Pracownia inżynierska

Celem przedmiotu jest przedstawienie zagadnień dotyczących działań na rzecz ochrony przyrody w Polsce, zwłaszcza na obszarach wiejskich.

Podczas zajęć zostaną omówione m. in. metody działań na rzecz ochrony przyrody oraz tworzenie i funkcjonowanie ścieżek dydaktyczno-przyrodniczych. Scharakteryzowany zostanie bilans wodno-gospodarczy oraz metody oczyszczania ścieków powstałych w gospodarstwach rolnych. W kolejnej części zajęć zostanie przedstawiony problem odnawialnych źródeł energii w polityce energetycznej Unii Europejskiej. Zostanie omówiona również energia słoneczna, wiatrowa, wodna, geotermalna i biomasy. Końcowa część zajęć jest przeznaczona na omówienie szkodliwości erozji i sposobów jej przeciwdziałania.

Tematyka wykładów (15 h):

1. Edukacja przyrodnicza – cele, metody i formy wdrażania

2. Ścieżka dydaktyczno-przyrodnicza jako element krzewienia idei ochrony przyrody w ramach turystyki masowej

3. Przegląd ścieżek dydaktyczno-przyrodniczych

4. Definicje i pojęcia w gospodarce wodnej. Rodzaje potrzeb wodnych i ich charakterystyka ilościowa i jakościowa.

5. Bilans wodno-gospodarczy – jego składowe i rodzaje. Sposoby i metody jego poprawy.

6. Powstawanie ścieków – rodzaje i ilości. Podstawowe wskaźniki jakościowe ścieków. Wartości nawozowe ścieków i osadów pościelowych.

7. Systemy odprowadzania ścieków w ośrodkach wiejskich. Wybrane technologie oczyszczania. Rodzaje i układy oczyszczalni ścieków.

8. Odnawialne źródła energii w polityce energetycznej Unii Europejskiej

9. Energia słoneczna i wiatrowa

10. Energia wodna i geotermalna

11. Energia biomasy

12. Szkodliwość erozji dla środowiska i gospodarki

13. Metody oceny i prognozowania natężenia erozji wodnej

14. Przeciwdziałanie erozji na użytkach rolnych

15. Płodozmiany przeciwerozyjne

Tematyka ćwiczeń projektowych (45 h):

1. Przegląd czasopism i stron internetowych dotyczących ochrony przyrody (1h).

Ścieżka dydaktyczno-przyrodnicza – wytyczne do projektu (1h).

Elementy ścieżki dydaktyczno-przyrodniczej – omówienie (1h).

2. Projektowanie tablic i przygotowanie tekstów do przewodnika po ścieżce uwzględniających tematy dotyczące ochrony obszarowej(2h). Prezentowanie tematów związanych z ochroną gatunkową roślin, zwierząt i grzybów (na tablicach i w przewodniku po ścieżce) (1 h).

3. Prezentowanie tematów związanych z ochroną gatunkową roślin, zwierząt i grzybów (na tablicach i w przewodniku po ścieżce) - (1h c.d.).

Projektowanie przystanków o tematyce ochrony przyrody nieożywionej (2h).

4. Przegląd projektów ścieżek dydaktyczno-przyrodniczych przygotowanych przez studentów (3h).

5. Obliczenie potrzeb wodnych dla zamieszkałej ludności i zakładów użyteczności w obrębie zlewni (1h). Obliczenie potrzeb wodnych dla zwierząt hodowlanych (1h). Obliczenie potrzeb wodnych (3 metody) dla produkcji roślinnej (1h).

6. Obliczenie sumarycznego zapotrzebowania na wodę w obrębie zlewni (1h). Obliczenie strony aktywnej i pasywnej bilansu wodno-gospodarczego w oparciu o uzyskane materiały. Sporządzenie diagramów zapotrzebowania (2 h).

7. Obliczenie charakterystycznych ilości ścieków, stężeń zanieczyszczeń i ładunków odprowadzanych z jednostki osadniczej (1 h). Obliczenie stopnia oczyszczania ścieków w zakresie BZT5, zawiesiny ogólnej, azotu i fosforu odprowadzanych do odbiornika powierzchniowego (2 h).

