Fitosocjologia
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | O.4s.FIT.SI.OOSXY |
Kod Erasmus / ISCED: | (brak danych) / (brak danych) |
Nazwa przedmiotu: | Fitosocjologia |
Jednostka: | Katedra Botaniki, Fizjologii i Ochrony Roślin |
Grupy: | |
Punkty ECTS i inne: |
(brak)
|
Język prowadzenia: | (brak danych) |
Skrócony opis: |
Celem kursu jest nabycie praktycznych umiejętności wykonywania zdjęć fitosocjologicznych jako podstawowej metody inwentaryzacji przyrodniczej oraz ich wykorzystania w ocenie warunków siedliskowych, a także zapoznanie z różnorodnością i funkcjonowaniem zbiorowisk roślinnych w Polsce. W części wykładowej zostaną wprowadzone pojęcia stosowane w fitosocjologii, podstawy syntaksonomii oraz scharakteryzowane ważniejsze typy zespołów roślinnych z uwzględnieniem ich struktury, warunków siedliskowych, zagrożeń i rozmieszczenia na terenie Polski. Ćwiczenia terenowe są poświęcone praktycznemu wykonywaniu zdjęć fitosocjologicznych w zespołach roślinnych o różnym stopniu naturalności. |
Pełny opis: |
Podstawy fitosocjologii: nomenklatura fitosocjologiczna, działy fitosocjologii, podstawy syntaksonomii. Główne założenia szkół fitosocjologicznych. Uwarunkowania biotyczne i abiotyczne łączenia się roślin w zbiorowiska. Zdjęcie fitosocjologiczne jako podstawowa metoda badania zbiorowisk roślinnych. Cechy analityczne i syntetyczne zdjęć fitosocjologicznych. Zasady konstruowania tabel fitosocjologicznych. Udział człowieka w kształtowaniu szaty roślinnej: roślinność pierwotna, naturalna, półnaturalna i antropogeniczna. Przegląd ważniejszych zbiorowisk roślinnych Polski: lasy liściaste (grądy, buczyny, lasy jaworowe, łęgi, olsy, dąbrowy) Przegląd ważniejszych zbiorowisk roślinnych Polski: lasy szpilkowe (bory sosnowe, świerkowe i jodłowe). Piętra klimatyczno-roślinne. Roślinność łąk i pastwisk, muraw kserotermicznych, psammofilnych i galmanowych; roślinność halofilna. Zbiorowiska roślinne zbiorników wodnych o zróżnicowanej trofii: oligo-, mezo- i eutroficznych. Torfowiska wysokie, niskie, przejściowe i ich zagrożenia. Roślinność synantropijna: segetalna i ruderalna. Wpływ inwazyjnych gatunków roślin na rodzimą florę. Zbiorowisko roślinne jako układ dynamiczny: sukcesja, regresja, degeneracja, regeneracja, fluktuacja, rytmika sezonowa. Podstawy kartografii geobotanicznej, interpretacja i możliwość wykorzystania map roślinności potencjalnej w sztuce ogrodowej. Wykonywanie zdjęć fitosocjologicznych w zbiorowiskach leśnych: grąd subkontynentalny (zespół Tilio-Carpinetum), żyzna buczyna karpacka (zespół Dentario glandulosae-Fagetum), buczyna storczykowa (zespół Carici–Fagetum). Wykonywanie zdjęć fitosocjologicznych w zbiorowiskach półnaturalnych: zmiennowilgotna łąka trzęślicowa (zespół Junco-Molinietum), świeża łąka rajgrasowa (zespół Arrhenatheretum elatioris), murawa kserotermiczna (zespoły Inuletum ensifoliae i Koelerio-Festucetum rupicolae). |
Literatura: |
podstawowa: 1. MATUSZKIEWICZ W. 2002. Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. PWN, Warszawa 2. SZAFER W., ZARZYCKI K. (red.), 1972. Szata Roślinna Polski. PWN, Warszawa 3. WYSOCKI CZ., SIKORSKI P., 2009. Fitosocjologia stosowana w ochronie i kształtowaniu krajobrazu. Wydawnictwo SGGW, Warszawa uzupełniająca: 4. DZWONKO Z. 2007. Przewodnik do badań fitosocjologicznych. Vademecum Geobotanicum, Sorus Poznań-Kraków |
Efekty uczenia się: |
Wiedza definiuje podstawowe pojęcia dotyczące szaty roślinnej klasyfikuje poszczególne zespoły roślinne do wyższych syntaksonów charakteryzuje podstawowe typy zespołów roślinnych występujących na terenie Polski opisuje metodykę prawidłowego wykonywania zdjęć fitosocjologicznych wyjaśnia zasady konstruowania tabel fitosocjologicznych uzasadnia wpływ warunków siedliskowych na kształtowanie i funkcjonowanie różnych fitocenoz wiąże różne formy działalności człowieka z powstawaniem i funkcjonowaniem zbiorowisk półnaturalnych i synantropijnych przewiduje wpływ intensyfikacji lub zaniechania presji antropogenicznej na różnorodność szaty roślinnej Umiejętności posługuje się poprawną nomenklaturą fitosocjologiczną wykonuje zdjęcia fitosocjologiczne w różnych typach fitocenoz identyfikuje gatunki charakterystyczne dla różnych typów roślinności rozróżnia w terenie podstawowe typy zespołów roślinnych na terenie Polski rozpoznaje w terenie zagrożone i chronione gatunki roślin oraz cenne przyrodniczo zbiorowiska roślinne interpretuje mapy roślinności potencjalnej w celu racjonalnego kształtowania krajobrazu znajduje zastosowanie dla rodzimych gatunków w terenach zieleni zgodnie z wymaganiami siedliskowymi roślin Kompetencje społeczne docenia znaczenie szaty roślinnej w krajobrazie i ochronie bioróżnorodności akceptuje konieczność zachowania najcenniejszych zbiorowisk roślinnych kosztem ograniczenia presji urbanistycznej przewiduje konsekwencje środowiskowe i społeczne niszczenia najcenniejszych gatunków i siedlisk przyrodniczych w Polsce podporządkowuje się zasadom pracy zespołowej ze świadomością odpowiedzialności za wspólnie realizowane zadania |
Metody i kryteria oceniania: |
203 zaliczenie raportu/sprawozdania z prac laboratoryjnych/ćwiczeń praktycznych (indywidualne, grupowe) 701 egzamin pisemny ograniczony czasowo 703 test wielokrotnego wyboru |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja w Krakowie.