Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja w Krakowie - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Ekologia

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: L.A3.EKOLOG.SI.LLSOX
Kod Erasmus / ISCED: (brak danych) / (brak danych)
Nazwa przedmiotu: Ekologia
Jednostka: Katedra Ekologii i Hodowli Lasu
Grupy:
Punkty ECTS i inne: (brak) Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.

zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia: polski
Skrócony opis:

Zakres tematyczny wykładów:Zróżnicowanie przedmiotu i metod badań w ekologii;Zmienność przestrzenna i czasowa produkcji pierwotnej;Dekompozycja biomasy i cykle biogeochemiczne;

Akumulacja węgla w ekosystemach leśnych;

Procesy demograficzne w populacjach roślin i zwierząt; Minimalna wielkość trwałej populacji;

Wewnątrzgatunkowa konkurencja o zasoby;

Zasada konkurencyjnego wykluczania;

Wpływ roślinożerców na roślinność;

Roślinożerność a mechanizmy obronne u roślin;

Dynamika układu drapieżca-ofiara;

Funkcjonowanie ekosystemów;

Różnice między ekosystemami lądowymi i wodnymi;

Geograficzne wzorce różnorodności gatunkowej;

Zależność liczby gatunków od wielkości areału;

Model biogeografii wysp;

Sukcesja pierwotna a sukcesja wtórna;

Mechanizmy sukcesji; Zróżnicowanie współczesnych poglądów na zagadnienie sukcesji ekologicznej;

Naturalne zaburzenia w ekosystemach;

Ekologia ewolucyjna; Typy doboru naturalnego;

Klasyfikacje strategii życiowych organizmów;

Pełny opis:

Wykłady 20 godz.

Tematyka zajęć Produkcja pierwotna. Zróżnicowanie przedmiotu i metod badań w ekologii. Podejście ekosystemowe a podejście populacyjne. Ekologia a paleobiologia; hipoteza Milankoviča. Hipoteza Gai. Eksperyment z „Biosferą II” . Produkcja pierwotna w oceanach a produkcja pierwotna na lądach . Zmienność przestrzenna i czasowa produkcji pierwotnej .

Dekompozycja biomasy i cykle biogeochemiczne. Proces dekompozycji w ekosystemach wodnych i lądowych . Niedomknięte bilanse; deponowanie materii organicznej. Cykl węgla. Bilans węgla a klimat. Akumulacja węgla w ekosystemach leśnych. Krążenie pierwiastków w biosferze. Cykle: azotu, siarki i fosforu.

Procesy demograficzne w populacjach roślin i zwierząt. Podstawowe procesy demograficzne. Typy przeżywalności. Efektywna wielkość populacji. Prognozowanie dynamiki populacji Szanse przetrwania populacji o małej liczebności. Minimalna wielkość trwałej populacji. Regulacja liczebności populacji. Czynniki zależne od zagęszczenia.

Interakcje wewnątrzgatunkowe: konkurencja. Wewnątrzgatunkowa konkurencja o zasoby. Konkurencja typu „contest” i typu „scramble" . Samoprzerzedzanie się populacji: reguła –3/2. Konkurencja międzygatunkowa. Modele konkurencji. Model Lotki-Volterry. Model D. Tilmana. Zasada konkurencyjnego wykluczania. Eksperymentalne badania nad konkurencją.

Interakcje międzygatunkowe: roślinożerność. Roślinożerność a mechanizmy obronne u roślin. Rola metabolitów wtórnych. Mechanizmy obronne a tempo wzrostu roślin. Koszty obrony chemicznej. Obrona indukowana u roślin. "Łańcuch spasania" i "łańcuch detrytusowy" w różnych ekosystemach. Wpływ roślinożerców na roślinność. Hipoteza Oksanena-Fretwella. Allelopatia i jej znaczenie w różnych ekosystemach

Interakcje międzygatunkowe: drapieżnictwo, pasożytnictwo, mutualizm. Drapieżnictwo. Model Rosenzweiga-MacArthura. Dynamika układu drapieżca-ofiara: dane empiryczne. Wyniki eksperymentów laboratoryjnych: eksperymenty Gausego. Wyniki obserwacji terenowych: przykłady. Dlaczego jest mało wielkich drapieżników? Mutualizm, symbiozy metaboliczne. Rola mikoryz. Zoogamia i zoochoria: przykłady. Przymierze obronne, komensalizm.

Funkcjonowanie ekosystemów. Jezioro: strefy biotyczne, stratyfikacja termiczna. Struktura sieci troficznej. Od czego zależy długość łańcuchów troficznych? Wydajność energetyczna przejść między poziomami troficznymi. Biomy morskie; rola prądów wstępujących (upwelling). Estuaria i rafy koralowe. Różnice między ekosystemami lądowymi i wodnymi. Produkcja pierwotna ekosystemów trawiastych. Wpływ roślinożerców na obieg materii i produktywność. Produkcja pierwotna w ekosystemach leśnych. Roślinożerność i dekompozycja w ekosystemach leśnych. Bilans geochemiczny zlewni leśnych.

