Mykologia i ochrona grzybów
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | L.A3.MIKOLG.SI.LLSOX |
Kod Erasmus / ISCED: | (brak danych) / (brak danych) |
Nazwa przedmiotu: | Mykologia i ochrona grzybów |
Jednostka: | Katedra Ochrony Ekosystemów Leśnych |
Grupy: | |
Punkty ECTS i inne: |
(brak)
|
Język prowadzenia: | polski |
Skrócony opis: |
Znajomość roli i znaczenia grzybów w środowisku leśnym. Znajomość morfologii i biologii grzybów z różnych jednostek systematycznych. Umiejętność odróżniania grzybów jadalnych od trujących.Umiejętność identyfikacji grzybów będących pod ochrona ścisłą i częściową. Rozumienie zadań leśników w dziedzinie ochrony grzybów. |
Pełny opis: |
Wykłady 15 godz. Tematyka zajęć Informacje ogólne o przedmiocie. Omówienie podręczników i literatury z zakresu przedmiotu. Krótki rys historyczny mikologii jako nauki o grzybach. Grzyby – definicja, liczebność, stan zbadania. Budowa komórki grzybów. Struktury strzępkowe grzybów. Wzrost i odżywianie się grzybów. Sposoby życia grzybów: saprotrofy, pasożyty roślin, grzybów i owadów, symbionty. Znaczenie grzybów w przyrodzie i gospodarce człowieka, zagrożenie dla ludzi i zwierząt. Grupy biologiczne grzybów: grzyby koprofilne, keratynofilne, antrakofilne i inne. Wegetatywne i generatywne rozmnażanie grzybów, typy zapłodnienia u grzybów. Systematyka grzybów, kryteria taksonomiczne, zasady nazewnictwa grzybów. Charakterystyka śluzorośli oraz organizmów śluzoroślopodobnych (Protozoa: Acrasiomycota, Myxomycota, Plasmodiophoromycota). Charakterystyka organizmów grzybopodobnych (Chromista: Hyphochytriomycota, Labirynthulomycota, Oomycota). Taxonomia grzybów właściwych (Fungi). Charakterystyka grzybów anamorficznych (grzyby mitosporowe). Chytridiomycota: charakterystyka typu, znaczenie w środowisku leśnym. Glomeromycota. Zygomycota: charakterystyka typu, podział na jednostki niższego rzędu, morfologia najważniejszych rodzajów, znaczenie w środowisku leśnym Ascomycota: Charakterystyka typu, budowa i typy worków, rodzaje owocników, rozmnażanie, kryteria podziału na jednostki niższego rzędu, omówienie grzybów z klas: Taphrinomycetes i Ascomycetes, znaczenie w środowisku leśnym. Basidiomycota: charakterystyka typu, budowa i typy podstawek, rodzaje owocników, kryteria podziału na jednostki niższego rzędu, charakterystyka grzybów z klasy Ustilaginomycetes, charakterystyka grzybów z klasy Urediniomycetes, charakterystyka grzybów z klasy Basidiomycetes, przegląd rzędów w obrębie klasy Basidiomycetes, znaczenie w środowisku leśnym Grzyby jadalne. Grzyby powodujące zatrucia. Mykosocjologia, mykogeografia. Zagrożenie grzybów i jego przyczyny. Kategorie zagrożenia grzybów. Czerwone listy grzybów zagrożonych w Polsce i innych krajach Europy. Prawidłowy zbiór grzybów, grzybobrania. Ochrona ścisła i częściowa grzybów w świetle aktów prawnych. Ochrona grzybów w obszarach chronionych Grzyby (w tym grzyby zlechinizowane) podlegające ochronie częściowej. Grzyby (w tym grzyby zlechinizowane) podlegające ochronie ścisłej Przegląd grzybów podlegających w Polsce ochronie ścisłej. Rola pracowników obszarów chronionych, leśników i nauczycieli w dziedzinie ochrony grzybów. Zadania na przyszłość w dziedzinie ochrony grzybów Ćwiczenia kameralne 15 godz. Tematyka zajęć Cechy morfologiczne umożliwiające właściwą identyfikację grzybów wielkoowocnikowych. Identyfikacja naziemnych grzybów wielkoowocnikowych. Identyfikacja naziemnych grzybów wielkoowocnikowych (c.d.). Identyfikacja nadrzewnych i nadrewnowych grzybów wielkoowocnikowych powodujących brunatną zgniliznę drewna z rodzajów: Daedalea, Fomitopsis, Piptoporus, Gloeophyllum i białą zgniliznę drewna z rodzaju Ganoderma. Identyfikacja nadrzewnych i nadrewnowych grzybów wielkoowocnikowych powodujących białą zgniliznę drewna z rodzajów: Daedaleoopsis, Fomes, Phellinus. Identyfikacja nadrzewnych i nadrewnowych grzybów wielkoowocnikowych powodujących białą zgniliznę drewna z rodzajów: Trametes, Stereum, Trichaptum, Hypoxylon, Schizophyllum. Wybrane elementy morfologiczne organizmów z królestwa Chromista (organizmy grzybopodobne) i z królestwa Fungi (grzyby właściwe) ztypów: Zygomycota (sporangium) i Ascomycota (klejstotecjum, apotecjum, perytecjum). Wybrane elementy morfologiczne grzybów z typu Basidiomycota (sprzążki, elementy hymenium podstawkowego) i grzybów anamorficznych (trzonek konidialny, pyknida, koremium). Ćwiczenia terenowe 6 godz. Tematyka zajęć Rozpoznawanie wielkoowocnikowych grzybów naziemnych z typów Ascomycota i Basidiomycota, analiza cech taksonomicznych grzybów kapeluszowych z uwzględnieniem grzybów jadalnych i trujących, ocena częstości występowania grzybów naziemnych, rozpoznawanie grzybów będących pod ochrona częściową i ochroną ścisłą, określanie zajmowanych siedlisk, analiza roli stwierdzonych gatunków grzybów w środowisku leśnym, wykonanie wysypu zarodników. |
Literatura: |
Podstawowa 1. Gumińska B, Wojewoda W. 1988. Grzyby i ich oznaczanie, PWRiL, Warszawa. 2. Mańka K. 2005. Fitopatologia leśna, PWRiL, Warszawa. 3. Mirek Z., Zarzycki K., Wojewoda W., Szeląg Z. 2006. Red list of plants and fungi in Poland (Czerwona lista roślin i grzybów Polski), Instytut Botaniki PAN, Kraków. 4. Kochman J. 1986. Zarys mikologii dla fitopatologów. Wyd. SGGW. Warszawa. 5. Mueller E., Loeffler W. 1987. Zarys mikologii, PWRiL, Warszawa. 6. Marcinkowska J. 2012.Oznaczanie rodzajów grzybów sensu lato ważnych w fitopatologii. PWRiL. Warszawa. 7. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej grzybów 8. Wojewoda W. 2004. Checklist of Polish larger basidiomycetes, Instytut Botaniki PAN, Kraków . Uzupełniająca 1. Domański S. 1974 -1992. Mała flora grzybów T. I, cz. 1-7, PWN, Warszawa – Kraków. 2. Grzywacz A. 1989. Grzyby chronione, PWRiL, Warszawa. 3. Wójciak H. 2003. Flora Polski, Porosty, mszaki, Paprotniki - MULTICO |
Efekty uczenia się: |
WIEDZA − absolwent zna i rozumie: MIKOLG_W01 zna biologię i morfologię grzybów oraz podstawowe kategorie pojęciowe i terminologię stosowaną w fitopatologii i mikrobiologii; zna rolę i znaczenie grzybów w środowisku leśnym LES1_W03 R MIKOLG_W02 zna i rozumie zadania leśników w dziedzinie ochrony grzybów LES1_W18 R UMIEJĘTNOŚCI − absolwent potrafi: MIKOLG_U01 potrafi analizować cechy morfologiczne grzybów z wykorzystaniem sprzętu optycznego LES1_U01 R MIKOLG_U02 potrafi identyfikować grzyby wielkoowocnikowe, w tym grzyby jadalne i trujące oraz grzyby będące pod ochroną ścisłą i częściową LES1_U04 R KOMPETENCJE SPOŁECZNE − absolwent jest gotów do: MIKOLG_K01 stałej aktualizacji swej wiedzy LES1_K01 R |
Metody i kryteria oceniania: |
Sposoby weryfikacji oraz zasady i kryteria oceny wykład.Test i pytania opisowe (minimum 50% poprawnych odpowiedzi w celu uzyskania oceny 3.0); udział oceny z zaliczenia wykładów w ocenie końcowej wynosi 60%) cwl.Sprawdzian (minimum 50 % poprawnych odpowiedzi w celu uzyskania oceny 3.0); udział oceny z zaliczenia ćwiczeń kameralnych w ocenie końcowej wynosi 30 % cwt.Sprawdzian (minimum 50% poprawnych odpowiedzi w celu uzyskania oceny 3.0); udział oceny z zaliczenia ćwiczeń terenowych w ocenie końcowej wynosi 10% |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja w Krakowie.