Hydrologia leśna i urządzenia wodno-melioracyjne
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | L.3s.HYD.SI.LLESZ |
Kod Erasmus / ISCED: | (brak danych) / (brak danych) |
Nazwa przedmiotu: | Hydrologia leśna i urządzenia wodno-melioracyjne |
Jednostka: | Katedra Inżynierii Ekologicznej i Hydrologii Leśnej |
Grupy: | |
Punkty ECTS i inne: |
5.00
|
Język prowadzenia: | polski |
Skrócony opis: | |
Pełny opis: |
Hydrologia jako nauka; Istota zagadnień hydrologicznych i gospodarki wodnej w skali lokalnej, regionalnej i kraju; Zlewnia hydrologiczna; Pojęcie bilansu wodnego zlewni, główne składowe i ich pomiar; Odpływ wody ze zlewni; Związek między stanem wody a przepływem, konstrukcja krzywej konsumcyjnej; Miary odpływu; Badanie bilansu ADG w oparciu o wyznaczone fazy zasilania i ubytków zapasu wody glebowej; Czynniki drzewostanowe kształtujące składowe bilansu wodnego ADG: produkcyjność siedliska leśnego, wypełnienie przestrzeni zajętej przez drzewostan biomasą, dynamika drzewostanu; Właściwości wodne gruntów mineralnych i materii organicznej; Dynamika zapasu wody glebowej w aspekcie siedliskowym; Pojęcie wilgotności optymalnej gleby; Stabilność stosunków wodnych w glebach leśnych w skali wielolecia; Czynniki zmieniające wilgotność siedlisk leśnych w skali wielolecia; Podstawowe, wybrane akty prawne stosowane w zakresie ochrony środowiska, ochrony wód, regulacji rzek i potoków; Cele główne regulacji rzek i potoków górskich; Rozwiązania przyrodniczo-techniczne (obiekty: progi, stopnie, zapory); Budownictwo wodno-melioracyjne (przepusty, małe mosty – rozwiązania techniczne); Ruch wody w korytach otwartych; Rumowisko rzeczne; Formy korytowe (łachy, odsypiska); Rumosz drzewny – rodzaje, warunki powstawania, znaczenie dla ekosystemów leśnych; Procesy erozyjne w leśnych zlewniach górskich; Ochrona infrastruktury inżynierskiej (rozwiązania techniczno-przyrodnicze, geowłókniny, geomaty, geokraty, geotkaniny, geomembrany, geokompozyty); Hydrorehabilitacja; Układ: bystrze i ploso – różnicowanie struktury dna cieku; Zapory przeciwrumowiskowe - współcześnie; River Continuum; Uwarunkowania techniczne ziemnych budowli wodnych; Zbiorniki wodne, suche zbiorniki; Odtwarzanie uwodnienia mokradeł; Wpływ zabudowy na ichtiofaunę; Reanturyzacja, renaturalizacja, rewitalizacja cieków/starorzeczy; CWL: Wyznaczanie granic topograficznych zlewni; Obliczanie parametrów fizjograficznych zlewni; Elementy składowe uproszczonego projektu regulacji odcinka potoku górskiego. Analiza podkładów mapowych, analiza możliwości sposobu zabudowy technicznej celem regulacji cieku. Obliczenie przepływu do celów projektowych; Zasady kreślenia profili podłużnych i przekroi poprzecznych; Obliczanie średnicy charakterystycznej rumowiska, wybranych parametrów hydrodynamicznych, współczynnika szorstkości; Wymiarowanie przekroi poprzecznych koryt otwartych, gdy: (1) zadany jest spadek podłużny dna projektowanego koryta; (2) założona jest prędkość wody dopuszczalna dla projektowanego koryta - projektowanie kształtu koryta hydraulicznie najkorzystniejszego; Zasady planowania przebiegu osi regulacyjnej potoku górskiego. Opracowanie niwelety dna i obliczenie sumarycznej wysokości do zabudowy; Zaplanowanie obiektów korekcji stopniowej na projektowanym odcinku cieku. Obliczenia parametrów niecki wypadowej; Obliczenia hydrauliczne wybranych obiektów (stopień, zapora przeciwrumowiskowa); Obliczenia hydrologiczne przepustu (prostokątnego, kołowego)/małego mostu; |
