Składowiska odpadów komunalnych

Celem przedmiotu jest poznanie przez studentów zasad funkcjonowania konstrukcji geotechnicznej jaką jest składowisko. Podstawowymi kryteriami, które musi ono spełnić są wymogi geotechniki środowiskowej wymuszającej i zapewniającej zgodność pracy obcego obiektu z otaczającym środowiskiem przyrodniczym. Zapewniamy to poprzez specjalistyczne uzgodnienia i techniczne obliczenia, obejmujące kompleks gruntowo-wodny. W konsekwencji prowadzi to do właściwego doboru stosowanych do budowy składowiska materiałów uszczelniających i filtracyjnych, zarówno mineralnych jak i syntetycznych. Ważnym uzupełnieniem jest poznanie przez studentów zagadnień związanych z monitoringiem odprowadzanych odcieków jak i odgazowania składowiska.

Składowanie odpadów na składowiskach jest najstarszą i najbardziej powszechną formą unieszkodliwiania odpadów stałych, która ma charakter uzupełniający lub jest elementem końcowym procesu zagospodarowania odpadów. Jednym z głównych problemów jaki się pojawia to usytuowanie składowiska odpadów. Nie jest to proste, gdyż musi zostać spełnionych wiele warunków. Składowiska na ogół są bardzo duże pod względem powierzchni, a ich okres eksploatacji szacuje się na kilkadziesiąt lat, aby były one opłacalne ze względów ekonomicznych.

Wymogi dotyczące lokalizacji, budowy, eksploatacji i zamknięcia składowisk odpadów muszą zapewnić bezpieczne dla zdrowia ludzi i dla środowiska składowanie odpadów, oraz zapobiec zanieczyszczeniu wód powierzchniowych i podziemnych, gleby, ziemi i powietrza.

Oprócz powyższych wymogów składowiska odpadów lokalizuje się tak, by miały naturalną barierę geologiczną, uszczelniającą podłoże i ściany boczne. Minimalna miąższość i wartość współczynnika filtracji k10 naturalnej bariery geologicznej dla składowiska odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne – miąższość ≥ 1 m, współczynnik filtracji k ≤ 0,0000000001 m/s. W miejscach, gdzie naturalna bariera geologiczna nie spełnia tych warunków stosuje się sztucznie wykonaną barierę geologiczną o minimalnej miąższości 0,5 m, zapewniającą przepuszczalność nie większą niż 0,0000000001 m/s.

Lokalizacja składowisk odpadów na terenie Polski powinna spełniać kryteria zarówno krajowe jak i unijne. Ze względu na duże znaczenie społeczno-gospodarcze oraz duże oddziaływanie na środowisko, budowa, eksploatacja i monitoring składowisk odpadów zostały określone prawnie. Głównym aktem jest Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 30 kwietnia 2013 r. w sprawie składowisk odpadów. Określa zasady lokalizacji, budowy, eksploatacji i zamknięcia, jakim powinny odpowiadać poszczególne typy składowisk odpadów. Kolejne akty prawne związane z budową i eksploatacją składowisk odpadów to: Ustawa z dnia 16 czerwca 2005 r. Rozporządzenie Ministra w sprawie podziemnych składowisk odpadów (Dz. U. z dnia 22 czerwca 2005 r.), Ustawa ”O odpadach” z dnia 27 kwietnia 2001 r. (Dz. U. z dnia 20 czerwca 2001 r.) z późniejszymi zmianami.

Priorytetem ustaw jest zapewnić ochronę zdrowia i życia ludzi oraz ochronę środowiska. Szybko zmieniająca się struktura i zróżnicowanie produkcji odpadów, przyczynia się do częstego nowelizowania ustaw. Wskazanie lokalizacji składowiska to obecnie proces jeszcze bardziej złożony. Oprócz poprawnego wykonania studium lokalizacji zmierza przede wszystkim do zmniejszenia kosztów koniecznych do wykonania prac.

1.Wysokiński L., Łukasik S. 1996. Projektowanie i wykonanie badań do lokalizacji składowisk odpadów komunalnych. Instrukcja ITB. Wydawnictwo ITB, Warszawa.

2.d’ Obryn K. Szalińska E. 2005. Odpady komunalne, Kraków.

3.Handy, Richard L. Spangler, Merlin G. 2006. Geotechnical Engineering: Soil and Foundation Principles and Practice. McGraw-Hill Professional Publishing.

4.Wysokiński L. 2009. Instrukcje, wytyczne, poradniki 444/2009. Zasady budowy składowisk odpadów. ITB, Warszawa.

5.Zadroga B., Olańczuk-Neyman K. 2001. Ochrona i rekultywacja podłoża gruntowego. Aspekty geotechniczno – budowlane. Wydawnictwo Politechniki Gdańskiej.

6. Dz.U. 2013 nr 0 poz. 523 2013.05.17. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 30 kwietnia 2013 r. w sprawie składowisk odpadów.

7. Dz.U. 2013 nr 0 poz. 21 2013.01.23. Ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach.

8. Dz.U. 2016 poz. 1987. Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 7 listopada 2016 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o odpadach.

9.Dz.U. 2001 nr 62 poz. 628 Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach. Z późniejszymi zmianami.

10. PN-EN 13251+A1:2015-04 Geotekstylia i wyroby pokrewne — Właściwości wymagane w odniesieniu do wyrobów stosowanych w robotach ziemnych, fundamentowaniu i konstrukcjach oporowych.

11. PN-EN ISO 10318:2007 Geosyntetyki – Terminy i definicje.

WIEDZA

1. Zna rodzaje składowisk odpadów podział i klasyfikację. Zna rodzaje elementów konstrukcyjnych składowiska odpadów oraz materiały stosowane w budowie zabezpieczeń, a także posiada wiedzę o przepisach w zakresie składowania odpadów.

2. Posiada wiedzę w zakresie podstaw projektowania, eksploatacji i zamknięcia składowisk odpadów komunalnych.

UMIEJĘTNOŚCI

1. Potrafi zaprojektować elementy składowiska odpadów komunalnych współpracujące z podłożem gruntowym. Potrafi prowadzić eksploatację składowiska oraz koordynować prace związane z zamknięciem składowiska.

2. Wykazuje znajomość słabych i mocnych stron przyjętych rozwiązań konstrukcyjnych projektu składowiska.

3. Posiada umiejętność przygotowania dokumentacji projektowanych elementów składowiska odpadów, a także potrafi przygotować opis techniczny z warunkami eksploatacji składowiska.

KOMPETENCJE SPOŁECZNE

1. Rozumie potrzebę utylizacji odpadów komunalnych przez ich składowanie.

2. Ma świadomość przebiegu procesu przygotowania społeczności lokalnej na zlokalizowanie składowiska w ich miejscowości. Rozumie oddziaływanie składowiska na przylegające tereny mieszkalne.

WYKŁADY

Zaliczenie pisemne ograniczone czasowo; na ocenę pozytywną należy udzielić co najmniej 51% prawidłowych odpowiedzi na zadane pytania; udział oceny z zaliczenia wykładów w ocenie końcowej wynosi 40%.

ĆWICZENIA

Zaliczenie projektu technicznego obejmującego lokalizację, obiekty techniczne i urządzenia, obliczenia inżynierskie; na ocenę pozytywną należy prawidłowo wykonać projekt i odpowiedzieć na kilka pytań dotyczących jego wykonania; udział oceny z zaliczenia ćwiczeń projektowych w ocenie końcowej wynosi 60%.

Przedmiot nie ma w programie praktyk.