Ochrona lasu

Wykłady 14 godz.

Tematyka zajęć "Definicja nauki o ochronie lasu. Informacje o przedmiocie i zakresie zainteresowań badawczych Katedry. Pojęcie szkody w lasach. Podział szkodotwórczych czynników. Miejsce ochrony lasu wśród dyscyplin tworzących dziedzinę wiedzy leśnej. Znaczenie ochrony lasu w utrzymywaniu lub odtwarzaniu naturalnego potencjału odpornościowego ekosystemów leśnych.

Destrukcyjne oddziaływanie czynników natury nieożywionej w środowisku leśnym (część 1): wiatrów gwałtownych i chronicznych, wyładowań atmosferycznych oraz lawin. Metody ograniczania zagrożeń i usuwania skutków szkód.

Destrukcyjne oddziaływanie czynników natury nieożywionej w środowisku leśnym (część 2): niskich i wysokich temperatur, przymrozków wczesnych i późnych, opadów atmosferycznych (okiść, gołoledź, szadź, grad, gwałtowne deszcze). Metody ograniczania zagrożeń i usuwania skutków szkód.

Szkody w lasach powodowane przez zwierzynę. Metody inwentaryzacji szkód. Planowanie zabiegów gospodarczych z zakresu ochrony drzewostanów przed zwierzyną.

Metody biologiczne, mechaniczne, chemiczne ograniczania lub eliminacji szkód powodowanych przez zwierzynę. Techniki stosowania zabezpieczeń w lasach.

Zagrożenie lasów przez pożary. Akty prawne dotyczące ochrony lasu przed pożarami. Pożar lasu jako czynnik antropogeniczny i naturalny. Rodzaje pożarów lasu. Ocena zagrożenia pożarowego. Ocena innych zjawisk związanych z pożarami. Kategorie zagrożenia lasów na obszarze Polski. "

"Systemy ochrony przeciwpożarowej w Polsce i na Świecie. Systemy wykrywania pożarów. Sposoby postępowania na wypadek pożaru. Środki i metody gaśnicze stosowane w zwalczaniu pożarów. Taktyka zwalczania pożarów lasu. Bezpieczeństwo podczas akcji zwalczania pożarów. Zabezpieczenie pożarzysk.

Mechanizm destrukcyjnego oddziaływania toksycznych związków na środowisko leśne. Monitoring szkód w lasach od imisji przemysłowych. Sposoby wyznaczania stref uszkodzeń przemysłowych.

Skutki oddziaływania zanieczyszczeń przemysłowych w środowisku leśnym. Zabiegi ochronne w lasach uszkodzonych przez imisje przemysłowe.

Zasady i sposoby ochrony lasu przed naturalnymi czynnikami szkodotwórczymi. Higiena lasu w lasach gospodarczych i objętych ochroną rezerwatową. Sposoby podwyższania odporności drzewostanów na szkodliwe czynniki szkodotwórcze i techniki ich stosowania.

Zwalczanie szkodliwych organizmów. Środki chemiczne w ochronie lasu i sposoby ich aplikacji. Zasady zachowania bezpieczeństwa podczas stosowanego zwalczania przy użyciu środków chemicznych. Wpływ różnych grup środków chemicznych stosowanych w leśnictwie na środowisko.

Biotechniczne metody zwalczania szkodliwych organizmów. Stan zdrowotny i sanitarny lasu. Planowanie czynności z zakresu ochrony lasu. Sprawozdawczość z zakresu ochrony lasu."

Ćwiczenia laboratoryjne 18 godz.

Tematyka zajęć "Rodzaje uszkodzeń powodowanych przez kręgowce w lasach. Ocena szkód w drzewostanie na podstawie inwentaryzacji uszkodzeń powodowanych przez wybrane kręgowce (na przykładzie wybranego drzewostanu). Klasyfikacje stopni uszkodzenia drzew i drzewostanów. Szacowanie strat.

Opracowanie projektu ograniczenia szkód wyrządzanych przez wybrane kręgowce w lasach z uwzględnieniem metod biologicznych, mechanicznych i chemicznych.

Ochrona przeciwpożarowa. Zapoznanie się z instrukcją ochrony przeciwpożarowej obszarów leśnych. Zasady opracowywania dokumentu „Sposób postępowania na wypadek powstania pożaru”. Opracowanie projektu planowanych czynności z zakresu ochrony przeciwpożarowej, w zależności od kategorii zagrożenia pożarowego, na przykładzie wybranego obrębu.

Opracowanie projektu zagospodarowania pożarzyska z uwzględnieniem zasad ochrony lasu. Wyliczanie strat popożarowych.

Projekt ochrony drzewostanów (na przykładzie wybranego obiektu) przed szkodami wywołanymi czynnikami abiotycznymi (rozpoznawanie, technika likwidacji, sposoby zapobiegania) - wiatry gwałtowne, wiatry chroniczne, wyładowania atmosferyczne, opady atmosferyczne (okiść, grad, gołoledź, sadź, gwałtowne deszcze), niskie temperatury (mrozy, przymrozki wczesne i późne, gołomróz), wysokie temperatury, niekorzystne właściwości gleby.