Literatura: |
Podstawowa: 1. Pociask-Karteczka J. (red.). 2003. Zlewnia - właściwości i procesy, Wyd. UJ, Kraków. 2. Radlicz-Ruhlowa H., Szuster A. 1997. Hydrologia i hydraulika z elementami hydrogeologii, WSiP, Warszawa. 3. Krzemień K. (red.). 2012. Struktura koryt rzek i potoków górskich. 4. Ratomski J. 2000. Podstawy projektowania zabudowy potoków górskich, Wyd. PK, Kraków. 5. Radecki-Pawlik A. 2016. Hydromorfologia rzek i potoków górskich. Działy wybrane. Uzupełniająca: 1. Suliński J., Jaworski A. 1998. Bilans wodny lasu w praktyce leśnej [w:] Międzynarodowa konferencja naukowa Las i Woda, referaty i materiały pokonferencyjne, Politechnika Krakowska, Instytut Inżynierii i Gospodarki Wodnej. 2. Suliński J., Starzak R. 2019. Wybrane aspekty badania długoterminowych cykli zmian zapasu wody glebowej w drzewostanach jednogeneracyjnych. Sylwan 163. 3. Słowik-Opoka E., Brożek M. 2015. Badanie wpływu zmian współczynnika szorstkości na wielkość przepływu obliczeniowego. Landform Analysis, 30: 49–56. 4. Słowik-Opoka E. 2015. Przeciwdziałanie erozji wodnej w obiektach inżynierskich. Inżynier Budownictwa Nr 6, s. 82-86; 5. Słowik-Opoka E., Wrońska-Wałach D., Michno A. 2018. Analysis of sediment from steps in a small catchment in the Polish Carpathians in relation to the transition zone between the hillslope and fluvial system. Catena, 165 (2018) pp. 237-250. 6. PGL LP W-wa. 2015. Szlakiem retencji górskiej w Lasach Państwowych. 7. PGL LP W-wa. 2015. Szlakiem retencji nizinnej w Lasach Państwowych. |
Efekty uczenia się: |
WIEDZA - zna i rozumie: LES_HLUWM_W1 Posiada wiedzę dotyczącą opisu podstawowych procesów zachodzących w zlewni hydrologicznej oraz specyfiki oddziaływania pokrywy leśnej na odpływ wody ze zlewni. Zna metody pomiaru i obliczania odpływu wody ze zlewni oraz prezentacji wyników za pomocą krzywych hydrograficznych. Posiada wiedzę o rytmie obiegu wody i formowaniu się hydrogramu odpływu w cieku. LES1_W06 LES1_W18 RL LES_HLUWM_W2 Rozumie relacje zachodzące między bilansem zapasu wody w glebach leśnych a czynnikami hydro-klimatycznymi w atmosferze oraz drzewostanowymi, w szczególności cechami biometrycznymi. Rozumie dynamikę tych relacji w skali faz rozwojowych drzewostanu oraz zachodzącą wskutek działań gospodarczych, czynników biotycznych i abiotycznych, a także ewentualnego oddziaływania antropopresji; "LES1_W06 LES1_W18" RL LES_HLUWM_W3 Posiada wiedzę o właściwościach wodnych gruntów mineralnych i organicznych. Zna pojęcie wilgotności optymalnej. Definiuje typy stosunków wodnych w lesie i potrafi wskazać ich znaczenie dla jakości siedlisk. Posiada wiedzę o czynnika zmieniających wilgotność siedlisk leśnych