Gatunki inwazyjne

Wykłady 12 godz.

"1. Gatunki introdukowane, cel introdukcji gatunków obcych

2. Gatunki obcego pochodzenia; terminologia i klasyfikacja, historia badań inwazji biologicznych

3. Cechy gatunków obcego pochodzenia ze szczególnym uwzględnieniem gatunków potencjalnie inwazyjnych: pochodzenie, sposoby rozmnażania, rozprzestrzeniania oraz tempo migracji (zasiedlania)

4. Cechy siedlisk podatnych na zasiedlenie przez gatunki obcego pochodzenia ze szczególnym uwzględnieniem gatunków inwazyjnych.

5. Ekologia inwazji – modele inwazji. Kierunki dalszych badań poświęconych inwazjom biologicznym (AG) 2h

6. Różnorodność biotyczna a procesy inwazji.

7. Skutki procesów inwazji dla gospodarki (lasy gospodarcze) i ochrony przyrody (lasy naturalne).

8. Ochrona bioróżnorodności: Monitoring populacji gatunków obcego pochodzenia

9. Ochrona bioróżnorodności: kontrola rozprzestrzeniania się gatunków obcego pochodzenia

10. Ochrona bioróżnorodności: Metody ograniczania populacji gatunków obcego pochodzenia

11. Prawodawstwo dotyczące gatunków obcego pochodzenia w Polsce, Europie i świecie"

Ćwiczenia laboratoryjne 6 godz.

"Porównanie biologii i ekologii gatunku rodzimego z gatunkiem obcego pochodzenia - opracowanie i analiza zebranych danych (w trakcie ćwiczeń terenowych).

Zaprojektowanie badań z zakresu biologii i ekologii gatunku obcego pochodzenia występującego w lasach.

Dynamika zasiedlania lasów przez gatunki obcego pochodzenia. Porównanie podatności fitocenoz leśnych na zasiedlanie przez gatunki obcego pochodzenia w zależności od funkcji lasu (produkcyjne/ochronne). "

Ćwiczenia terenowe 6 godz.

"Monitoring gatunków obcego pochodzenia w lasach gospodarczych oraz lasach objętych ochroną.

Podstawowa

"1. Brundu, G. and Richardson, D.M. (2016) Planted forests and invasive alien trees in Europe: a code for managing existing and future plantings to mitigate the risk of negative impacts from invasions. NeoBiota 30, 5–47

2. Elton C. S. 1967. Ekologia inwazji zwierząt i roślin. PWRiL, Warszawa

3. Rejmánek M. 1996. Species richness and resistance to invasions. W: Orians, R.D., Dirzo, R. & Cushman, J.H. Diversity and processes in tropical forest ecosystems: 153−172. Springer, New York.

4. Roy HE, Peyton J, Aldridge DC, Bantock T, Blackburn TM, Britton R, Clark P, Cook E, Dehnen-Schmutz K, Dines T, Dobson M, Edwards F, Harrower C, Harvey MC, Minchin D, Noble DG, Parrott D, Pocock MJO, Preston CD, Roy S, Salisbury A, Schönrogge K, Sewell J, Shaw RH, Stebbing P, Stewart AJA, Walker KJ (2014) Horizon scanning for invasive alien species with the potential to threaten biodiversity in Great Britain. Global Change Biology, http://dx.doi.org/10.1111/gcb.12603

5. Tokarska-Guzik B. 2005. The establishment and spread of alien plant species (kenophytes) in Poland. Wydawnictwo: UŚ, Katowice

6. Tokarska-Guzik, B., Dajdok, Z., Zając, M., Zając, A., Urbisz, A., Danielewicz, W., Hołdyński, Cz. (2012). Rośliny obcego pochodzenia w Polsce ze szczególnym uwzględnieniem gatunków inwazyjnych. Warszawa: GDOŚ.

7. van Kleunen M., Dawson W., Essl F., Pergl J., Winter M., Weber E., Kreft H., Weigelt P., Kartesz J., Nishino M., Antonova L. A., Barcelona J. F., Cabezas F. J., Cárdenas D., Cárdenas-Toro J., Castaño N., Chacón E., Chatelain C., Ebel A. L., Figueiredo E., Fuentes N., Groom Q. J., Henderson L., Inderjit, Kupriyanov A., Masciadri S., Meerman J., Morozova O., Moser D., Nickrent D. L., Patzelt A., Pelser P. B., Baptiste M. P., Poopath M., Schulze M., Seebens H., Shu W., Thomas J., Velayos M., Wieringa J. J. & Pyšek P. (2015): Global exchange and accumulation of non-native plants. – Nature 525: 100–103 (doi: 10.1038/nature14910)

Artykuły publikowane w czasopismach specjalistycznych: Management of Biological Invasions, Biological Invasions, NeoBiota."

