Uprawa roli i żywienie roślin

Rola jako czynnik środowiska, teoretyczne podstawy uprawy roli, wpływ uprawy roli na właściwości fizyczne, chemiczne i biologiczne. Czynności uprawowe: cel, terminy i sposoby wykonania. Zabiegi uprawowe oraz zespoły uprawek w cyklach produkcji roślinnej. Odżywianie roślin składnikami mineralnymi, właściwości gleb związane z żywieniem i nawożeniem, ustalanie potrzeb nawożenia roślin. Nawozy organiczne, naturalne i mineralne: skład, właściwości, wpływ ich stosowania na właściwości fizyczne, chemiczne i biologiczne gleby. Sposób, dawki, termin ich stosowania.

Wykłady:

Teoretyczne podstawy uprawy roli:

elementy składowe roli, układ gleby i jego znaczenie w świetle wymagań roślin względem środowiska, czynniki wpływające na ten układ (porowatość i zagęszczenie).

Wpływ uprawy roli na:

- właściwości fizyczne roli: stosunki powietrzno wodne, właściwości cieplne i pojemność cieplną, zwięzłość i lepkość gleby, strukturę gleby, zawartość próchnicy i składników pokarmowych, działalność organizmów glebowych, zwalczanie roślinności konkurencyjnej, mieszanie resztek pożniwnych i nawozów. Sprawność, kultura i żyzność gleby.

Technologia, cele i zadania uprawy roli:

uprawa tradycyjna i kierunki jej modyfikacji, rodzaje uprawek: odwracające rolę i uprawki zastępujące orkę, spulchniające i wyrównujące rolę, uprawki ugniatające, zespoły uprawek (pożniwne, przedsiewne, przedzimowe, wiosenne, pielęgnacyjne), uprawa uproszczona, zminimalizowana i zerowa.

Podstawy żywienia mineralnego roślin:

skład mineralny roślin i rola składników pokarmowych żywieniu roślin, pobieranie składników pokarmowych przez rośliny, żywienie i plonowanie roślin.

Środowisko glebowe a mineralne żywienie roślin

Zawartości całkowite i formy przyswajalne makro i mikroskładników, pierwiastków śladowych, czynniki decydujące o rozpuszczalności tych składników, zależności pomiędzy plonem roślin a składnikami mineralnymi w glebie, prawa nawozowe, wymagania pokarmowe roślin i potrzeby nawozowe roślin; metody ustalania potrzeb nawozowych: polowe, wazonowe, mikrobiologiczne, analityczne.

Wpływ nawożenia na jakość i wartość biologiczną plonów

Nawozy organiczne i naturalne:

podział i zużycie nawozów,

nawozy naturalne, organiczne oraz ich stosowanie (obornik, gnojowica, pomiot ptasi, nawozy zielone, słoma, sztuczny obornik, komposty, torf, węgiel brunatny, niekonwencjonalne nawozy organiczne odpady, ścieki itp.).

Wpływ nawozów organicznych na właściwości gleb.

Nawozy mineralne:

nawozy wapniowe i wapniowo-magnezowe; pochodzenie, podział zasady wapnowania, wybór nawozu, termin i sposób wapnowania,

nawozy azotowe, fosforowe, potasowe, magnezowe, siarkowe, wieloskładnikowe, mikronawozy (otrzymywanie, podział, właściwości, przechowywanie, przydatność).

Technika stosowania nawozów

organicznych i naturalnych w postaci stałej i płynnej,

mineralnych (jedno- i wieloskładnikowych w formie stałej i płynnej, fertygacja, dokarmianie dolistne).

Płodozmian

Funkcja płodozmianu., zasady planowania płodozmianu, płodozmian w warzywnictwie, sadownictwie, szkółkarstwie.

Nowoczesne technologie uprawy roślin pod osłonami

Ćwiczenia:

1. Omówienie zasad bezpieczeństwa pracy w laboratorium chemicznym. Technika pobierania próbek gleb w uprawach polowych oraz próbek podłoży i roztworów odżywczych w uprawach pod osłonami.

2. Oznaczanie odczynu i kwasowości gleb. Ustalanie potrzeb wapnowania. Wyznaczanie krzywej neutralizacji dla podłoży. Zasady wapnowania. Zakwaszanie gleb i podłoży.

