Genetyka i hodowla roślin ozdobnych
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | O.4s.GHO.NI.OOSXY |
Kod Erasmus / ISCED: | (brak danych) / (brak danych) |
Nazwa przedmiotu: | Genetyka i hodowla roślin ozdobnych |
Jednostka: | Katedra Biologii Roślin i Biotechnologii |
Grupy: | |
Punkty ECTS i inne: |
(brak)
|
Język prowadzenia: | (brak danych) |
Skrócony opis: |
Celem zajęć jest zapoznanie studentów z budową i organizacją genomu u Procaryota i Eucaryota , prawami dziedziczności oraz metodami i kierunkami hodowli roślin. Zajęcia obejmują zagadnienia związane z molekularnymi podstawami dziedziczenia cech, prawami genetyki klasycznej i mutacjami oraz metodami konwencjonalnymi i hodowlą heterozyjną nowych odmian. |
Pełny opis: |
Miejsce genetyki wśród nauk biologicznych i jej znaczenie. Organizacja genomu u organizmów prokariotycznych i eukariotycznych. Kariotyp i jego cechy. Liczby i zespoły chromosomów. Cykl życiowy komórki. Podziały komórkowe – mitoza i mejoza. Starzenie się i śmierć komórek – podstawy genetyczne Podstawy genetyki molekularnej. Struktura i właściwości DNA. Kod genetyczny. Budowa genu współczesne poglądy na istotę genów. Manipulowanie genami. Podstawy dziedziczności. Mendel i jego doświadczenia. Prawa Mendla. Mechanizm dziedziczenia i segregacja cech rodzicielskich. Odchylenia od praw Mendla Chromosomowa teoria dziedziczenia. Determinacja płci. Cechy sprzężone z płcią. Grupy sprzężeniowe i dziedziczenie cech sprzężonych w autosomach. Rekombinacja: przebieg, znaczenie i skutki genetyczne. Mapy chromosomowe. Metody mapowania genów. Lokalizacja genów w chromosomach. Dziedziczenie pozachromosomowe: plazmogeny, męska sterylność, dziedziczenie jądrowo- cytoplazmatyczne. Zmienność i mutacje. Rodzaje mutacji i ich częstotliwość. Transpozony. Indukowanie mutacji. Naprawa DNA. Mutacje somatyczne. Znaczenie mutacji w rolnictwie Hodowla roślin i jej znaczenie: naukowe podstawy, uregulowania prawne dotyczące własności odmian i materiału siewnego. Organizacja hodowli w Polsce. Ośrodki hodowli odmian roślin ozdobnych. Kierunki i etapy hodowli roślin, materiały wyjściowe do hodowli, ośrodki pochodzenia i ochrona zasobów genowych. Zmienność genetyczna i środowiskowa. Rola zmienności w hodowli roślin. Selekcja i postęp genetyczny. Biologia gatunku a hodowla roślin: mechanizmy warunkujące i genetyczne konsekwencje samo- i obcopłodności. Rodzaje krzyżowań. Bariery krzyżowalności. Otrzymywanie mieszańców oddalonych i ich znaczenie Przegląd podstawowych metod hodowli roślin zależnie od biologii kwitnienia i sposobu rozmnażania gatunku ze szczególnym uwzględnieniem roślin ozdobnych Heterozja w hodowli roślin: podstawy genetyczne i znaczenie heterozji, ocena zdolności kombinacyjnych linii, odmiany mieszańcowe F1 i syntetyczne. Mechanizmy genetyczne warunkujące produkcję nasion odmian mieszańcowych: męska sterylność, dwupienność, samoniezgodność, wybór metody hodowli. Zasady hodowli roślin ozdobnych. Hodowla roślin rozmnażanych wegetatywnie. Otrzymywanie odmian poliploidalnych. Hodowla mutacyjna. Mitoza i mejoza. Obserwacje mikroskopowe podziałów na preparatach trwałych, rozmazowych i zdjęciach spod mikroskopu. Interpretacja praw Mendla w oparciu o mejozę. Analiza dziedziczenia cech jedno i wielogenowych na podstawie przykładów i zadań. Zmiany fenotypowych stosunków rozszczepień na skutek specyficznego działania genów. Klasyfikacja odchyleń od praw Mendla na podstawie wyników rozszczepień w potomstwie. Grupy sprzężeniowe. Dziedziczenie cech wzajemnie sprzężonych w autosomach oraz sprzężonych z płcią. Crossing over. Mapy genetyczne. Rodzaje mutacji. Testy mutageniczności. Ocena materiału hodowlanego wybranych gatunków roślin ozdobnych Samoniezgodność u roślin i jej dziedziczenie. Przewidywanie reakcji pyłku na znamieniu przy różnych typach niezgodności. Męska sterylność – obserwacje fenotypowe u wybranych roślin. |
Literatura: |
1. Michalik B. (red.) 2009. Hodowla roślin z elementami biotechnologii. PWN 2. Seria „krótkie wykłady”: Winter P.C., G.I. Hickey, H.L. Fletcher. 2011. – „Genetyka” Turner P.C I in. 2004 - “Biologia molekularna” 3. Joachimiak A. - „Genetyka” Lit. uzupełniająca: 4. Brown T.A 2001 - “Genomy” 5. Solomon, Berg, Ville 2014 - „Biologia” 6. Alberts, Bray, Johnson 2009 - “Podstawy biologii komórki” 7. Węgleński P.(red.) 2006 - „Genetyka molekularna” |
Efekty uczenia się: |
Wiedza Definiuje problematykę badawczą w obszarach genetyki klasycznej i hodowli roślin Opisuje organizację genomu organizmów prokariotycznych i eukariotycznych Opisuje cykl komórkowy i charakteryzuje przebieg podziałów komórki Wyjaśnia założenia molekularnych podstaw dziedziczenia Definiuje prawa dziedziczenia Formułuje podstawowe zagadnienia dotyczące genetyki klasycznej Rozróżnia i charakteryzuje rodzaje mutacji Opisuje kierunki hodowli i objaśnia sposoby postępowania przy różnych metodach hodowli Zna i rozumie podstawowe zasady i pojęcia z zakresu ochrony własności odmian Umiejętności Definiuje problematykę badawczą w obszarach genetyki klasycznej i hodowli roślin Opisuje organizację genomu organizmów prokariotycznych i eukariotycznych Opisuje cykl komórkowy i charakteryzuje przebieg podziałów komórki Wyjaśnia założenia molekularnych podstaw dziedziczenia Definiuje prawa dziedziczenia Formułuje podstawowe zagadnienia dotyczące genetyki klasycznej Rozróżnia i charakteryzuje rodzaje mutacji Opisuje kierunki hodowli i objaśnia sposoby postępowania przy różnych metodach hodowli Zna i rozumie podstawowe zasady i pojęcia z zakresu ochrony własności odmian Kompetencje społeczne Rozumie potrzebę przekazywania społeczeństwu obiektywnych informacji na temat możliwości technologicznych w zakresie doskonalenia roślin uprawnych Potrafi współpracować w ramach zespołu |
Metody i kryteria oceniania: |
101 sprawdzian wiedzy 203 zaliczenie raportu/sprawozdania z prac laboratoryjnych/ćwiczeń praktycznych (indywidualne, grupowe) 302 ocena zaangażowania w dyskusji, umiejętności podsumowania, wartościowania 703 test wielokrotnego wyboru |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja w Krakowie.