8. Obliczenie parametrów technicznych mechaniczno-biologicznej przydomowej oczyszczalni ścieków. Wykreślenie schematu oczyszczalni. (3 h)

9. Obliczanie ciepła spalania biomasy (3 h).

10. Projekt doboru roślin energetycznych do warunków glebowo-klimatycznych, Cz. 1 – założenia projektowe (3 h).

11. Projekt doboru roślin energetycznych do warunków glebowo-klimatycznych, Cz. 1 – konstruowanie płodozmianu (3 h).

12. Obliczanie strat gleby przy pomocy metody parametrycznej USLE, wskaźnik R oraz K (3 h).

13. Obliczanie strat gleby przy pomocy metody parametrycznej USLE, wskaźnik LS, C oraz P (3 h).

14. Obliczanie glebochronnej skuteczności płodozmianów (3 h).

15. Zaliczanie obliczeń i projektów (3 h).

Statystyka przedmiotu:

1. Liczba godzin oraz punktów ECTS - przedmiot obowiązkowy Godziny: 200; ECTS: 8

2. Liczba godzin oraz punktów ECTS - przedmiot do wyboru Godziny: -; ECTS: -

3. Łączna liczba godzin oraz punktów ECTS, którą student uzyskuje poprzez bezpośredni kontakt z nauczycielem akademickim (wykłady, ćwiczenia, seminaria....) Godziny: 36; ECTS: 1,44

4. Łączna liczba godzin oraz punktów ECTS, którą student uzyskuje na zajęciach praktycznych np. laboratoryjne, projektowe, terenowe, warsztaty Godziny: 24; ECTS: 0,96

5. Przewidywany nakład pracy własnej (bez udziału prowadzącego lub z udziałem w ramach konsultacji) konieczny do realizacji zadań programowych przedmiotu. Godziny: 140; ECTS: 5,6

Cz. I – projektowanie ścieżek przyrodniczych

Dobrzańska B., Dobrzański G., Kiełczewski D. 2009. Ochrona środowiska przyrodniczego. PWN, Warszawa.

Kożuchowski K. 2005. Walory przyrodnicze w turystyce i rekreacji. Wyd. Kurpisz S.A., Poznań

Symonides E. 2007. Ochrona przyrody. UW, Warszawa.

Cz II – gospodarka wodno-ściekowa

Ciepielowski A., 1999 r. – Podstawy gospodarowania wodą. Wyd. SGGW Warszawa.

Heidrich Z., 2005 r. – Urządzenia do oczyszczania ścieków. Wyd. Seidel-Przywecki, Warszawa.

Imhoff K., 1982 r. – Kanalizacja miast i oczyszczanie ścieków. Arkady.

Kutera J., 1984 r. – Wykorzystanie ścieków w rolnictwie. PWRiL. Warszawa

Mikulski Z., 1998 r. – Gospodarka wodna. PWN. Warszawa

Szpindor A., 1992 r. – Zaopatrzenie w wodę i kanalizacja wsi. Arkady, Warszawa.

Cz. III (OZE prof. J. Kieć)

Kieć J. 2007. Odnawialne źródła energii. Wyd. AR Kraków

Cz. IV – Erozja i jej zapobieganie

Klima K. Kasperczyk M. 2009. Gospodarka rolna na terenach górskich. Wyd. PWSZ Sanok

Józefaciuk A., Józefaciuk Cz. 1999. Ochrona gruntów przed erozją. IUNG Puławy.

Literatura uzupełniająca:

Głowaciński Z. (red.). 2001. Polska Czerwona Księga Zwierząt – Kręgowce. PWRiL, Warszawa.

Kaźmierczakowi R., Zarzycki K. (red.) 2001. Polska Czerwona Księga Roślin. PAN, Kraków.

Pullin A.S. 2005. Biologiczne podstawy ochrony przyrody. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.

Wiśniewski J., Gwiazdowicz D.J. 2004. Ochrona przyrody, AR, Poznań.