w skali wielolecia; Rozpoznaje stan normalny stosunków wodnych, rozróżnia go od zniekształconego oraz wskazuje potrzebne działania melioracyjne. "LES1_W06 LES1_W18 " RL LES_HLUWM_W4 Posiada wiedzę o procesach erozyjnych zachodzących w leśnych zlewniach górskich; zna kierunki likwidacji tych zagrożeń, ograniczania skutków; Posiada wiedzę w zakresie wytycznych i podstaw projektowania regulacji cieków, zabudowy rzek i potoków górskich; Posiada wiedzę o przepływie wody w korytach otwartych. Zna ogólne zasady ochrony przeciwpowodziowej. Posiada wiedzę o oddziaływaniu budowli hydrotechnicznych na środowisko przyrodnicze. Posiada ogólną wiedzę o sztucznych zbiornikach wodnych i wie jaki jest ich wpływ na środowisko przyrodnicze; "LES1_W06 LES1_W18" RL LES_HLUWM_W5 Zna zagrożenia dla życia biologicznego w potokach i w ich otoczeniu związane z wprowadzaniem budowli regulacyjnych; posiada wiedzę o oddziaływaniu infrastruktury inżynieryjnej na środowisko; zna znaczenie rumoszu drzewnego w ciekach dla ekosystemów; "LES1_W06 LES1_W18" RL UMIEJĘTNOŚCI - potrafi: LES_HLUWM_U1 Potrafi wyznaczyć granice zlewni hydrologicznej. Potrafi opracować dane, stosować odpowiednie metody i techniki obliczeniowe w zakresie charakterystyki fizjograficznej zlewni hydrologicznej; Potrafi obliczyć odpowiednimi metodami przepływy rzeczne maksymalne i średnie; "LES1_U06 LES1_U07 LES1_U17" RL LES_HLUWM_U2 Potrafi wykonać uproszczony projekt odcinkowej zabudowy potoku górskiego z uwzględnieniem rozwiązań techniczno-przyrodniczych i specyfiki terenu leśnego bazując na wiedzy z zakresu hydrologii; potrafi wykonać obliczenia z zakresu hydrologii i hydrauliki przepływu dot. regulacji potoków; potrafi wskazać rozwiązania inżynierskie stosowane w celu ochrony przeciwerozyjnej koryta cieku oraz stoków w leśnych zlewniach górskich; "LES1_U06 LES1_U07 LES1_U17" RL LES_HLUWM_U3 Potrafi scharakteryzować rumowisko rzeczne, obliczyć wybrane parametry hydrodynamiczne w korycie cieku. Potrafi wyznaczyć wielkość współczynnika szorstkości w korycie i określić jego znaczenie dla przepływu obliczeniowego; Potrafi określić możliwe zagrożenia dla życia biologicznego w potokach i w ich otoczeniu związane z wykonaniem i eksploatacją budowli regulacyjnych; "LES1_U06 LES1_U07 LES1_U17 " RL LES_HLUWM_U4 "Potrafi zwymiarować przekroje poprzeczne koryta regulacyjnego w oparciu o kryterium prędkości dopuszczalnej oraz spadku dopuszczalnego; Umie zaplanować przebieg osi regulacyjnej potoku górskiego wzdłuż istniejącego dna koryta potoku oraz ustalić lokalizację przekrojów poprzecznych; Potrafi opracować niweletę dna i wyznaczyć sumaryczną wysokość do zabudowy;" "LES1_U06 LES1_U07 LES1_U17 " RL LES_HLUWM_U5 Potrafi wykonać podstawowe obliczenia dot. wybranych obiektów stosowanych w regulacji cieków (stopień, z. przeciwrumowiskowa). Rozumie uwarunkowania stosowania układu: bystrze-ploso; Zna standardowe wymogi związane z projektowaniem wybranych obiektów inżynierskich; Zna typowe rozwiązania techniczne i przyrodniczo-techniczne mające na celu uregulowanie cieku, ograniczanie procesów