Chemiczne metody zwalczania szkodliwych organizmów w drzewostanach. Podział środków chemicznych. Środki ochrony roślin zalecane do stosowania w leśnictwie.

Biotechniczne metody prognozowania występowania oraz zwalczania szkodliwych organizmów w drzewostanach. Rodzaje i typy pułapek stosowanych do odłowu szkodliwych owadów w leśnictwie."

"Preparaty stosowane w metodach biotechnicznych (feromony, kairomony).

Projekt zwiększenia odporności drzewostanów podatnych na masowe pojawy gradacji szkodliwych organizmów na przykładzie wybranego obiektu leśnego z wykorzystaniem metody ekologicznej i ogniskowo- kompleksowej (część 1 i 2).

Metody prognozowania występowania i zwalczania szkodników systemów korzeniowych drzew leśnych. Projekt postępowania ochronnego na przykładzie wybranego obiektu leśnego (część 1 i 2).

Metody prognozowania występowania i zwalczania szkodników szkółek i upraw leśnych (ryjkowce i zakorki). Projekt postępowania ochronnego na przykładzie wybranego obiektu leśnego (część 1 i 2)."

Ćwiczenia terenowe 8 godz.

Tematyka zajęć "Szkody w lasach powodowane przez przemysł, mogilniki toksycznych odpadów, Wyznaczanie stref uszkodzeń przemysłowych w lasach. Kontrola szkodników nękających w młodnikach sosnowych rosnących na terenach presji przemysłowych. Kontrola występowania kambio- xylofagów oraz foliofagów w drzewostanach.

Ocena zagrożenia pożarami lasów. Infrastruktura przeciwpożarowa i systemy wykrywania pożarów lasu. Kontrola zagrożenia ze strony owadów i patogenicznych grzybów upraw i młodników na terenach popożarowych."

Podstawowa Instrukcja ochrony lasu. DGLP, Warszawa, 2012

Instrukcja ochrony przeciwpożarowej lasu. DGLP, Warszawa 2012

Uzupełniająca Łęski O. (red) 2001. Poradnik ochrony lasu. Oficyna Edytorska „Wydawnictwo Świt”. Warszawa, ss. 500.

WIEDZA - zna i rozumie:

LES_OCLA_W01 rozumie wpływ czynników biotycznych, abiotycznych i antropogenicznych, w tym zabiegów z zakresu hodowli i ochrony lasu, na wzrost, przyrost, produkcyjność, strukturę, żywotność oraz stabilność drzewostanów LES1_W08 RL

LES_OCLA_W02 zna sposoby określania i ograniczania zagrożenia pożarowego oraz walki z pożarami lasu, zna sprawców, symptomy, przebieg i sposoby zwalczania chorób lasu powodowanych przez grzyby, metody określania stopnia zagrożenia gradacjami szkodników i patogenami grzybowymi i sposoby ich zwalczania, zna zasady planowania i organizowania prac z tego zakresu oraz zasady ochrony gatunków pożytecznych w ekosystemach leśnych LES1_W09 RL

UMIEJĘTNOŚCI - potrafi:

LES_OCLA_U01 potrafi rozpoznać grzyby, owady i inne składniki fauny występujące w lesie, ze szczególnym uwzględnieniem gatunków podlegających ochronie oraz gatunków stwarzających zagrożenie dla trwałości ekosystemów leśnych, potrafi zidentyfikować choroby infekcyjne drzew, potrafi określić stan zagrożenia lasu przez patogeny i szkodniki owadzie, ustalić środki i sposoby zapobiegania i zwalczania oraz przeprowadzić postępowanie ochronne LES1 _U04 RL

KOMPETENCJE SPOŁECZNE - jest gotów do:

LES_OCLA_K01 potrafi określić priorytety służące realizacji zadań, pracuje samodzielnie i w zespole odgrywając w nim różne role, ma świadomość potrzeby kształtowania postaw prospołecznych i obywatelskich, rozumie potrzebę dbałości o zdrowie i sprawność fizyczną LES1_K02 RL

LES_OCLA_K02 ma świadomość ryzyka podejmowanych działań związanych z wykonywaniem zawodu leśnika i pozatechnicznych skutków działalności inżynierskiej na stan środowiska naturalnego, potrafi przygotować stanowisko pracy i zadbać o bezpieczeństwo pracy LES1_K03 RL

LES_OCLA_K03 potrafi myśleć i działać w sposób przedsiębiorczy LES1_K04 RL

wykład.Test i pytania opisowe (minimum 50% poprawnych odpowiedzi w celu uzyskania oceny 3.0); udział oceny z zaliczenia wykładów w ocenie końcowej wynosi 60%)

cwl.Zaliczenie projektów oraz sprawdzian (minimum 50 % poprawnych odpowiedzi w celu uzyskania oceny 3.0); udział oceny z zaliczenia ćwiczeń laboratoryjnych w ocenie końcowej wynosi 30 %

cwt.zaliczenie sprawozdania z ćwiczeń praktycznych, rozwiązanie zadania problemowego, analiza przypadku, z dostępem do podręczników; udział oceny z zaliczenia ćwiczeń terenowych w ocenie końcowej wynosi 10 %.