Ergonomia i ochrona pracy
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | L.A5.ERGON.NI.LLSGX |
Kod Erasmus / ISCED: | (brak danych) / (brak danych) |
Nazwa przedmiotu: | Ergonomia i ochrona pracy |
Jednostka: | Katedra Użytkowania Lasu, Inżynierii i Techniki Leśnej |
Grupy: | |
Punkty ECTS i inne: |
2.00
|
Język prowadzenia: | polski |
Skrócony opis: |
Przedmiotem kursu jest analiza zależności w układzie człowiek- maszyna-środowisko, przedstawienie ergonomii jako nauki interdyscyplinarnej czerpiącej informację z psychologii, socjologii, fizjologii, higiena, medycyny, organizacji pracy, antropometrii oraz nauk inżynieryjnych i społczenych. Ukierunkowany jest na wskazanie metod humanizacji pracy poprzez przedstawienie możliwości człowieka i jego ograniczeń, rozwiązań technicznych i organizacyjnych zmierzających do minimalizacji kosztu biologicznego pracy w cyklu życia jednostki przy zwiększeniu wydajności i efektywności technologii i organizacji. |
Pełny opis: |
Wykłady 8 godz. Tematyka zajęć Wprowadzenie do nauki ergonomii, definicje i pojęcia, rys historyczny. Miejsce ergonomii w strukturze nauki. Ergonomia korekcyjna, koncepcyjna. Miejsce ergonomii w polskim leśnictwie. System Człowiek - Praca. Człowiek, jako system autonomiczny. Interakcje. Reaktywność i parametry systemu. Zgodność parametrów systemu z wykonywaną pracą. Modele systemowe Rosnera, Mazura, Gradjeana. Podstawy psychologii pracy. Istota pracy umysłowej Odruchy i stereotypy dynamiczne. Bodźce i sygnały. Odbiór sygnałów. Odbiór informacji akustycznej, wzrokowej. Pamięć. Uwaga. Stres. Czas reakcji. Istota pracy umysłowej. Rola pracy umysłowej. Podstawy fizjologii pracy Postacie pracy fizycznej. Przemiana materii. Regulacja cieplna organizmu. Zmęczenie. Wydatek energetyczny, metody określania. Poziom obciążeń fizjologicznych w leśnictwie. Związek zmęczenia z wypadkowością przy pracy. Czynniki materialnego środowiska pracy. Metody diagnozowania i optymalizacji ergonomicznej stanowisk pracy w leśnictwie. Rozwiązania ergonomiczne, możliwości zastosowań w praktyce leśnej. Zagrożenia operatorów na stanowiskach pracy w leśnictwie. Diagnozowanie czynników zagrożeń, modele analizy zagrożeń. Występujący w praktyce poziom zagrożeń, normatywy higieniczne polskie, UE oraz ISO. Wypadkowość w leśnictwie, determinanty wypadkowe, Modele badania wypadków. Struktura zatrudnienia a wskaźniki wypadkowości. Choroby zawodowe i parazawodowe w leśnictwie. Badania wstępne i okresowe. Zarządzanie ergonomią i bezpieczeństwem pracy w Lasach Państwowych. Ergonomia stanowisk komputerowych. Ergonomia hardwaru i softwaru. Zagrożenie na stanowiskach komputerowych, możliwości ochrony. Prawne podstawy ochrony operatorów stacji komputerowych. Zasady organizacji pracy biurowej z wykorzystaniem terminali komputerowych. Wybrane zagadnienia z Kodeksu pracy oraz organizacji procesu pracy w leśnictwie: Rodzaje umów o pracę. Warunki zawarcia i rozwiązywania umowy o pracę. Zasady zatrudniania pracowników młodocianych – organizacja pracy oraz warunki pracy. Rodzaje prac wzbronionych kobietom. Prace wymagające szczególnej sprawności psychofizycznej. Postępowanie powypadkowe w zakładzie pracy. Zdarzenia objęte ubezpieczeniem społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych. Przyczyny powstawania wypadków. Analiza zdarzeń wypadkowych – ustalenie okoliczności i przyczyn wypadku. Sporządzenie protokołu powypadkowego. Działania profilaktyczne. Postępowanie zakładu pracy w przypadku podejrzenia o chorobę zawodową. Czynniki środowiska pracy operatorów leśnych: Ryzyko zawodowe w leśnictwie – metody pomiaru i