erozyjnych w korycie; Potrafi scharakteryzować efekty oddziaływania infrastruktury inżynieryjnej na środowisko. "LES1_U06 LES1_U07 LES1_U17" RL KOMPETENCJE SPOŁECZNE - jest gotów do: LES_HLUWM_K1 Ma świadomość znaczenia hydrologii leśnej oraz prac projektowych i wykonawczych w zakresie gospodarki wodnej w lasach nizinnych i górskich dla właściwego gospodarowania w lasach wielofunkcyjnych. Nabył wrażliwość na potrzebę upowszechniania posiadanej wiedzy o specyficznej roli lasu w kształtowaniu bilansu wodnego w środowiskach zawodowych, które podejmują decyzje; LES1_K01 RL LES_HLUWM_K2 Ma świadomość odpowiedzialności, ryzyka i skutków technicznych, ekonomicznych, jak również środowiskowych związanych z projektowaniem, budową i eksploatacją obiektów infrastruktury inżynieryjnej w lasach; "LES1_K03 " RL |
Metody i kryteria oceniania: |
1. WYKŁAD: Egzamin: test wielokrotnego wyboru (minimum 51% poprawnych odpowiedzi w celu uzyskania oceny 3.0); udział oceny z zaliczenia wykładów w ocenie końcowej wynosi 50%. 2. CWL: Sprawdzian umiejętności: wykonanie zadania obliczeniowego, analitycznego - z dostępem do podręczników. Zaliczenie indywidualne sprawozdań i projektu; Udział oceny z zaliczenia ćwiczeń projektowych w ocenie końcowej wynosi 50%." |
Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2020/2021" (zakończony)
Okres: | 2020-10-01 - 2021-02-24 |
Przejdź do planu
PN WT ŚR CZ PT |
Typ zajęć: |
Ćwiczenia laboratoryjne, 20 godzin
Wykład, 30 godzin
|
|
Koordynatorzy: | Ewa Słowik-Opoka, Rafał Starzak | |
Prowadzący grup: | Ewa Słowik-Opoka, Rafał Starzak | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: |
Przedmiot -
Egzamin
Wykład - Egzamin |
Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2021/2022" (zakończony)
Okres: | 2021-10-01 - 2022-02-27 |
Przejdź do planu
PN WT ŚR CZ PT |
Typ zajęć: |
Ćwiczenia laboratoryjne, 20 godzin
Wykład, 30 godzin
|
|
Koordynatorzy: | Ewa Słowik-Opoka, Rafał Starzak | |
Prowadzący grup: | Anna Klamerus-Iwan, Ewa Słowik-Opoka, Rafał Starzak | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: |
Przedmiot -
Egzamin
Wykład - Egzamin |
Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2022/2023" (zakończony)
Okres: | 2022-10-01 - 2023-02-26 |
Przejdź do planu
PN WT ŚR CWL
CWL
CWL
CWL
CZ CWL
CWL
CWL
PT WYK
|
Typ zajęć: |
Ćwiczenia laboratoryjne, 20 godzin
Wykład, 30 godzin
|
|
Koordynatorzy: | Ewa Słowik-Opoka | |
Prowadzący grup: | Anna Klamerus-Iwan, Ewa Słowik-Opoka, Rafał Starzak | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: |
Przedmiot -
Egzamin
Wykład - Egzamin |
Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2023/2024" (zakończony)
Okres: | 2023-10-01 - 2024-02-25 |
Przejdź do planu
PN WT ŚR CWL
CWL
CWL
CWL
CZ CWL
CWL
CWL
PT WYK
|
Typ zajęć: |
Ćwiczenia laboratoryjne, 20 godzin
Wykład, 30 godzin
|
|
Koordynatorzy: | Ewa Słowik-Opoka | |
Prowadzący grup: | Ewa Słowik-Opoka, Rafał Starzak | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: |
Przedmiot -
Egzamin
Wykład - Egzamin |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja w Krakowie.