Transport leśny
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | L.A6.TRANSP.SI.LLSGX |
Kod Erasmus / ISCED: | (brak danych) / (brak danych) |
Nazwa przedmiotu: | Transport leśny |
Jednostka: | Katedra Użytkowania Lasu, Inżynierii i Techniki Leśnej |
Grupy: | |
Punkty ECTS i inne: |
4.00
|
Język prowadzenia: | (brak danych) |
Skrócony opis: |
Celem nauczania przedmiotu „transport leśny” jest nabycie umiejętności projektowania i organizowania procesów transportowych w leśnictwie, a szczególnie transportu drewna. Transport leśny rozpatrywany jest w następujących aspektach: społeczno-gospodarczych, techniczno-technologiczno-infrastrukturalnych, ekologicznych, ekonomicznych i bezpieczeństwa pracy. Ponadto, nauczanie o transporcie drewna wykonywanym w ramach procesu pozyskiwania, obejmuje operacje prowadzone w lesie (zrywka, podwóz), na składnicach (dowóz) i poza lasem (wywóz, przewóz w ramach spedycji). Istotnym celem jest także projektowanie operacji transportowych zależnie od konkretnych warunków i cech terenowych oraz od prowadzonych zabiegów hodowlano-użytkowych. |
Pełny opis: |
Wykłady (20 godzin) 4 godz. Znaczenie transportu, podstawowe definicje transportowe (transport multimodalny i logistyka); czynniki wpływające na rozwój transportu (czynniki techniczne – wynalazki i innowacje); opory środowiska transportu (aspekt techniczny: droga, pojazd (trakcja) + urządzenia wspomagające); przykłady zdolności transportowej. 4 godz. Podstawowe pojęcia związane z transportem leśnym; technologie pozyskaniowe (FTS, LTS, SWS, Chipping System, Tree-Section System); cechy transportu leśnego; aktualne kierunki ewolucji transportu leśnego na przykładzie wybranych krajów UE. Retrospektywny przegląd technik zrywki w Polsce (zestaw slajdów z komentarzem). 4 godz. Szkody zrywkowo-pozyskaniowe kluczowe definicje. Szkody w środowisku leśnym: wprowadzenie; definicja szkody; rodzaje szkód; najczęściej rejestrowane rodzaje szkód w w drzewostanie; skutki szkód w drzewostanie; rozmiar szkody; szkoda w aspekcie czasowym; szkoda w kategoriach funkcji celu gospodarczego; szkody a pozyskanie drewna. Szkody glebowe: metody badań szkód glebowych i kategorie szkód glebowych (zdarcie warstwy humusu, ekspozycja gleby mineralnej; koleiny). Koleiny jako kategoria szkód glebowych. 2 godz. Wywóz drewna i operacje ładunkowe w transporcie leśnym 2 godz. Zagęszczanie gruntu: definicja; rośliny wskaźnikowe; skutki i zakres zagęszczania gleby; mechanizm zagęszczania gleby; rozkład naprężeń w glebach jednorodnych; modelowanie w glebach jedno-warstwowych i wielo-warstwowych; zagęszczanie a długość korzeni; opór penetracji korzeni różnych gatunków drzew; siły zagęszczające glebę; wpływ ilości przejazdów i sposobu zrywki na zagęszczanie; inne czynniki wpływające na zagęszczanie gleby. Erozja i osuwiska (osuwiskowość; procesy erozyjne w leśnictwie (uwagi ogólne); wpływ operacji pozyskania drewna na erozję). Lokalizacja i zasięg szkód glebowych (obszar gleby dotkniętej szkodami; składnice i drogi zrywkowe); klasyfikacje i standardy oceny szkód glebowych. Skutki ekonomiczne i trwałość efektów uszkodzenia gleby. Szkody drzewostanowe: rodzaje szkód, czynniki wpływające na rozmiar szkód. 