Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja w Krakowie - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Hydrologia leśna i urządzenia wodno-melioracyjne

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: L.3s.HYD.SI.LLESZ
Kod Erasmus / ISCED: (brak danych) / (brak danych)
Nazwa przedmiotu: Hydrologia leśna i urządzenia wodno-melioracyjne
Jednostka: Katedra Inżynierii Ekologicznej i Hydrologii Leśnej
Grupy:
Punkty ECTS i inne: 5.00 Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.
Język prowadzenia: polski
Skrócony opis:
Pełny opis:

Hydrologia jako nauka; Istota zagadnień hydrologicznych i gospodarki wodnej w skali lokalnej, regionalnej i kraju; Zlewnia hydrologiczna; Pojęcie bilansu wodnego zlewni, główne składowe i ich pomiar; Odpływ wody ze zlewni; Związek między stanem wody a przepływem, konstrukcja krzywej konsumcyjnej; Miary odpływu; Badanie bilansu ADG w oparciu o wyznaczone fazy zasilania i ubytków zapasu wody glebowej; Czynniki drzewostanowe kształtujące składowe bilansu wodnego ADG: produkcyjność siedliska leśnego, wypełnienie przestrzeni zajętej przez drzewostan biomasą, dynamika drzewostanu; Właściwości wodne gruntów mineralnych i materii organicznej; Dynamika zapasu wody glebowej w aspekcie siedliskowym; Pojęcie wilgotności optymalnej gleby; Stabilność stosunków wodnych w glebach leśnych w skali wielolecia; Czynniki zmieniające wilgotność siedlisk leśnych w skali wielolecia; Podstawowe, wybrane akty prawne stosowane w zakresie ochrony środowiska, ochrony wód, regulacji rzek i potoków; Cele główne regulacji rzek i potoków górskich; Rozwiązania przyrodniczo-techniczne (obiekty: progi, stopnie, zapory); Budownictwo wodno-melioracyjne (przepusty, małe mosty – rozwiązania techniczne); Ruch wody w korytach otwartych; Rumowisko rzeczne; Formy korytowe (łachy, odsypiska); Rumosz drzewny – rodzaje, warunki powstawania, znaczenie dla ekosystemów leśnych; Procesy erozyjne w leśnych zlewniach górskich; Ochrona infrastruktury inżynierskiej (rozwiązania techniczno-przyrodnicze, geowłókniny, geomaty, geokraty, geotkaniny, geomembrany, geokompozyty); Hydrorehabilitacja; Układ: bystrze i ploso – różnicowanie struktury dna cieku; Zapory przeciwrumowiskowe - współcześnie; River Continuum; Uwarunkowania techniczne ziemnych budowli wodnych; Zbiorniki wodne, suche zbiorniki; Odtwarzanie uwodnienia mokradeł; Wpływ zabudowy na ichtiofaunę; Reanturyzacja, renaturalizacja, rewitalizacja cieków/starorzeczy;

CWL: Wyznaczanie granic topograficznych zlewni; Obliczanie parametrów fizjograficznych zlewni; Elementy składowe uproszczonego projektu regulacji odcinka potoku górskiego. Analiza podkładów mapowych, analiza możliwości sposobu zabudowy technicznej celem regulacji cieku. Obliczenie przepływu do celów projektowych; Zasady kreślenia profili podłużnych i przekroi poprzecznych; Obliczanie średnicy charakterystycznej rumowiska, wybranych parametrów hydrodynamicznych, współczynnika szorstkości; Wymiarowanie przekroi poprzecznych koryt otwartych, gdy: (1) zadany jest spadek podłużny dna projektowanego koryta; (2) założona jest prędkość wody dopuszczalna dla projektowanego koryta - projektowanie kształtu koryta hydraulicznie najkorzystniejszego; Zasady planowania przebiegu osi regulacyjnej potoku górskiego. Opracowanie niwelety dna i obliczenie sumarycznej wysokości do zabudowy; Zaplanowanie obiektów korekcji stopniowej na projektowanym odcinku cieku. Obliczenia parametrów niecki wypadowej; Obliczenia hydrauliczne wybranych obiektów (stopień, zapora przeciwrumowiskowa); Obliczenia hydrologiczne przepustu (prostokątnego, kołowego)/małego mostu;

Literatura:

Podstawowa:

1. Pociask-Karteczka J. (red.). 2003. Zlewnia - właściwości i procesy, Wyd. UJ, Kraków.

2. Radlicz-Ruhlowa H., Szuster A. 1997. Hydrologia i hydraulika z elementami hydrogeologii, WSiP, Warszawa.

3. Krzemień K. (red.). 2012. Struktura koryt rzek i potoków górskich.

4. Ratomski J. 2000. Podstawy projektowania zabudowy potoków górskich, Wyd. PK, Kraków.

5. Radecki-Pawlik A. 2016. Hydromorfologia rzek i potoków górskich. Działy wybrane.

Uzupełniająca:

1. Suliński J., Jaworski A. 1998. Bilans wodny lasu w praktyce leśnej [w:] Międzynarodowa konferencja naukowa Las i Woda, referaty i materiały pokonferencyjne, Politechnika Krakowska, Instytut Inżynierii i Gospodarki Wodnej.

