Nasiennictwo, szkółkarstwo z selekcją drzew leśnych
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | L.A5.NSSDL.NI.LLSGX |
Kod Erasmus / ISCED: | (brak danych) / (brak danych) |
Nazwa przedmiotu: | Nasiennictwo, szkółkarstwo z selekcją drzew leśnych |
Jednostka: | Katedra Ekologii i Hodowli Lasu |
Grupy: | |
Punkty ECTS i inne: |
5.00
|
Język prowadzenia: | polski |
Skrócony opis: |
Efekty kształcenia: Umiejętność rozpoznawania, oceny jakości, przechowywania oraz przysposabiania do wysiewu nasion, drzew i krzewów leśnych; umiejętność rozpoznawania siewek głównych gatunków lasotwórczych, umiejętność hodowli materiału sadzeniowego w szkółkach otwartych i kontrolowanych warunkach zewnętrznych (siew, pielęgnacja wschodów, przygotowanie gleby i podłoża, optymalizacja warunków zewnętrznych produkcji) oraz planowanie produkcji szkółkarskiej; umiejętność gospodarowania w obiektach selekcyjnych (drzewostany nasienne, drzewa doborowe, plantacje nasienne, plantacyjne uprawy nasienne, uprawy zachowawcze) na poziomie nadleśnictwa. |
Pełny opis: |
Wykłady 16 godz. Tematyka zajęć Wiadomości wstępne. Cel i zakres przedmiotu, podstawowa terminologia. Biologia i technika rozmnażania drzew leśnych. Rozmnażanie wegetatywne (auto- i heterowegetatywne). Ukorzenianie zrzezów: wpływ warunków zewnętrznych, budowy morfologicznej, wieku oraz stadium rozwoju rośliny na efekt ukorzeniania. Stymulatory wzrostu. Szczepienie: hodowla podkładek, pozyskanie zrzezów, metody szczepienia. Rozmnażanie generatywne. Zapylenie i zapłodnienie. Żywotność i rozprzestrzenianie się pyłku. Zróżnicowanie procesów kwitnienia i owocowania drzewostanów. Spoczynek nasion i jego rodzaje. Sposoby przerywania spoczynku nasion. Nasiennictwo leśne. Baza nasienna. Drzewostany nasienne i drzewa doborowe. Kryteria wyboru, sposoby zagospodarowania. Uprawy pochodne i zachowawcze. Plantacje nasienne i plantacyjne uprawy nasienne. Zakładanie i pielęgnowanie plantacji. Zbiór, wyłuszczanie i przechowywanie nasion. Prognozowanie urodzaju. Ocena jakości owoców i nasion przed zbiorem. Sposoby zbioru nasion, szyszek i owoców. Wyłuszczanie nasion. Suszenie i podsuszanie. Fizjologiczne podstawy przechowywania nasion. Sposoby i technika przechowywania. Produkcja sadzonek w kontrolowanych warunkach zewnętrznych. Hodowla sadzonek w namiotach foliowych i inspektach. Rodzaje substratów. Właściwości fizyko-chemiczne podłoży. Warunki termiczne i wilgotnościowe. Zabiegi pielęgnacyjne. Hartowanie. Hodowla sadzonek z zakrytym systemem korzeniowym (konteneryzacja). Sterowana mikoryzacja. Hydroponika. Podstawy selekcji drzew leśnych. Zmienność wewnątrzgatunkowa (ciągła i ekotypowa). Rasy drzew, odmiany, krzyżówki, mutanty. Rodzaje selekcji (naturalna i sztuczna, populacyjna i indywidualna, negatywna i pozytywna). Różnica selekcyjna i zysk genetyczny. Intensywność selekcji i odziedziczalność. Ćwiczenia (ćwiczenia laboratoryjne, projektowe) 22 godz. Tematyka zajęć Biologia nasion: mechanizmy powstawania i formowania się nasion (stadia rozwojowe, dojrzałość morfologiczna i fizjologiczna). Zmienność budowy kwiatów roślin nasiennych (rodzaje kwiatostanów, owoców i nasion) Nasionoznawstwo: rozpoznawanie nasion podstawowych gatunków lasotwórczych, drzew i krzewów leśnych. Normy techniczne (terminy kwitnienia, częstotliwość lat nasiennych, ciężar 1000 nasion, zdolność i energia kiełkowania, norma wysiewu). Ocena i klasyfikacja materiału siewnego: metody pobierania reprezentacyjnych prób nasion, określenie podstawowych parametrów żywotności nasion (energia kiełkowania, zdolność kiełkowania, średni czas kiełkowania). Próba krajania i wschodu. Określenie czystości, ciężaru 1000 nasion oraz wilgotności wg norm krajowych i międzynarodowych ISTA. Klasyfikacja nasion oraz zasady wystawiania świadectw oceny w obrocie krajowym i międzynarodowym. Przechowywanie i przedsiewne przysposabianie nasion: technika krótkoterminowego i długookresowego przechowywania nasion (warunki gospodarcze, chłodnie, krioprezerwacja). Technologia długookresowego przechowywania nasion buka, dębu, jodły, sosny i świerka. Ocena stanu spoczynku nasion. Przysposabianie nasion do wysiewu (stratyfikacja, dołowanie, skaryfikacja), ustalenie terminu wysiewu. Obliczanie podstawowych parametrów selekcyjnych drzew leśnych: intensywność selekcji, różnica selekcyjna, zysk selekcyjny, odziedziczalność. |
