Meteorologia i klimatologia
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | R.1s.MET.NI.ROSXX.I |
Kod Erasmus / ISCED: | (brak danych) / (brak danych) |
Nazwa przedmiotu: | Meteorologia i klimatologia |
Jednostka: | Katedra Ekologii, Klimatologii i Ochrony Powietrza |
Grupy: |
Ochrona środowiska, 1 sem, niestacj. inż. obowiązkowe |
Punkty ECTS i inne: |
(brak)
|
Język prowadzenia: | polski |
Skrócony opis: |
Celem nauczania "Meteorologii i klimatologii" jest zapoznanie studentów z budową i składem atmosfery oraz podstawowymi procesami klimatotwórczymi-obiegiem ciepła, obiegiem wody i cyrkulacją atmosferyczną a także z charakterystyką podstawowych elementów klimatu Polski. Klimat jest jednym z elementów środowiska i warunkuje przebieg procesów geomorfologicznych, reżim wodny i procesy glebotwórcze. Jest także jednym z przyrodniczych czynników produkcji rolniczej i wpływa na rozprzestrzenianie się i koncentracje zanieczyszczeń atmosfery. |
Pełny opis: |
Wykłady 1. Przedmiot, kierunki rozwoju i metody badań meteorologii i klimatologii. 2-3. Skład, budowa i znaczenie atmosfery ziemskiej. Zanieczyszczenie i ochrona atmosfery. 4. Adiabatyczne zmiany temperatury powietrza. 5-6. Promieniowanie w atmosferze, skład widmowy, natężenie. Zmiany promieniowania słonecznego w atmosferze i na powierzchni Ziemi. Promieniowanie efektywne. Bilans promieniowania powierzchni czynnej. 7. Bilans cieplny powierzchni czynnej. Przebieg procesów cieplnych w powietrzu, gruncie i zbiornikach wodnych. 8. Dobowy i roczny przebieg temperatury powietrza i gruntu. Nieokresowe zmiany temperatury powietrza. 9-10. Fazy obiegu wody w przyrodzie, parowanie, kondensacja, chmury, opady i osady, mgły. Pokrywa śnieżna, bilans wodny. 11. Cyrkulacja atmosfery. Masy powietrza i fronty. Podstawowe układy baryczne. Siły warunkujące wiatr. Rodzaje wiatrów. 12. Fazy rozwoju niżu barycznego. Cyrkulacja w układzie niżowym i wyżowym. Cyrkulacja lokalna. 13. Czynniki geograficzne klimatu. Klasyfikacja klimatów. 14. Charakterystyka zróżnicowania przestrzennego podstawowych elementów klimatu Polski. 15. Współczesne zmiany klimatu i ich konsekwencje. Ćwiczenia 1. Organizacja służby meteorologicznej. Rodzaje obserwacji. Podział stacji meteorologicznych. Ogródek meteorologiczny. Instrukcja dla obserwatora. Warunki poprawności obserwacji meteorologicznych. Czasy i terminy obserwacji. 2. Pomiar ciśnienia atmosferycznego. Barometr rtęciowy naczyniowy. Poprawki do odczytów. Aneroid. Barograf. Obliczanie stopnia, gradientu i tendencji barycznej. 3. Pomiar natężenia promieniowania słonecznego. Solarymetr Molla-Gorczyńskiego. Obliczanie wielkości bezpośredniego promieniowania słonecznego, promieniowania rozproszonego i całkowitego. Albedo. Obliczanie promieniowania pochłoniętego (saldo promieniowania krótkofalowego powierzchni czynnej). Obliczanie salda promieniowania długofalowego powierzchni czynnej. Obliczanie salda promieniowania w pełnym zakresie widma. Pomiar usłonecznienia. Heliograf Campbella-Stokesa. Obliczanie usłonecznienia względnego. 4. Pomiar temperatury powietrza. Termometr terminowy, minimalny i maksymalny. Poprawki termometryczne. Obliczanie średniej rzeczywistej dobowej temperatury powietrza i średniej dobowej z obserwacji terminowych. Termogram. Termiczne pory roku. Pomiar temperatury gleby. 5. Pomiar wilgotności powietrza metodą psychrometryczną i higrometryczną. Psychrometr Augusta i Assmanna. Tablice psychrometryczne. Higrograf. 6. Klasyfikacja i rozpoznawanie chmur. Międzynarodowy atlas chmur. 7. Pomiar opadów atmosferycznych. Deszczomierz Hellmanna. Pluwiograf. Natężenie opadów. Pomiar pokrywy śnieżnej i gęstości śniegu. Klimatyczny bilans wodny. 8. Pomiary i obliczenia parowania. Ewaporometry. Obliczanie wielkości parowania przy pomocy wzorów empirycznych. 9. Pomiar prędkości i kierunku wiatru. Róża wiatrów. Wiatromierz Wilda. Anemometr. 10. Podstawowe wskaźniki bioklimatyczne. Obliczanie niedosytu fizjologicznego, temperatury ekwiwalentnej i temperatury efektywnej. 11. Kompleksowe wskaźniki pogody, współzależności pomiędzy poszczególnymi elementami meteorologicznymi. 12. Dokumentacja meteorologiczna. Internetowe bazy danych. Bibliografia meteorologiczna. 