Ekologia

Poznanie: zasad funkcjonowania żywej przyrody na poziomie populacji, biocenozy i ekosystemu i przyczyn jej różnorodności, praw ekologicznych, obiegu materii i przepływu energii w ekosystemach leśnych a także wpływu czynników siedliskowych na strefowe rozmieszczenie roślinności na kuli ziemskiej.

Wykłady 12 godz.

Tematyka zajęć Zasady funkcjonowania żywej przyrody i poziomy jej organizacji. Podstawowe prawa i czynniki ograniczające: prawo minimum Liebiga i tolerancji Shelforda oraz zasady Oduma, fizyczne i chemiczne czynniki ograniczające i ich znaczenie oraz współdziałanie. Powiązania pokarmowe i chorologiczne. Piramidy ekologiczne. Przepływ energii i produkcja w ekosystemie.

Cykle biogeochemiczne: węgla, azotu, fosforu i siarki oraz wody.

Gatunek, osobniki oraz ich siedlisko i nisze ekologiczne. Zastępstwo ekologiczne. Dobór naturalny i sztuczny. Rytmy ekologiczne, główne typy zachowania. Ewolucja i strategia rozwoju ekosystemu. Koncepcja klimaksu. Biosfera jako układ ekosystemów wodnych i lądowych oraz ich produktywność

Populacje i ich cechy: liczebność, zagęszczenie, wskaźniki zmian, rozrodczość, śmiertelność, rozkład wiekowy, szybkość wzrostu a wydolność środowiska, wahania i oscylacje cykliczne, regulacja populacji, rozprzestrzenianie się, struktura populacji, typy interakcji

Biocenozy: pojęcia, klasyfikacja jednostek, różnorodność gatunkowa w świetle zasad Thienemanna, struktura, granice, ekotony, synuzje i sukcesje ekologiczne, dynamika biocenozy leśnej.

Ekosystemy: podstawowe pojęcia, wpływ czynników biotycznych, produkcja i rozkład w przyrodzie, homeostaza. Przepływ energii i obieg materii w ekosystemie: produkcja pierwotna i wtórna, struktura troficzna (łańcuchy i sieci troficzne), piramidy ekologiczne, kryteria wyróżniania stref klimatyczno-roślinnych (biomów)

Ćwiczenia projektowe (ćwiczenie projektowe) 18 godz.

Tematyka zajęć Podstawowe prawa i czynniki ograniczające funkcjonowanie żywej przyrody

Zawartość wybranych biogenów w wodach opadowych, podokapowych i powierzchniowych - przepływ pierwiastków w ekosystemie leśnym

Alokacja wybranych pierwiastków w sadzonkach sosny i buka

Badanie wybranych właściwości opadu organicznego z różnych drzewostanów – stosunek C:N jako wskaźnik jakości siedliska. Zawartość C, N, stosunek C/N, zapas kg/ha, Struktura i ciężar, czas rozkładu

Strategie życiowe drzew

Populacje i ich cechy: liczebność, zagęszczenie, rozrodczość, śmiertelność, szybkość wzrostu a wydolność środowiska, struktura populacji, oddziaływania między populacjami w biocenozie

Cechy wybranego zbiorowiska według podziału Szafera

Literatura:

Podstawowa

Falińska K. 1997. Ekologia Roślin. PWN. Warszawa.

Kimmins, J.P. 2004. Forest Ecology 3rd Edition A Foundation for Sustainable Forest Management and Environmental Ethics in Forestry. The University of British Columbia, Prentice Hall, New Jersey

Krebs Ch, J,. 1997. Ekologia, Eksperymentalna analiza rozmieszczenia i liczebności, PWN, Warszawa

Małek S., (red) 2015. Ekologiczne i hodowlane uwarunkowania przebudowy drzewostanów świerkowych w Beskidzie Śląskim i Beskidzie Żywieckim, Wydawnictwo UR w Krakowie

Uzupełniająca Collier B.D., Cox G.W., Johnson A.W., Miller P.C., 1978. Ekologia dynamiczna PWRiL, Warszawa

Czarnowski M., 1978. Zarys Ekologii roślin lądowych. PWN, Warszawa.

Obmiński Z., 1977. Ekologia lasu, PWN, Warszawa

Odum E., 1977. Podstawy ekologii. PWRiL. Warszawa

Podbielkowski Z., 2002. Fitogeografia części świata tom 1 i 2, PWN. Warszawa

Szafer W. 1964. Ogólna geografia roślin. PWN. Warszawa

Symbol efektu Opis efektu kształcenia Odniesienie do efektu kierunkowego Symbol obszaru*

WIEDZA − absolwent zna i rozumie:

EKOLO _W01 ma podstawową wiedzę z zakresu ekologii oraz jej roli w ekosystemach leśnych i w różnych warunkach przyrodniczych z uwzględnieniem antropopresji,

Posiada wiedzę o zasadach funkcjonowania żywej przyrody na poziomie populacji, biocenozy i ekosystemu i przyczynach jej różnorodności oraz zana podstawowe prawa ekologiczne, obiegu materii i przepływu energii w ekosystemach leśnych a także wpływu czynników siedliskowych na strefowe rozmieszczenie roślinności na kuli ziemskiej. LES1 _W03

R

EKOLO _W02 Posiada widzę o obiegu materii i przepływu energii w ekosystemach leśnych a także na temat wpływu czynników siedliskowych na strefowe rozmieszczenie roślinności na kuli ziemskiej. LES1 _W10

UMIEJĘTNOŚCI − absolwent potrafi:

EKOLO _U01 Potrafi zrealizować proste zadania analityczne, obserwacje i pomiary w laboratorium, wykonać obserwacje i pomiary, umie analizować i opisywać zjawiska przyrodnicze zachodzące w ekosystemach leśnych; LES1_U01 R

EKOLO _U02 Posiada umiejętność określenia wskaźników: obiegu biologicznego w lesie, stopnia trofizmu gleb. Potrafi ocenić zawartość biogenów w materii organicznej gleby, w wodach powierzchniowych i organach asymilacyjnych roślin oraz obieg i przepływ energii w ekosystemie. leśnym LES1_U05

EKOLO _U03 Posiada umiejętność przygotowania wystąpień ustnych w tym udzielania instruktażu oraz sprawozdań i podsumowań. LES1_U18

EKOLO _U04 Posiada umiejętność analizy powiazań roślinności z położeniem klimatem i glebą (dla wybranego obszaru na Ziemi) oraz przedstawienia syntezy opracowania i uczestnictwa w dyskusji. LES1_U05

KOMPETENCJE SPOŁECZNE − absolwent jest gotów do:

EKOLO._K01 Ma świadomość potrzeby dokształcania i samodoskonalenia w zakresie wykonywanego zawodu i rozumie potrzebę uczenia się przez całe życie LES1_K01 R

EKOLO._K02 Potrafi pracować indywidualnie referując swoją wiedzę oraz w grupie i kierować małym zespołem LES1_K02

EKOLO._K03 Posiada świadomość odpowiedzialności, oraz ryzyka, skutków społecznych stosowania poznanych zasad i metod sterowania procesami zachodzącymi w ekosystemach. LES1_K03

Sposoby weryfikacji oraz zasady i kryteria oceny wykład. Egzamin pisemny, ćwiczenia. Zaliczenie sprawozdań oraz prezentacji