Uzupełniająca

"1. Faliński. J. B. 2004. Inwazje w świecie roślin: mechanizmy, zagrożenia, projekt badań. Phytocoenosis 16(10): 1-31.

2. Kowarik I., Schepker H. 1998. Plant invasions in northern Germany: human perception and response. In: Starfinger, U., Edwards, K., Kowarik, I. & Williamson, M. (eds.), Plant Invasions: Ecological Mechanisms and Human Responses: 109-120. Backhuys Publisher, Leiden, The Netherlands.

3. Pullin A. S. 2004. Biologiczne podstawy ochrony przyrody. PWN. Warszawa.

4. Rejmánek M., Richardson D. M. 1996. What attributes make some plant species invasive? Ecology 77, 1655−1661.

5. Rejmánek M. 1989. Invasibility of plant communities. W: Drake, J.A., Mooney, H.A., di Castri, F., Groves, R.H., Kruger, F.J., Rejmánek, M. & Williamson, M. − Biological invasions, a global perspective: 369−388. Wiley, Chichester.

6. Sakai A. K., Allendorf F. W., Holt J. S., Lodge D. M., Molofsky J., With K. A., Baughman S., Cabin R. J., Cohen J. E., Ellstrand N. C., McCauley D. E., O'Neil P., Parker I. M., Thompson J. N., Weller S. G. 2001. The population biology of invasive species – Annu. Rev. Ecol. Syst. 32: 305−332.

7. Simberloff D., Stiling P. 1996a. Risks of species introduced for biological control. Biol. Conserv. 78: 185−192.

8. Simberloff D. , Stiling P. 1996b. How risky is biological control? Ecology 77: 1965−1974."

WIEDZA - zna i rozumie:

LES_GATINW_W01 Zna gatunki obce oraz inwazyjne, występujące w Polsce oraz Europie. LES2_W01 RL

LES_GATINW_W02 Zna cele i podstawy wprowadzenia gatunków obcych do Polski.LES2_W02 LES2_W07 RL

LES_GATINW_W03 Potrafi opisać procesy inwazji i omówić kilka teorii z zakresu ekologii inwazji. LES2_W03 LES2_W04 RL

UMIEJĘTNOŚCI - potrafi:

LES_GATINW_U01 Posiada umiejętność wyszukania, analizy i interpretacji informacji dotyczących gatunków obcych ze szczególnym uwzględnieniem gatunków inwazyjnych oraz potencjalnie inwazyjnych. LES2_U06 LES2_U10 RL

LES_GATINW_U02 Potrafi zaprojektować badania wchodzące w zakres monitoringu środowiska w celu wykrycia/lub oceny stanu populacji gatunku obcego ze szczególnym uwzględnieniem gatunków inwazyjnych oraz potencjalnie inwazyjnych "LES2_U01

LES2_U02

LES2_U05

LES2_U07" RL

LES_GATINW_U03 Umie interpretować przepisy legislacyjne obowiązujące w Polsce i w UE w zakresie ochrony przyrody i wprowadzania gatunków obcych do środowiska przyrodniczego ze szczególnym uwzględnieniem gatunków inwazyjnych oraz potencjalnie inwazyjnych. LES2_U06 RL

KOMPETENCJE SPOŁECZNE - jest gotów do:

LES_GATINW_K01 Krytycznej oceny i dyskusji wartości poznawczej i praktycznej współczesnej wiedzy. LES2_K01 RL

LES_GATINW_K02 Krytycznej oceny siebie, zespołów w których pracuje oraz przewodzenia grupie i ponoszenia odpowiedzialności za nią i działania w sposób przedsiębiorczy. LES2_K02 RL

LES_GATINW_K03 Rozwiązania złożonych problemów etycznych związanych z wykonywaniem zawodu; rozwijania dorobku, kultywowania etosu i przestrzegania etyki zawodu leśnika. LES2_K03 RL

Sposoby weryfikacji oraz zasady i kryteria oceny

wykład.Test jednokrotnego wyboru (minimum 51% poprawnych odpowiedzi w celu uzyskania oceny 3.0); udział oceny z zaliczenia wykładów w ocenie końcowej wynosi 50%.

cwl."Demonstracja praktycznych umiejętności

Udział oceny z zaliczenia ćwiczeń projektowych w ocenie końcowej wynosi 30%."

cwt."Demonstracja praktycznych umiejętności

Udział oceny z zaliczenia ćwiczeń projektowych w ocenie końcowej wynosi 20%."