Różnorodność biosfery. Zróżnicowanie form życiowych. „Hipoteza Czerwonej Królowej”

i Model Stacjonarny. Próby oszacowania aktualnej liczby gatunków. Geograficzne wzorce różnorodności gatunkowej. Zależność liczby gatunków od wielkości areału. Rola refugiów w utrzymaniu różnorodności gatunkowej. Model biogeografii wysp. Gatunki zwornikowe („keystone species”).

Dynamika biocenoz. Sukcesja ekologiczna w ujęciu biocenotycznym. Sukcesja pierwotna a sukcesja wtórna. Klasyczny model sukcesji F. Clementsa: stadia sukcesyjne. Problem klimaksu. Koncepcja „sztafety florystycznej” F. Eglera. Mechanizmy sukcesji. Zróżnicowanie współczesnych poglądów na zagadnienie sukcesji ekologicznej. Naturalne zaburzenia w biocenozach. Stabilność ekosystemów; różne znaczenia terminu „stabilność”. Równowaga dynamiczna.

Ekologia ewolucyjna. Co to jest strategia życiowa? Ograniczenia ewolucyjne. Typy doboru naturalnego. Strategie ewolucyjnie stabilne (ESS).

Kształtowanie strategii życiowych przez dobór naturalny. Klasyfikacje strategii życiowych. Strategie typu „r” i t.

Ćwiczenia projektowe 10 godz.

Tematyka zajęć Interpretacja geograficznych zasięgów gatunków.

Oszacowanie produkcji pierwotnej w ekosystemach lądowych.

Akumulacja węgla w ekosystemach leśnych. Obliczanie wielkości akumulacji węgla w nowo zakładanych plantacjach drzew na gruntach porolnych.

Zależności troficzne w ekosystemach leśnych. Obliczanie liczby kalorii dostępnych dla drobnych ssaków buczynie karpackiej w Ojcowskim Parku Narodowym.

Klasyfikacja strategii życiowych drzew.

Literatura:

Podstawowa

Krebs C. J. 2011. Ekologia. Eksperymentalna analiza rozmieszczenia i liczebności. PWN, Warszawa.

Weiner J. 2005. Życie i ewolucja biosfery. Wydanie II. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

Begon M., Mortimer M., Thompson D. J. 2000. Ekologia populacji. Studium porównawcze zwierząt i roślin. PWN, Warszawa.

Czarnowski M. S. 1989. Zarys ekologii roślin lądowych (II wyd.). PWN, Warszawa.

Falińska K. 1996. Ekologia Roślin. PWN, Warszawa.

Odum E. P. 1977. Podstawy ekologii. Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa

Uzupełniająca

Townsend C. R., Begon M., Harper J. L.2008. Essentials of Ecology. Wyd. III. Blackwell, Oxford.

Begon M., Harper J. L., Townsend C. R. 1988. Ecology: Individuals, Populations and Communities. Blackwell, Oxford.

Crawley M. J. (Red.) 1997. Plant Ecology. Second Edition. Blackwell, Oxford

Efekty uczenia się:

WIEDZA − absolwent zna i rozumie:

EKOLOG_W01 procesy ekologiczne na poziomie populacji, zbiorowiska i ekosystemu LES1_W04 R

EKOLOG _W02 mechanizmy sterujące procesami ekologicznymi oraz ich uwarunkowania. LES1_W01 R

EKOLOG _W03 zasady praktycznego gospodarowania w lesie wynikające ze znajomości procesów zachodzących w ekosystemie leśnym. LES1_W06 R

UMIEJĘTNOŚCI − absolwent potrafi:

EKOLOG_U01 interpretować wzorce rozmieszczenia gatunków oraz analizować zależności zachodzące między organizmem a jego środowiskiem oraz wykorzystywać wiedzę na temat gatunków do klasyfikowania ich strategii życiowych LES1_U04 R

EKOLOG_U02 obliczać w oparciu o łatwo dostępne dane wielkość produkcji pierwotnej ekosystemów leśnych, ilość pokarmu dostępnego w lesie dla roślinożerców oraz ilość węgla sekwestrowanego w nowo zakładanych zadrzewieniach LES1_U05 R

KOMPETENCJE SPOŁECZNE − absolwent jest gotów do:

EKOLOG _K01 w wyniku przeprowadzonych zajęć student nabędzie świadomości tempa

i zakresu zmian zachodzących w nauce oraz zdolności do rozwiązywania problemów w oparciu o rzetelną wiedzę LES1_K03 R

Metody i kryteria oceniania:

Sposoby weryfikacji oraz zasady i kryteria oceny

wykład.Zaliczenie w formie egzaminu pisemnego – test jednokrotnego wyboru. Udział oceny

z zaliczenia wykładów w ocenie końcowej wynosi 65%

ćwiczenia.rozwiązanie zadania problemowego. Udział oceny z zaliczenia ćwiczeń w ocenie końcowej wynosi 35%

Przedmiot nie jest oferowany w żadnym z aktualnych cykli dydaktycznych.
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja w Krakowie.
kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.3.0 (2024-03-22)