Melioracje terenów zurbanizowanych

Zapoznanie studentów z wiedzą i wykształcenie umiejętności wymaganych przy wymiarowaniu urządzeń odprowadzających wodę z terenów zurbanizowanych (placów, ulic, dróg) oraz służących do zagospodarowania i podczyszczania wód opadowych, a także

przy sporządzaniu koncepcji gospodarowania wodą i regulacją stosunków powietrzno-wodnych gleb na terenach rekreacyjnych, sportowych i zieleni miejskiej.

Wykłady:

Cele i zadania melioracji terenów zurbanizowanych. Aspekty prawne związane z projektowaniem systemów odwadniających oraz wykorzystaniem wód opadowych.

Charakterystyka terenów zurbanizowanych oraz wpływ urbanizacji na zmiany klimatu lokalnego i bilans wodny. Skutki i ocena wpływu uszczelnienia zlewni na elementy środowiska.

Hydrologiczne i hydrauliczne aspekty projektowania systemów odwadniających. Współczynniki spływu z terenów zurbanizowanych oraz ilość wód opadowych – przepływy miarodajne i kontrolne do wymiarowania urządzeń odwadniających.

Podstawy odwodnienia dróg, ulic i placów – zasady, zadania

i klasyfikacja. Elementy odwodnienia powierzchniowego

i wgłębnego. Nowoczesne systemy odwodnienia liniowego.

Odwodnienia powierzchniowe: spadki poprzeczne korony drogi, rowy przydrożne, stokowe i odprowadzające, muldy podłużne, przepusty drogowe, rynny, studnie chłonne i baseny odparowujące, wpusty deszczowe – charakterystyka i wymiarowanie.

Płytkie i głębokie odwodniania wgłębne: warstwy filtracyjne, warstwy odsączające skarpy, drenaże, wgłębne warstwy odsączające, rowy infiltracyjne – charakterystyka i wymiarowanie.

Wady i zalety różnych urządzeń stosowanych do retencjowania oraz infiltracji powierzchniowej i podziemnej wód opadowych –rodzaje, charakterystyka, podstawowe parametry, wymiarowanie.

Jakość oraz urządzenia do podczyszczania wód opadowych – lokalizacja, rodzaje, podstawowe parametry, wymiarowanie.

Przyczyny podtopień i niedoborów wodnych oraz czynniki wpływające na stosunki wodne gleb – dopuszczalne poziomy wód gruntowych na terenach zurbanizowanych.

Budowle i urządzenia stosowane w melioracjach terenów rekreacyjnych, sportowych i zielenie miejskiej (cieki, rowy i kanały, fontanny, stopnie wodne, urządzenia nawadniające itp.).

Zbiorniki naturalne i sztuczne oraz oczka wodne na terenach zurbanizowanych – lokalizacja, budowa zbiorników, uszczelnienie dna, ubezpieczenie skarp, roślinność wodna.

Tereny rekreacyjne i sportowe (boiska i stadiony, pola golfowe

i in.) – zasady projektowanie na tych obiektach urządzeń i budowli wodno-melioracyjnych.

Rola terenów leśnych i zadrzewionych na terenach zabudowanych. Urządzenia wodne i gospodarka wodna na terenach lasów komunalnych, parków leśnych i innych terenów zadrzewionych.

Charakterystyka systemów nawodnień na terenach zieleni miejskiej – projektowanie, elementy i podstawowe parametry urządzeń do regulacji stosunków powietrzno-wodnych w glebie.

Ćwiczenia:

Określenie charakterystyk deszczy nawalnych.

Obliczenie wielkości odpływów ze zlewni metodą racjonalną.

Określenie parametrów urządzeń do retencji i infiltracji powierzchniowej

Opracowanie dla wybranego fragmentu miasta koncepcji projektowej urządzeń do odwodnienia dróg i ulic.

Opracowanie dla wybranego fragmentu miasta koncepcji projektowej urządzeń do odwodnienia placów i parkingów.

Opracowanie dla terenów rekreacyjnych i sportowych koncepcji projektowej urządzeń i budowli wodno-melioracyjnych.

Opracowanie koncepcji projektowej systemu zbiorników wodnych, kanałów otwartych oraz wodooszczędnego systemu nawadniającego na obszarze parku miejskiego.