2 godz. Strategie redukcji szkód pozyskaniowo-zrywkowych (1): planowanie na różnych poziomach jako narzędzie strategii; ślizgi Leykam Log-Line; „ekologiczne” ciągniki skidder i forwarder (nowe koncepcje). Strategie redukcji szkód pozyskaniowo-zrywkowych (2): systemy linowe i inne koncepcje zrywkowe w aspekcie konstrukcyjno-technologicznym. 2 godz. Wybrane zagadnienia z ekonomiki transportu ekonomiki transportu leśnego. Wskaźniki techniczno-ekonomiczne w transporcie leśnym. Taryfy transportowe w leśnictwie. Koszty własne w transporcie leśnym. progi rentowności stosowania środków transportowych. Zagadnienia bezpieczeństwa pracy w transporcie leśnym. Zasady bezpieczeństwa i ochrony pracy w transporcie drewna (bhp przy pracach ładunkowych oraz w transporcie ręcznym, konnym, mechanicznym, linowym, grawitacyjnym oraz wodnym Ćwiczenia kameralne (20 godzin) 1.Wprowadzenie do ćwiczeń – omówienie źródeł literatury i ogólnych zasad opracowania projektu 2.Wybór powierzchni (jeden oddział z drzewostanami o zróżnicowanym wieku i różnych warunkach terenowych). 3.Naniesienie sieci transportowej na mapie sytuacyjnej (drogi, składnice drewna). 4.Zebranie informacji odnośnie ogólnych warunków produkcji (sposoby zagospodarowania, ukształtowanie terenu, orientacyjne nachylenia, pokrycie terenu, odbiorcy drewna). 5.Zgromadzenia danych, co do rodzaju produkcji (użytkowanie rębne, trzebieże, czyszczenia) i rozmiaru produkcji (zasobność) - opracowanie mapy faz rozwojowych drzewostanów. 6.Wykreślenie granic klas nośności terenu (w oparciu o informacje z operatu urządzania lasu) 7.Wykreślenie granic klas nierówności terenu 8.Wykreślenie granic klas nachylenia terenu (w oparciu o mapę warstwicową) 9.Wykreślenie mapki sumarycznej klas warunków terenowych 10.Ustalenie rozmiaru użytkowania w okresie 10 lat. 11.Opracowanie mapy klasyfikacji funkcjonalnej terenu (wydzieleń technologicznych) wraz z siecią proponowanych szlaków zrywkowych. 12.Ustalenie typów urządzeń zrywkowych (wybór modeli urządzeń wraz ze specyfikacja techniczną) i technologii pozyskania oraz zrywki. 13.Ustalenie miąższości i ciężaru średniej strzały lub kłody przewidzianej do zrywki. 14.Wykreślenie przekroju podłużnego głównego, reprezentacyjnego, zdaniem Autora szlaku zrywkowego w danym wydzieleniu technologicznym 15.Przeprowadzenie obliczeń trakcyjnych oraz obliczenie maksymalnej wielkości ładunku (obligatoryjnie dla ciągnika skider i ciągnika rolniczego), zależnie od projektowanego urządzenia zrywkowego i od warunków występujących w projekcie 16.Obliczanie wydajności urządzeń zrywkowych na zmianę roboczą (średnią odległość zrywki wyliczyć w oparciu o podaną metodykę – „z prostokąta”) i opracowanie harmonogramu prac zrywkowych. 17.Obliczenie godzinowych kosztów eksploatacyjnych (na godzinę produktywną) zastosowania dowolnego ciągnika zrywkowego, w oparciu o aktualną sytuację rynkową (zakup nowego ciągnika, aktualnie stosowane stawki amortyzacyjne, bieżąca stopa oprocentowania kredytu na zakup maszyny). 18.Orientacyjna ocena charakteru i rozmiaru potencjalnych szkód ekologicznych w środowisku leśnym, po hipotetycznym wdrożeniu, proponowanych technologii zrywki i transportu. Ćwiczenia terenowe (12 godzin) 1. Projektowanie w oparciu o warunki terenowe, drzewostanowe i ekonomiczne stanowisk roboczych do transportu drewna. 2. Określanie szkód powodowanych przez zrywkę drewna - w zakresie ilościowym i jakościowym - w glebie leśnej, nalocie i podroście oraz drzewostanie. |