oceny oraz czynniki i kategorie ryzyka. Rodzaje czynniki szkodliwych i niebezpiecznych. Metody określania uciążliwości pracy. Fizyczne czynniki ryzyka. Chemiczne środki toksyczne, klasyfikacja oraz oznakowanie. Zasady magazynowania środków chemicznych. Środki ochrony indywidualnej. Dobór odzieży ochronnej i roboczej oraz środków ochrony indywidualnej. Ergonomiczna analiza i projektowanie procesu pozyskania drewna: Metody analizy i normowania pracy. Metody określania i ocena uciążliwości pracy. Ocena obciążenia układu mięśniowo-szkieletowego (OWAS). Zasady projektowania ergonomicznego ręcznych prac transportowych. Ocena poziomu zagrożenia ze strony fizycznych czynników środowiska pracy. Projekt dnia roboczego uwzględniający wymagania ergonomii. Ćwiczenia projektowe (ćwiczenie projektowe) 6 godz. Tematyka zajęć Diagnozowanie stężenia czynników chemicznych oraz natężenia czynników fizycznych występujących w środowisku pracy. Metody oceny oraz analiza zagrożenia immisją gazów spalinowych na stanowiskach pracy w leśnictwie. Metody oceny oraz analiza zagrożenia akustycznego operatorów maszyn leśnych: Metody i techniki pomiarowe. Określenie dopuszczalnego czasu ekspozycji na hałas. Metody profilaktyki technicznej, organizacyjnej i medycznej urazu akustycznego. Metody oceny oraz określenie dopuszczalnego czasu ekspozycji na drgania mechaniczne operatora pilarki spalinowej: Metody i techniki pomiarowe. Związki operacji technologicznej oraz techniki pracy z poziomem drgań pilarek. Metody profilaktyki technicznej, organizacyjnej i medycznej zespołu choroby wibracyjnej. Analiza stanowisk pracy w leśnictwie przy wykorzystaniu list kontrolnych (Ergonomiczna Lista Kontrolna – Dortmundzka, Fińska Lista Kontrolna, metoda japońska - CFI, metoda oceny obciążenia psychicznego pracą wg Europejskiej Komisji Ochrony Warunków Pracy. |
Literatura: |
Podstawowa https://nop.ciop.pl/ https://ftp.idu.ac.id/wp-content/uploads/ebook/ip/BUKU%20ERGONOMI/BUKU%20INGGRIS/Introduction_to_Ergonomics_.pdf https://industri.fatek.unpatti.ac.id/wp-content/uploads/2019/03/104-Introduction-to-Human-Factors-and-Ergonomics-for-Engineers-Mark-Lehto-Steven-J.-Landry-Edisi-2-2012.pdf |
Efekty uczenia się: |
WIEDZA − absolwent zna i rozumie: Potrafi definiować elementy systemu człowiek-maszyna-środowisko oraz zidentyfikować elementy prawne, społeczne i poza techniczne systemów technologicznych w zakresie studiowanego kierunku LES2_W07 R Potrafi objaśnić elementy psychologii i fizjologii pracy oraz zaproponować podstawowe metody, techniki i technologie w celu poprawy jakości środkowiska pracy człowieka. LES2_W07 R Potrafi wymienić i scharakteryzować metody oceny czynników materialnego środowiska pracy oraz zaproponować podstawowe metody, techniki i technologie w celu poprawy jakości środkowiska pracy człowieka. LES2_W18 LES2_W07 R Zna podstawowe aspekty prawne pracy biurowe oraz potrafi zidentyfikować metody pozwalające na poprawę warunków środowiska pracy. LES2_W18, LES2_W07 R UMIEJĘTNOŚCI − absolwent potrafi: Potrafi scharakteryzować aspekty systemowe i pozatechniczne jakości warunków pracy oraz ocenić przydatność rutynowych metod i narzędzi do rozwiązania problemów praktycznych oraz wybrać i zastosowac właściwą metodę i narzędzia analizy. LES2_U11 R KOMPETENCJE SPOŁECZNE − absolwent jest gotów do: Postępuje zgodnie z obowiązującymi normami i aktami prawnymi, posiada wrażliwość na czynnik ludzki oraz umiejętność analizowania i rozwiązywania typowych problemów jakości środowiska pracy charakterystycznych dla kierunku leśnictwo. LES2_K03 R |
Metody i kryteria oceniania: |