1. Bogdanowicz E., Stachy J. 1998. Maksymalne opady deszczu w Polsce. Charakterystyki projektowe. Materiały Badawcze, ser. Hydrologia i Oceanologia nr 23

2. Datka S. 1986. Odwadnianie ulic. Wyd. Politechniki Krakowskiej, Kraków

3. Depczyński W., Szymanowski A. 1999. Budowle i zbiorniki wodne. Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, W W-wa

4. Edel R. 2000. Odwodnienie dróg. Wydawnictwo Komunikacji i Łączności, W-wa

5. Greiger W., Dreiseitl H. 1999. Nowe sposoby odprowadzania wód deszczowych. Oficyna wydawnicza Projprzem-EKO, Bydgoszcz

6. Kaczmarczyk S., Nowak L. (red.) 2006. Nawadnianie roślin. PWRiL, Poznań

7. Kalmus U. 2000. Woda w ogrodzie. Wyd. MUZA, W-wa

8. Mielcarzewicz S. 1971. Melioracje miejskie i przemysłowe. PWN, W-wa

9. Pływaczyk A., Kowalczyk T. 2007. Gospodarowanie wodą w krajobrazie. Wyd. Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu

10. Prochal P. (red.). 1987. Podstawy melioracji rolnych. Tom I i II. PWRiL, W-wa

11. Słyń D. 2008. Retencja i infiltracja wód deszczowych. Ofic. Wyd. PRz, Rze-szów

12. Sokołowski J., Żbikowski A. 1993. Odwodnienie budowlane i osiedlowe. Wyd. SGGW, W-wa

13. Tybernacki J. 1980. Deszczowe zbiorniki retencyjne w kanalizacji. Wodociągi

i kanalizacje. Nowa technika w inżynierii sanitarnej nr 11. Wyd. Arkady, W-wa

14. Wałęga A., Grzebinoga M. 2014. Ocena zagrożenia powodziowego w aglomeracji krakowskiej jako element zarządzania ryzykiem powodziowym. Acta Scientiarum Polonorum, ser. Formatio Circumiectus 13 (4), 259-273.

15. Wałęga A., Michalec B. 2014. Characteristics of Extreme Heavy Precipitation Events Occurring in the Area of Cracow (Poland). Soil and Water Research 9 (4), 182-191

16. Tompór P., Wałęga A., Cupak A. 2014. Modelowanie opadów nawalnych w aspekcie projektowania systemu odwodnienia zlewni zurbanizowanych. [W:] Hydrologia w inżynierii i gospodarce wodnej. Tom I, Red. Banasik K., Hejduk L., Kaznowska E. Monografie Komitetu Gospodarki Wodnej PAN, z. XX, 317-329

17. Wałęga A., Cupak A., Pawełek J., Michalec B. 2014. Transformation of Pollutants in the Stormwater Treatment Process. Polish Journal of Environment Studies vol. 23, 3, 909-916

18. Wałęga A. Radecki-Pawlik A., Kaczor G. 2013. Naturalne sposoby zagospodarowania wód opadowych. Wydawnictwo UR w Krakowie.

Wiedza:

Ma specjalistyczną wiedzę z zakresu metod i urządzeń do odprowadzania wody opadowej z terenów zurbanizowanych.

Ma szczegółową wiedzę z zakresu specyfiki warunków meteorologicznych i hydrologicznych terenów zurbanizowanych oraz zna zaawansowane sposoby gospodarowania wodami opadowymi na tych terenach.

Ma rozszerzoną i pogłębiona wiedzę z zakresu projektowania urządzeń wodno-melioracyjnych, służących regulacji stosunków powietrzno wodnych w glebach oraz do retencjonowania wody na terenach zurbanizowanych.

Umiejętności:

Potrafi samodzielnie zaprojektować urządzenia do odprowadzania wody opadowej z terenów zabudowanych.

Potrafi dobierając odpowiednią metodę, obliczyć wielkość deszczu miarodajnego i odpływu wody z terenów zurbanizowanych oraz posiada umiejętność wymiarowania urządzeń stosowanych w zagospodarowaniu i podczyszczaniu wód opadowych.

Potrafi samodzielnie przygotować dokumentację projektową urządzeń retencjonujących wody opadowe oraz regulujących stosunki powietrzno-wodne gleb w terenach zurbanizowanych.

Kompetencje społeczne:

Ma świadomość, że nadmierne uszczelnienie zlewni oraz bezpo-średnie odprowadzanie wód opadowych do cieków wodnych stanowi istotne zagrożenie dla środowiska.

Wykłady: egzamin pisemny

Umiejętności: zaliczenie projektów

Kompetencje społeczne: odpowiedź pisemna