3. Metody chemiczne oznaczania potrzeb nawozowych gleb i podłoży. Oznaczanie N, P, K, Ca, Mg – metoda uniwersalna.

4. Analiza materiału roślinnego jako wskaźnik stanu odżywienia mineralnego roślin. Pobieranie części wskaźnikowych. Metoda uniwersalna i mineralizacja mat. roślinnego. Oznaczanie N białkowego i P met. niebieską.

5. Nawozy mineralne – charakterystyka właściwości chemicznych i fizycznych. Rozpoznawanie nawozów. Sumaryczna zawartość soli rozpuszczalnych w glebie i roztworach odżywczych, pomiar koncentracji soli.

Zastosowanie podłoży w uprawie. Przygotowanie do uprawy substratu torfowego, słomy, wełny mineralnej.

6. Metody określania potrzeb nawozowych gleb oraz liczby graniczne i zasady obowiązujące przy interpretacji wyników analizy chemicznej gleby i części wskaźnikowych roślin. Rozwiązywanie zadań

7. Jakość wody w ogrodnictwie.

Budowa i działanie tensjometru. Oznaczanie twardości, zasadowości, chlorków.

1. Komosa A. 2012. Żywienie mineralne roślin. PWRiL Poznań.

2. Starck J.R. 1997. Uprawa roli i nawożenie roślin ogrodniczych. PWRiL W-wa.

3. Gorlach E., Mazur T. . Chemia rolna PWN W-wa.

4. Grzebisz W. 2008. Nawożenie roślin uprawnych. PWRiL, Poznań.

5. Roszak W. 1997. Ogólna uprawa roli i roślin. PWN W-wa.

Wiedza

na ocenę 2:

Nie zna rodzajów uprawek mechanicznych i nie potrafi określać potrzeb nawozowych roślin.

na ocenę 3:

Wymienia rodzaje uprawek , ale nie potrafi określić celowości ich wykonania. Definiuje potrzeby nawozowe, ale nie potrafi ich dostosować do warunków uprawy.

na ocenę 4:

Wymienia i charakteryzuje rodzaje uprawek mechanicznych, poprawnie określa potrzeby nawozowe roślin.

na ocenę 5:

Wymienia, charakteryzuje rodzaje uprawek, wskazuje na ich przydatność w określonych warunkach glebowych. Określa i dostosowuje potrzeby nawozowe do danych warunków środowiskowych.

Umiejętności

na ocenę 2:

Nie zna zasad pobierania próbek gleb i podłoży oraz nie potrafi obliczyć dawek nawozów wapniowych . Nie zna nawozów wapniowych.

Nie potrafi wskazać właściwej metody do analizy chemicznej gleby i rośliny.

Nie oblicza dawek nawozów mineralnych.

na ocenę 3:

Zna ogólne zasady pobierania próbek gleb i podłoży. Zna nawozy wapniowe i zasady ich stosowania. Nie oblicza dawek nawozów wapniowych.

Potrafi wymienić metody do analizy chemicznej gleby i rośliny.

Oblicza dawki nawozów z licznymi błędami.

na ocenę 4:

Zna zasady pobierania próbek glebowych, wapnowania, rodzaje nawozów wapniowych. Oblicza dawki nawozów wapniowych.

Charakteryzuje i stosuje odpowiednie metody do analizy gleby i materiału roślinnego. Oblicza dawki nawozów z drobnymi błędami.

na ocenę 5:

Zna zasady pobierania próbek glebowych, wapnowania i ustalania dawek nawozów wapniowych dostosowując je do warunków glebowych i wymagań roślin.

Właściwie dobiera i stosuje metody do analizy gleby i materiału roślinnego. Interpretuje wyniki analiz.

Oblicza dawki nawozów bez błędów. Formuje wnioski dotyczące potrzeb nawożenia i terminów stosowania nawozów.

Kompetencje społeczne

na ocenę 2:

Nie jest świadomy zagrożeń środowiskowych spowodowanej działalnością rolniczą

na ocenę 3:

Zna zagrożenia środowiskowe spowodowanej działalnością rolniczą, ale nie uwzględnia ich w praktycznym działaniu

na ocenę 4:

Jest świadomy zagrożeń środowiskowych spowodowanej działalnością rolniczą i częściowo uwzględnia w działaniach

na ocenę 5:

Jest świadomy zagrożeń środowiskowych spowodowanych działalnością rolniczą, przypisuje im znaczącą wagę i uwzględnia w działaniach

przygotowanie do ćwiczeń

zaliczenie projektu

zaliczenie sprawozdania z prac laboratoryjnych

ocena prezentacji ustnej

ocena pracy pisemnej, eseju

egzamin pisemny ograniczony czasowo