Wykład: test jednokrotnego wyboru Ćwiczenia projektowe (warsztatowe): poprawne wykonanie raportów i zadań obliczeniowych aktywność i zaangażowanie na ćwiczeniach, przyjmowane role w grupie |
Praktyki zawodowe: |
brak |
Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2020/2021" (zakończony)
Okres: | 2020-10-01 - 2021-02-24 |
Przejdź do planu
PN WT ŚR CZ PT |
Typ zajęć: |
Ćwiczenia laboratoryjne, 6 godzin
Wykład, 8 godzin
|
|
Koordynatorzy: | Krzysztof Leszczyński | |
Prowadzący grup: | Krzysztof Leszczyński | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: |
Przedmiot -
Egzamin
Wykład - Egzamin |
|
Skrócony opis: |
Przedmiotem kursu jest analiza zależności w układzie człowiek- maszyna-środowisko, przedstawienie ergonomii jako nauki interdyscyplinarnej czerpiącej informację z psychologii, socjologii, fizjologii, higiena, medycyny, organizacji pracy, antropometrii oraz nauk inżynieryjnych i społecznych. Ukierunkowany jest na wskazanie metod humanizacji pracy poprzez przedstawienie możliwości człowieka i jego ograniczeń, rozwiązań technicznych i organizacyjnych zmierzających do minimalizacji kosztu biologicznego pracy w cyklu życia jednostki przy zwiększeniu wydajności i efektywności technologii i organizacji. |
|
Pełny opis: |
Wykłady: Wprowadzenie do nauki ergonomii, definicje i pojęcia, rys historyczny. Miejsce ergonomii w strukturze nauki. Ergonomia korekcyjna, koncepcyjna. Miejsce ergonomii w polskim leśnictwie. System Człowiek - Praca. Człowiek, jako system autonomiczny. Interakcje. Reaktywność i parametry systemu. Zgodność parametrów systemu z wykonywaną pracą. Klasyczne i nowoczesne ujęcie systemu człowiek-praca, człowiek-obiekt techniczny. Podstawy psychologii pracy: istota pracy umysłowej, odruchy, bodźce, odbiór sygnałów. Cechy człowieka: konsytucyjne, kompetencje i kwalifikacje, dyspozycja, wielka piątka. Podstawy fizjologii pracy. Postacie pracy fizycznej. Metody określania wartości dopuszczalnych obciążeń. Metody określania produkcji ciepłą. Zmiany parametrów fizjologiczne podczas pracy. Wypadkowość w leśnictwie, modele badania wypadków. Struktura zatrudnienia a wskaźniki wypadkowości. Choroby zawodowe w leśnictwie. Ergonomia stanowisk komputerowych. Ćwiczenia projektowe i laboratoryjne: Wybrane zagadnienia z Kodeksu Pracy: m .in. organizacja pracy oraz warunki pracy dla pracowników młodocianych, rodzaje prac wzbronionych kobietom, prace wymagające szczególnej sprawności psychofizycznej. Czynniki środowiska pracy operatorów leśnych: ryzyko zawodowe w leśnictwie – metody pomiaru czynników jakościowych i ilościowych, kategoryzacja ryzyka. Czynniki ryzyka: mechaniczne, fizyczne, chemiczne, biologiczne. Analiza wypadków przy pracy - ujęcie procesowe, analiza barier i przepływu energii. Metody oceny uciążliwości pracy: - czynniki psycho-fizyczne, - przeciążenia układu ruchu, - poziom produkcji ciepła. Wymagania i normy dotyczące oceny czynników fizycznych (hałas, drgania mechaniczne) i chemicznych. Metody profilaktyki technicznej, organizacyjnej i medycznej. Analiza stanowisk pracy w przy wykorzystaniu list kontrolnych. |
|
Literatura: |
NAUKA O PRACY - BEZPIECZEŃSTWO, HIGIENA, ERGONOMIA: http://nop.ciop.pl/ www.encyklopedialesna.pl/~Ergonomia w leśnictwie Sanders M., McCormick E. 1993. Human Factors In Engineering and Design. ed. 7.: https://pdf.zlibcdn.com/dtoken/7b7f63bacef37fedae6ebc2c662a2e02/Human_Factors_In_Engineering_and_Design_by_Mark_Sa_1226882_(z-lib.org).pdf Schlick Ch., Ralph B., Luczak H. 2018. Arbeitswissenschaft. Springer Ver., ed. ISBN 978-3-662-56037-2 |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja w Krakowie.