2. Suliński J., Starzak R. 2019. Wybrane aspekty badania długoterminowych cykli zmian zapasu wody glebowej w drzewostanach jednogeneracyjnych. Sylwan 163.

3. Słowik-Opoka E., Brożek M. 2015. Badanie wpływu zmian współczynnika szorstkości na wielkość przepływu obliczeniowego. Landform Analysis, 30: 49–56.

4. Słowik-Opoka E. 2015. Przeciwdziałanie erozji wodnej w obiektach inżynierskich. Inżynier Budownictwa Nr 6, s. 82-86;

5. Słowik-Opoka E., Wrońska-Wałach D., Michno A. 2018. Analysis of sediment from steps in a small catchment in the Polish Carpathians in relation to the transition zone between the hillslope and fluvial system. Catena, 165 (2018) pp. 237-250.

6. PGL LP W-wa. 2015. Szlakiem retencji górskiej w Lasach Państwowych.

7. PGL LP W-wa. 2015. Szlakiem retencji nizinnej w Lasach Państwowych.

Efekty uczenia się:

WIEDZA - zna i rozumie:

LES_HLUWM_W1 Posiada wiedzę dotyczącą opisu podstawowych procesów zachodzących w zlewni hydrologicznej oraz specyfiki oddziaływania pokrywy leśnej na odpływ wody ze zlewni. Zna metody pomiaru i obliczania odpływu wody ze zlewni oraz prezentacji wyników za pomocą krzywych hydrograficznych. Posiada wiedzę o rytmie obiegu wody i formowaniu się hydrogramu odpływu w cieku. LES1_W06 LES1_W18 RL

LES_HLUWM_W2 Rozumie relacje zachodzące między bilansem zapasu wody w glebach leśnych a czynnikami hydro-klimatycznymi w atmosferze oraz drzewostanowymi, w szczególności cechami biometrycznymi. Rozumie dynamikę tych relacji w skali faz rozwojowych drzewostanu oraz zachodzącą wskutek działań gospodarczych, czynników biotycznych i abiotycznych, a także ewentualnego oddziaływania antropopresji; "LES1_W06

LES1_W18" RL

LES_HLUWM_W3 Posiada wiedzę o właściwościach wodnych gruntów mineralnych i organicznych. Zna pojęcie wilgotności optymalnej. Definiuje typy stosunków wodnych w lesie i potrafi wskazać ich znaczenie dla jakości siedlisk. Posiada wiedzę o czynnika zmieniających wilgotność siedlisk leśnych w skali wielolecia; Rozpoznaje stan normalny stosunków wodnych, rozróżnia go od zniekształconego oraz wskazuje potrzebne działania melioracyjne. "LES1_W06

LES1_W18

" RL

LES_HLUWM_W4 Posiada wiedzę o procesach erozyjnych zachodzących w leśnych zlewniach górskich; zna kierunki likwidacji tych zagrożeń, ograniczania skutków; Posiada wiedzę w zakresie wytycznych i podstaw projektowania regulacji cieków, zabudowy rzek i potoków górskich; Posiada wiedzę o przepływie wody w korytach otwartych. Zna ogólne zasady ochrony przeciwpowodziowej. Posiada wiedzę o oddziaływaniu budowli hydrotechnicznych na środowisko przyrodnicze. Posiada ogólną wiedzę o sztucznych zbiornikach wodnych i wie jaki jest ich wpływ na środowisko przyrodnicze; "LES1_W06

LES1_W18" RL

LES_HLUWM_W5 Zna zagrożenia dla życia biologicznego w potokach i w ich otoczeniu związane z wprowadzaniem budowli regulacyjnych; posiada wiedzę o oddziaływaniu infrastruktury inżynieryjnej na środowisko; zna znaczenie rumoszu drzewnego w ciekach dla ekosystemów; "LES1_W06

LES1_W18" RL

UMIEJĘTNOŚCI - potrafi:

LES_HLUWM_U1 Potrafi wyznaczyć granice zlewni hydrologicznej. Potrafi opracować dane, stosować odpowiednie metody i techniki obliczeniowe w zakresie charakterystyki fizjograficznej zlewni hydrologicznej; Potrafi obliczyć odpowiednimi metodami przepływy rzeczne maksymalne i średnie; "LES1_U06

LES1_U07

LES1_U17" RL

LES_HLUWM_U2 Potrafi wykonać uproszczony projekt odcinkowej zabudowy potoku górskiego z uwzględnieniem rozwiązań techniczno-przyrodniczych i specyfiki terenu leśnego bazując na wiedzy z zakresu hydrologii; potrafi wykonać obliczenia z zakresu hydrologii i hydrauliki przepływu dot. regulacji potoków; potrafi wskazać rozwiązania inżynierskie stosowane w celu ochrony przeciwerozyjnej koryta cieku oraz stoków w leśnych zlewniach górskich; "LES1_U06

