwacja grawitacyjnych systemów nawadniających - 1 godz.

14. Nawodnienia ciśnieniowe – deszczowniane i umiejscowione - 1 godz.

15. Regulacja rzek, ochrona przed powodzią, zbiorniki wodne, wpływ melioracji podstawowych na środowisko, stan i potrzeby melioracji w Polsce - 1 godz.

ĆWICZENIA (15 godzin)

1. Ogólne omówienie zakresu ćwiczenia, wyznaczenie na planie wysokościowym linii spływu wody oraz linii wododziałowych w celu wykreślenia granic mikrozlewni – 1 godz.

2. Projektowanie trasy rowu melioracyjnego odwadniającego przyległy do niego teren i pełniącego jednocześnie funkcję odbiornika wody z obszaru drenowanego – 1 godz.

3. Wykonanie obliczeń odpływów charakterystycznych ze zlewni, odczytanie wielkości współczynników charakteryzujących odpływ – 1 godz.

4. Wykonanie profilu podłużnego terenu po trasie rowu odwadniającego i odprowadzającego wodę z obszaru drenowanego – 1 godz.

5. Ustalenie głębokości rowu, wykreślenie niwelety dna, obliczenie rzędnych dna w punktach węzłowych, zaprojektowanie spadku dna pomiędzy punktami węzłowymi – 1 godz.

6. Obliczanie rzędnych i głębokości rowu w punktach pośrednich – 1 godz.

7. Zwymiarowanie przekroju poprzecznego rowu, ustalenie szerokości dna i nachylenia skarp – 1 godz.

8. Wykreślenie przekroi poprzecznych, obliczenie powierzchni przekroi i kubatury wykopu, zestawienie tabelaryczne objętości wykopu – 1 godz.

9. Określenie średniego spadku terenu drenowanego, dobór układu drenowania, zaprojektowanie tras zbieraczy drenarskich – 1 godz.

10. Obliczenie rozstawy sączków – 1 godz.

11. Zaprojektowanie lokalizacji przepustu drogowego, wylotów i studzienek drenarskich – 1 godz.

12. Wykreślenie projektu drenowania na planie wysokościowym – 1 godz.

13. Wykonanie rysunku wylotu, studzienki i przepustu – 1 godz.

14. Wykonanie sprawozdania technicznego, oraz omówienie formy przygotowania ćwiczenia do zaliczenia – 1 godz.

15. Zaliczenie ćwiczenia – 1 godz.

Statystyka przedmiotu:

1. Liczba godzin oraz punktów ECTS - przedmiot obowiązkowy Godziny: -; ECTS: -

2. Liczba godzin oraz punktów ECTS - przedmiot do wyboru Godziny: 75; ECTS: 3

3. Łączna liczba godzin oraz punktów ECTS, którą student uzyskuje poprzez bezpośredni kontakt z nauczycielem

akademickim (wykłady, ćwiczenia, seminaria....) Godziny: 30; ECTS: 1,2

4. Łączna liczba godzin oraz punktów ECTS, którą student uzyskuje na zajęciach praktycznych np. laboratoryjne,

projektowe, terenowe, warsztaty Godziny: 15; ECTS: 0,6

5. Przewidywany nakład pracy własnej (bez udziału prowadzącego lub z udziałem w ramach konsultacji) konieczny do

realizacji zadań programowych przedmiotu. Godziny: 45; ECTS: 1,8

1. Szymański J., Kostrzewa S. 1986. Odwodnienie użytków rolnych [w:] Podstawy me-lioracji rolnych, pod red.: Prochal P., PWRiL Warszawa, t. I, s. 222 – 408.

2. Stryjewski F. 1978. Drenowanie. PWN, Warszawa.

3. Ostromęcki J. 1960. Odwodnienia w melioracjach użytków zielonych. Wiad. IMUZ, t.II, z.1.

4. Zakaszewski Cz. 1964-65. Melioracje rolne, t. I, PWRiL, Warszawa.

Wiedza

Student:

- zna zjawiska i procesy zachodzące w środowisku gruntowo-wodnym i glebowym oraz rozumie potrzeby i celowość odwadniania nadmiernie wilgotnych gleb użytkowanych rolniczo,

- zna podstawowe metody obliczeń hydrologicznych i hydraulicznych przepływu wody w korytach otwartych oraz dobierania parametrów hydraulicznych budowli wodno-melioracyjnych,

- zna zasady projektowania rowów otwartych i systemów drenarskich oraz sposoby ich konserwacji i renowacji.

Umiejętności:

- posiada umiejętność zrozumienia i oceny poprawności projektowania systemów odwadniających, właściwe dobierając metody i procedury obliczeniowe,

- potrafi ocenić poprawność działania i konserwacji urządzeń wodno-melioracyjnych.

Kompetencje społeczne:

- rozumie ważność podejmowanych decyzji i jej wpływu na środowisko.

WYKŁADY - egzamin ustny.

ĆWICZENIA - zaliczenie ćwiczeń - indywidualne zaliczenie projektu

---

1. Ocena niedostateczna (2,0): wystawiana jest wtedy, jeśli w zakresie co najmniej jednej z trzech składowych (W, U

lub K) przedmiotowych efektów kształcenia student uzyska mniej niż 50% obowiązujących efektów dla danej składowej.

2. Ocena dostateczna (3,0): wystawiana jest wtedy, jeśli w zakresie każdej z trzech składowych (W, U lub K) efektów

kształcenia student uzyska przynajmniej 50% obowiązujących efektów dla danej składowej.

3. Ocena ponad dostateczna (3,5): wystawiana jest na podstawie średniej arytmetycznej z trzech składowych (W, U lub

K) efektów kształcenia (średnio 61-70%).

4. Podobny sposób obliczania ocen jak przedstawiony w pkt. 3 przyjęto dla ocen dobrej (4,0 - średnio 71-80%), ponad

dobrej (4,5 - średnio 81-90%) i bardzo dobrej (5,0 - średnio >90%).

UWAGA: Prowadzący zajęcia, na podstawie stopnia opanowania przez studenta obowiązujących treści programowych danego

przedmiotu, w oparciu o własne doświadczenie dydaktyczne, formułuje ocenę, posługując się podanymi wyżej kryteriami

formalnymi.