Literatura: |
Podstawowa 1. Sabor J. 2000: Nasiennictwa, szkółkarstwo i selekcja drzew leśnych. Cz. III. Postawy selekcji drzew. Skrypt do wykładów i ćwiczeń. Wyd. AR w Krakowie. 2. Sobczak R. (red.) i in. 1999: Szkółkarstwo leśne, ozdobne i zadrzewieniowe. Wyd. Świat, Warszawa. 3. Suszka B. 2000: Nowe technologie i techniki w nasiennictwie leśnym. Wyd. Bogucki, Warszawa. 4. Suszka B., Muller C, Bonet-Masimbert M. 1994: Nasiona leśnych drzew liściastych. Od zbioru do siewu. PWN Warszawa-Poznań. 5. Tylkowski T. 2016. Przedsiewne traktowanie nasion drzew, krzewów, pnączy i krzewinek. Wyd.CILP, Warszawa. 6. Wesoły W.,Hauke M. (red.) i in. 2009. Szkółkarstwo leśne od A do Z. Wyd. CILP. Warszawa. 7. Załęski A. (red.) i in. 2000: Zasady i metodyka oceny nasion w Lasach Państwowych. Wyd. CILP, Warszawa., Uzupełniająca 1. Gil W., Kinelski S. 2003: Nasiona i siewki drzew. Wydawnictwo Multico, Warszawa.. 2. Sabor J. (red.) 2006: Elementy genetyki i hodowli selekcyjnej drzew leśnych. Wyd. CILP, Warszawa. 3. Załęski A. (red.) i in. 1995: Nasiennictwo leśnych drzew i krzewów iglastych. Wyd. Świat. Warszawa. |
Efekty uczenia się: |
WIEDZA − absolwent zna i rozumie: sposoby wegetatywnego i generatywnego rozmnażania drzew leśnych, wpływ czynników endogennych i egzogennych na proces rizogenezy oraz kwitnienie i obradzanie drzew LES_W03 R metodykę wyboru i zagospodarowania drzewostanów nasiennych, zakładania oraz prowadzenia plantacji nasiennych, plantacyjnych upraw nasiennych oraz upraw pochodnych; metody zbioru, wyłuszczania, przechowywania i przedsiewnego przysposabiania nasion do wysiewu, produkcji sadzonek w tradycyjnych szkółkach gruntowych oraz kontrolowanych warunkach zewnętrznych z odkrytym i zakrytym systemem korzeniowym LES_W10 R zmienność wewnątrzgatunkową głównych gatunków lasotwórczych, zagrożenia bioróżnorodności populacji drzew leśnych oraz formy ochrony ich zasobów genowych LES_W04, LES_W10 R UMIEJĘTNOŚCI − absolwent potrafi: rozpoznać gatunki drzew i krzewów leśnych na podstawie nasion i siewek LES1_U03 R przygotować próbki do oceny nasion, wykonać ocenę czystości, wilgotności i żywotności nasion oraz przeanalizować i zinterpretować uzyskane wyniki LES1_U10 R dobrać metody przechowywania i przysposabiania nasion do siewu z uwzględnieniem specyfiki gatunku LES1_U10 R zaprojektować zagospodarowanie przestrzenno-czasowe obiektu szkółkarskiego w cyklu wieloletnim LES1_U10 R obliczyć i zinterpretować wybrane parametry opisujące zmienność populacji LES1_U01 R KOMPETENCJE SPOŁECZNE − absolwent jest gotów do: pracy w grupie i pełnienia różnych ról LES1_K02 R oceny wpływu działalności inżynierskiej na jakość produkcji szkółkarskiej LES1_K03 R |
Metody i kryteria oceniania: |
Sposoby weryfikacji oraz zasady i kryteria oceny wykład. Egzamin, każdy efekt przedmiotowy oceniany jest indywidualnie (minimum 50% punktów do uzyskania oceny 3.0); udział oceny z egzaminu w ocenie końcowej wynosi 50%. cwl.Egzamin, każdy efekt przedmiotowy oceniany jest indywidualnie (minimum 50% punktów do uzyskania oceny 3.0); udział oceny z egzaminu w ocenie końcowej wynosi 50%. |
Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2020/2021" (zakończony)
Okres: | 2020-10-01 - 2021-02-24 |
Przejdź do planu
PN WT ŚR CZ PT |
Typ zajęć: |
Ćwiczenia laboratoryjne, 22 godzin
Wykład, 16 godzin
|
|
Koordynatorzy: | Kinga Skrzyszewska | |
Prowadzący grup: | Jacek Banach, Marta Kempf, Kinga Skrzyszewska, Norbert Szymański | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: |
Przedmiot -
Egzamin
Wykład - Egzamin |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja w Krakowie.