Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja w Krakowie - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Kształtowanie i rozwój obszarów wiejskich

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: I.2s.KROBW.NM.IISZ
Kod Erasmus / ISCED: (brak danych) / (brak danych)
Nazwa przedmiotu: Kształtowanie i rozwój obszarów wiejskich
Jednostka: Katedra Melioracji i Kształtowania Środowiska
Grupy:
Punkty ECTS i inne: 4.00 (zmienne w czasie) Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.

zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia: polski
Skrócony opis:

Podstawowym celem wykładów i ćwiczeń jest zapoznanie studenta z problematyką inżynieryjnego kształtowania środowiska dla zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich. Zmiany ustrojowe rozpoczęte w Polsce w roku 1989 oraz integracja z UE stały się poważnym impulsem do poszukiwania nowych rozwiązań w zakresie kształtowania i rozwoju obszarów wiejskich. W obecnych warunkach społeczno-gospodarczych Polski obszary wiejskie mają do spełnienia wiele nowych funkcji, a procesy ich racjonalnego kształtowania muszą być wielokierunkowe i długofalowe. Aby rozwój obszarów wiejskich był wielofunkcyjny i zrównoważony musi dotyczyć równocześnie gospodarki, osadnictwa wraz z infrastrukturą oraz ochrony środowiska.

Pełny opis:

Kształtowanie środowiska jest nauką zajmującą się celami, metodami i sposobami służącymi kompleksowemu i zrównoważonemu rozwojowi obszarów wiejskich i rolnictwa, przewidywaniem skutków działalności w środowisku oraz poprawę jego stanu.

W ujęciu węższym dyscyplina ta zajmuje się problemami środków technicznych, biologicznych i strukturalnych służących działalności człowieka w środowisku przyrodniczym przestrzeni wiejskiej.

Kształtowanie środowiska jest to dostosowanie obszaru do określonych funkcji: gospodarki rolnej i leśnej, przemysłowej, mieszkaniowej, wypoczynkowej, eksploatacji surowców, komunikacji, handlu, usług i innych, jakie powinny (mogą) pełnić obszary wiejskie. Aby wymienione funkcje urzeczywistnić, potrzebne są konkretne przedsięwzięcia inżynierskie. W ujęciu praktycznym kształtowanie środowiska to proces inwestycyjny opracowany zgodnie z teorią systemów (inżynierii systemowej), w ramach którego na bazie planowania przestrzennego przez realizację przedsięwzięć techniczno-przyrodniczych z zakresu inżynierii środowiska przystosowujemy dany obszar do pełnienia założonych funkcji, które będą stanowić podstawę zrównoważonego rozwoju oraz poprawy jakości życia człowieka.

WYKŁAD - 10 godzin

Wprowadzenie w problematykę ochrony i kształtowania środowiska; definicje podstawowych pojęć związanych z kształtowaniem i ochrona środowiska. Kształtowanie środowiska – cele, metody i sposoby kształtowania obszarów wiejskich uwzględniające nadrzędne uwarunkowania wynikające z przesłanek przyrodniczych, społecznych, ekonomicznych i gospodarczych.

Funkcje obszarów wiejskich. Planistyczne i inwestycyjne kierunki przeobrażeń przestrzeni wiejskiej. Polityka rolna.

Wiadomości ogólne z planowania przestrzennego – wprowadzenie w zasady ładu przestrzennego, istota planowania przestrzennego, jego cele i zadania; środowisko a planowanie przestrzenne; akty prawne i ustawodawstwo w planowaniu przestrzennym.

Inżynieria systemowa. Tok postępowania: analiza sytuacji, problemy, cele, narzędzia realizacji, studium wariantów rozwiązań, ocena wariantów rozwiązań, opracowanie najlepszego wariantu. Budowa systemu celów (strategia, osie priorytetowe, działania, zadania). Matryca konfliktów.