Żarska B. 2005. Ochrona krajobrazu. SGGW, Warszawa.

Czasopisma przyrodnicze i ekologiczne.

Klima K. 2000. Produkcyjność i przeciwerozyjna skuteczność płodozmianów w warunkach górskich Beskidu Niskiego. Zesz. Nauk. AR w Krakowie, z. 258.

Wiedza:

Student

 Zna podstawy prawne i organizację ochrony przyrody w Polsce.

 Zna metody dotyczące dydaktyki ochrony przyrody.

 Ma podstawową wiedzę o roli, jaką w propagowaniu idei ochrony przyrody ma turystyka masowa.

 Student opisuje zjawiska i procesy zachodzące w przyrodzie związane z gospodarką wodno-ściekową, wykorzystaniem alternatywnych źródeł energii oraz przeciwdziałaniem erozji gleb.

 Opisuje zmiany i zagrożenia spowodowane działalnością człowieka na powierzchni ziemi.

Umiejętności:

 Potrafi samodzielnie zdobywać wiedzę z zakresu ochrony przyrody korzystając z materiałów dostępnych w monografiach, czasopismach i stronach internetowych.

 Potrafi zaprojektować ścieżkę dydaktyczno-przyrodniczą w oparciu o samodzielnie zdobytą wiedzę oraz przewodniczyć wycieczce po wytyczonej ścieżce dydaktyczno-przyrodniczej.

 Potrafi przygotować prezentację multimedialną zawierającą projekt ścieżki dydaktyczno-przyrodniczej.

 Oblicza wielkości oraz ocenia wiarygodność podstawowych wielkości fizyko-chemicznych .

 Wykonuje samodzielnie pod kierunkiem opiekuna zadania projektowe związane z gospodarką wodno-ściekową na obszarach wiejskich, wykorzystaniem alternatywnych źródeł energii oraz przeciwdziałaniu erozji

 Oblicza straty gleby przy pomocy metody parametrycznej

Kompetencje społeczne:

 Student jest wrażliwy na ochronę zasobów naturalnych.

 Dostrzega potrzebę zbierania i stosowania danych przydatnych do konkretnych celów i jest świadomy konieczności przestrzegania praw autorskich.

 Rozumie potrzebę dalszego dokształcania w zakresie rożnych aspektów ochrony środowiska.

Oceny formujące (ćwiczenia):

1. Oceny za wykonane obliczenia i projekty oraz działania realizowane indywidualnie i w zespołach

2. Oceny za aktywność studenta w trakcie wykonywanych ćwiczeń

Wykłady:

Ocena podsumowująca

W zależności od zagadnienia egzamin pisemny w formie testu wielokrotnego wyboru lub egzamin pisemny z całości wiedzy przekazanej na wykładach i ćwiczeniach. Egzamin ograniczony czasowo, bez dostępu do podręczników i notatek.

--

1. Ocena niedostateczna (2,0): wystawiana jest wtedy, jeśli w zakresie co najmniej jednej z trzech składowych (W, U lub K) przedmiotowych efektów kształcenia student uzyska mniej niż 50% obowiązujących efektów dla danej składowej.

2. Ocena dostateczna (3,0): wystawiana jest wtedy, jeśli w zakresie każdej z trzech składowych (W, U lub K) efektów kształcenia student uzyska przynajmniej 50% obowiązujących efektów dla danej składowej.

3. Ocena ponad dostateczna (3,5): wystawiana jest na podstawie średniej arytmetycznej z trzech składowych (W, U lub K) efektów kształcenia (średnio 61-70%).

4. Podobny sposób obliczania ocen jak przedstawiony w pkt. 3 przyjęto dla ocen dobrej (4,0 - średnio 71-80%), ponad dobrej (4,5 - średnio 81-90%) i bardzo dobrej (5,0 - średnio >90%).

UWAGA: Prowadzący zajęcia, na podstawie stopnia opanowania przez studenta obowiązujących treści programowych danego przedmiotu, w oparciu o własne doświadczenie dydaktyczne, formułuje ocenę, posługując się podanymi wyżej kryteriami formalnymi.