Literatura: |
Kubiak M. 1998. Transport leśny. AR Poznań. Kozikowski K. 1978. Organizacja i technologia transportu drewna. AR Kraków. 1.Anon. 2000. Manuel d`exploitation forestière. 3e tirage, Tome 1 et II. AFOCEL-CTBA-IDF, Francja 2. Caterpillar Performance Handbook. Caterpillar, USA, 2006 3. Gil W., 2007 „Materiały do przedmiotu Transport Leśny”, maszynopis ZULiD AR Kraków. 4. Gil W., 2007. „Wpływ operacji pozyskaniowo-zrywkowych na ekosystemy leśne w górach. Szkody glebowe”, maszynopis ZULiD AR Kraków. 5. Kubiak M., 1998. Transport leśny. Wyd. AR Poznań. |
Efekty uczenia się: |
WIEDZA − absolwent zna i rozumie: - procesy transportowe w leśnictwie, kategorie operacji wywozowych i ładunkowych. - zasady doboru środków zrywkowych w zależności od charakterystyk terenu i drzewostanów. - zasady organizacji operacji transportowych w leśnictwie. - zależności ekonomiczne między stosowanym typem maszyn a kosztami użytkowania. LES1_W13 R - kategorie szkód pozyskaniowo – zrywkowych, strategie ich redukcji, cele planistyczne w zakresie ograniczania szkód. LES1_W12 R UMIEJĘTNOŚCI − absolwent potrafi: wyszukiwać, gromadzić i wykorzystywać dane niezbędne do planowania, projektowania oraz organizacji operacji transportowych w leśnictwie. LES1_U16 R - interpretować, oceniać i uogólniać różne cechy terenu pod kątem ich wpływu na dostępność powierzchni do zrywki drewna, projektować optymalne trasy szlaków zrywkowych, stosownie do wymagań różnych środków zrywkowych, planować dobór właściwych środków zrywkowych do zróżnicowanych warunków terenowych i drzewostanowych. - obliczać i interpretować możliwości trakcyjne różnych ciągników zrywkowych, łącząc to z wielkością jednorazowych ładunków, obliczać wydajności przyjętych technologii wykonawstwa prac, kalkulować koszty wdrożenia przyjętych rozwiązań, organizować i planować czas realizacji zadań LES1_U14 R - posługiwać się wybranymi metodami oceny wpływu zrywki drewna na środowisko leśne, interpretować uzyskane wyniki. LES1_U17 R KOMPETENCJE SPOŁECZNE − absolwent jest gotów do: dokształcania i samodoskonalenia w zakresie transportu leśnego LES1_K01 R oceny wpływu działalności inżynierskiej na stan środowiska naturalnego LES1_K03 R |
Metody i kryteria oceniania: |
Sposoby weryfikacji oraz zasady i kryteria oceny wykład. Test jednokrotnego wyboru; udział oceny z zaliczenia wykładów w ocenie końcowej wynosi 50%. cwl.Ocena projektu – studium przypadku; udział oceny z zaliczenia ćwiczeń projektowych w ocenie końcowej wynosi 40%. cwt.Ocena sprawozdania – studium przypadku; udział oceny z zaliczenia ćwiczeń terenowych w ocenie końcowej wynosi 10%. |
Zajęcia w cyklu "Semestr letni 2020/2021" (zakończony)
Okres: | 2021-02-25 - 2021-09-30 |
Przejdź do planu
PN WYK
WT CWL
CWL
ŚR CZ CWL
CWL
CWL
CWL
PT CWL
|
Typ zajęć: |
Ćwiczenia laboratoryjne, 20 godzin
Ćwiczenia terenowe, 12 godzin
Wykład, 20 godzin
|
|
Koordynatorzy: | Dariusz Kulak | |
Prowadzący grup: | Dariusz Kulak, Krzysztof Leszczyński, Jakub Ptak, Arkadiusz Stańczykiewicz | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: |
Przedmiot -
Egzamin
Wykład - Egzamin |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja w Krakowie.