13. Podstawowe charakterystyki statystyczne ważniejszych elementów meteorologicznych. 14. Normy klimatyczne i klasyfikacja odchyleń od normy. Reprezentatywność meteorologiczna kilkuletnich okresów badań terenowych. 15. Charakterystyka klimatyczna wybranych obszarów. Zróżnicowanie mezoklimatyczne terenów górskich. Statystyka przedmiotu: 1. Liczba godzin oraz punktów ECTS - przedmiot obowiązkowy Godziny: 100; ECTS: 4 2. Liczba godzin oraz punktów ECTS - przedmiot do wyboru Godziny: -; ECTS: - 3. Łączna liczba godzin oraz punktów ECTS, którą student uzyskuje poprzez bezpośredni kontakt z nauczycielem akademickim (wykłady, ćwiczenia, seminaria....) Godziny: 30; ECTS: 1,2 4. Łączna liczba godzin oraz punktów ECTS, którą student uzyskuje na zajęciach praktycznych np. laboratoryjne, projektowe, terenowe, warsztaty Godziny: -; ECTS: - 5. Przewidywany nakład pracy własnej (bez udziału prowadzącego lub z udziałem w ramach konsultacji) konieczny do realizacji zadań programowych przedmiotu. Godziny: 70; ECTS: 2,8 |
Literatura: |
1. Chromow S. P. Meteorologia i klimatologia. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa, 1969. 2. Kaczorowska Z. Pogoda i klimat. Wyd. Szk. i Pedagogiczne, Warszawa, 1986. 3. Kożuchowski K. (red.) Meteorologia i klimatologia. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa, 2005. 4. Radomski Cz. Agrometeorologia. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa, 1987. 5. Kossowska-Cezak U., Martyn D., Olszewski K., Kopacz-Lembowicz M. Meteorologia i klimatologia. Pomiary, obserwacje, opracowania. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa, 2000. 6. Wyszkowski A. Przewodnik do ćwiczeń terenowych z meteorologii i klimatologii. Wyd. UG, Gdańsk, 2008. |
Efekty uczenia się: |
Wiedza 1. Student posiada podstawową wiedzę nt. procesów zachodzących w atmosferze. 2. Zna czynniki kształtujące pogodę i klimat, oraz podstawowe charakterystyki meteorologiczne dla obszaru Polski. 3. Zna wpływ pogody i klimatu na człowieka, środowisko i gospodarkę. Umiejętności 1. Potrafi interpretować dane meteorologiczne, wykorzystywać i wykonywać opracowania klimatologiczne. 2. Potrafi opracowywać projekty i ekspertyzy na temat wykorzystania zasobów klimatycznych w działalności gospodarczej człowieka oraz ochronie przed zjawiskami niekorzystnymi dla rolnictwa, leśnictwa oraz innych gałęzi gospodarki. Kompetencje społeczne 1. Ma świadomość ważności działalności inżynierskiej i jej wpływu na środowisko, w tym korzyści ekonomicznych i strat ekonomicznych wynikających z podejmowanych decyzji. 2. Rozumie potrzebę ciągłego podnoszenia kwalifikacji w sytuacji zachodzących zmian klimatu i wzrostu częstości ekstremalnych zjawisk meteorologicznych. |
Metody i kryteria oceniania: |
Oceny formujące (ćwiczenia): 1) ocena zaangażowania w dyskusji oraz umiejętność podsumowania, 2) ocena pracy pisemnej, 3) ocena za opracowania indywidualne i grupowe. Ocena podsumowująca: średnia z ocen formujących. Wykłady: egzamin pisemny ograniczony czasowo, test wielokrotnego wyboru. - 1. Ocena niedostateczna (2,0): wystawiana jest wtedy, jeśli w zakresie co najmniej jednej z trzech składowych (W, U lub K) przedmiotowych efektów kształcenia student uzyska mniej niż 50% obowiązujących efektów dla danej składowej. 2. Ocena dostateczna (3,0): wystawiana jest wtedy, jeśli w zakresie każdej z trzech składowych (W, U lub K) efektów kształcenia student uzyska przynajmniej 50% obowiązujących efektów dla danej składowej. 3. Ocena ponad dostateczna (3,5): wystawiana jest na podstawie średniej arytmetycznej z trzech składowych (W, U lub K) efektów kształcenia (średnio 61-70%). 4. Podobny sposób obliczania ocen jak przedstawiony w pkt. 3 przyjęto dla ocen dobrej (4,0 - średnio 71-80%), ponad dobrej (4,5 - średnio 81-90%) i bardzo dobrej (5,0 - średnio >90%). UWAGA: Prowadzący zajęcia, na podstawie stopnia opanowania przez studenta obowiązujących treści programowych danego przedmiotu, w oparciu o własne doświadczenie dydaktyczne, formułuje ocenę, posługując się podanymi wyżej kryteriami formalnymi. |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja w Krakowie.