LES1_U07

LES1_U17" RL

LES_HLUWM_U3 Potrafi scharakteryzować rumowisko rzeczne, obliczyć wybrane parametry hydrodynamiczne w korycie cieku. Potrafi wyznaczyć wielkość współczynnika szorstkości w korycie i określić jego znaczenie dla przepływu obliczeniowego; Potrafi określić możliwe zagrożenia dla życia biologicznego w potokach i w ich otoczeniu związane z wykonaniem i eksploatacją budowli regulacyjnych; "LES1_U06

LES1_U07

LES1_U17

" RL

LES_HLUWM_U4 "Potrafi zwymiarować przekroje poprzeczne koryta regulacyjnego w oparciu o kryterium prędkości dopuszczalnej oraz spadku dopuszczalnego;

Umie zaplanować przebieg osi regulacyjnej potoku górskiego wzdłuż istniejącego dna koryta potoku oraz ustalić lokalizację przekrojów poprzecznych; Potrafi opracować niweletę dna i wyznaczyć sumaryczną wysokość do zabudowy;" "LES1_U06

LES1_U07

LES1_U17

" RL

LES_HLUWM_U5 Potrafi wykonać podstawowe obliczenia dot. wybranych obiektów stosowanych w regulacji cieków (stopień, z. przeciwrumowiskowa). Rozumie uwarunkowania stosowania układu: bystrze-ploso; Zna standardowe wymogi związane z projektowaniem wybranych obiektów inżynierskich; Zna typowe rozwiązania techniczne i przyrodniczo-techniczne mające na celu uregulowanie cieku, ograniczanie procesów erozyjnych w korycie; Potrafi scharakteryzować efekty oddziaływania infrastruktury inżynieryjnej na środowisko. "LES1_U06

LES1_U07

LES1_U17" RL

KOMPETENCJE SPOŁECZNE - jest gotów do:

LES_HLUWM_K1 Ma świadomość znaczenia hydrologii leśnej oraz prac projektowych i wykonawczych w zakresie gospodarki wodnej w lasach nizinnych i górskich dla właściwego gospodarowania w lasach wielofunkcyjnych. Nabył wrażliwość na potrzebę upowszechniania posiadanej wiedzy o specyficznej roli lasu w kształtowaniu bilansu wodnego w środowiskach zawodowych, które podejmują decyzje; LES1_K01 RL

LES_HLUWM_K2 Ma świadomość odpowiedzialności, ryzyka i skutków technicznych, ekonomicznych, jak również środowiskowych związanych z projektowaniem, budową i eksploatacją obiektów infrastruktury inżynieryjnej w lasach; "LES1_K03

" RL

Metody i kryteria oceniania:

1. WYKŁAD: Egzamin: test wielokrotnego wyboru (minimum 51% poprawnych odpowiedzi w celu uzyskania oceny 3.0); udział oceny z zaliczenia wykładów w ocenie końcowej wynosi 50%.

2. CWL: Sprawdzian umiejętności: wykonanie zadania obliczeniowego, analitycznego - z dostępem do podręczników. Zaliczenie indywidualne sprawozdań i projektu; Udział oceny z zaliczenia ćwiczeń projektowych w ocenie końcowej wynosi 50%."

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2020/2021" (zakończony)

Okres: 2020-10-01 - 2021-02-24
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Ćwiczenia laboratoryjne, 20 godzin więcej informacji
Wykład, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Ewa Słowik-Opoka, Rafał Starzak
Prowadzący grup: Ewa Słowik-Opoka, Rafał Starzak
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Egzamin
Wykład - Egzamin

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2021/2022" (zakończony)

Okres: 2021-10-01 - 2022-02-27
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Ćwiczenia laboratoryjne, 20 godzin więcej informacji
Wykład, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Ewa Słowik-Opoka, Rafał Starzak
Prowadzący grup: Anna Klamerus-Iwan, Ewa Słowik-Opoka, Rafał Starzak
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Egzamin
Wykład - Egzamin

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2022/2023" (zakończony)

Okres: 2022-10-01 - 2023-02-26
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Ćwiczenia laboratoryjne, 20 godzin więcej informacji
Wykład, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Ewa Słowik-Opoka
Prowadzący grup: Anna Klamerus-Iwan, Ewa Słowik-Opoka, Rafał Starzak
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Egzamin
Wykład - Egzamin

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2023/2024" (zakończony)

Okres: 2023-10-01 - 2024-02-25
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Ćwiczenia laboratoryjne, 20 godzin więcej informacji
Wykład, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Ewa Słowik-Opoka
Prowadzący grup: Ewa Słowik-Opoka, Rafał Starzak
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Egzamin
Wykład - Egzamin
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja w Krakowie.
kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.3.0 (2024-03-22)