Ziemia i jej podział na podstawowe obiekty powierzchniowe – użytki gruntowe, definicje i ich podział; ewidencja gruntów; oznaczania użytków na mapach ewidencyjnych; pojęcie działki, parceli, nieruchomości, gospodarstwa rolnego, jednostki ewidencyjnej, obrębu. Rodzaje przestrzeni osadniczej, typy wsi.

ĆWICZENIA PROJEKTOWE - 15 godzin

Charakterystyka warunków przyrodniczych. Opracowanie danych dotyczących użytkowania gruntów. Wykreślenie mapy użytkowania. Opracowanie danych dotyczących topografii i morfologii. Wykonanie mapy spadków powierzchni terenu. Opracowanie charakterystyki gleb, klimatu, stosunków wodnych, zagrożenia powodziowego. Opracowanie mapy glebowo-rolniczej.

Charakterystyka warunków fizjograficznych. Inwentaryzacja erozji wodnej powierzchniowej dla obszaru wsi. Na podstawie parametrów oraz zebranych danych opracowanie mapy zagrożenia gleb przez erozję wodną.

Analiza układu komunikacyjnego oraz działek na terenie rolniczym. Analiza ewidencji gruntów oraz istniejących dróg – drogi na obszarze zabudowanym, drogi w przestrzeni rolniczo-leśnej. Wykreślenie mapy dróg i zestawienie tabelaryczne.

Zagospodarowanie przestrzenne wsi. Zapoznanie z problematyką kształtowania przestrzeni i z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego. Weryfikacja istniejącego podziału przestrzenno-funkcyjnego obszarów wiejskich: rolnictwo i leśnictwo, turystyka i wypoczynek, usługi i drobny przemysł, mieszkalnictwo, infrastruktura obsługi mieszkańców.

Opracowanie kierunków rozwoju wsi. Ustalenie systemu celów w zakresie gospodarki, osadnictwa oraz ochrony środowiska analizowanego sołectwa. Wykonanie matrycy konfliktów zadań inwestycyjnych.

Opracowanie koncepcji kształtowania i zagospodarowania przestrzennego obszarów wiejskich. Wyznaczenie obszarów przestrzenno-funkcyjnych zawierających: tereny zabudowane (mieszkalne, usługowe, rzemiosło, przemysł), infrastrukturę techniczną, ekonomiczną i społeczną, tereny dla rolnictwa i leśnictwa, tereny przeznaczone do transformacji, tereny i obiekty ochrony przyrody. Opracowanie koncepcji nowego układu działek i dróg rolniczych. Opis strategii zrównoważonego rozwoju wsi.

Literatura:

1. Brandyk T., Hawelka P. 1986. Ochrona i zrównoważony rozwój środowiska wiejskiego. Wyd. SGGW, Warszawa.

2. Zarzycki R., Imbierowicz M., Stelmachowski M. 2007. Wprowadzenie do inżynierii i ochrony środowiska. Ochrona środowiska naturalnego, t. 1, Wydawnictwo Naukowo-Techniczne, Warszawa.

3. Kanownik W. 2009. Dyrektywa INSPIRE – nowe narzędzie w Kształtowaniu Środowiska. Wyd. UR Kraków. Dyrektywa INSPIRE, jako nowe wyzwanie dla nowoczesnego kształcenia akademickiego w zakresie geodezji. 52–57.

1. Kanownik W., Kowalik T. 2010. Konsultacje społeczne w procesie kształtowania i rozwoju obszarów wiejskich. Wyd. UR w Krakowie. 33–37.

2. Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

Efekty uczenia się:

WIEDZA - zna i rozumie:

KRO_W1 - metody, narzędzia i materiały w zakresie organizacji ochrony i kształtowania środowiska na obszarach wiejskich z uwzględnieniem zasad zrównoważonego rozwoju i prawidłowej gospodarki zasobami środowiska.

KRO_W2 - podstawowe teorie oraz procedury ochrony i kształtowania środowiska pozwalające na świadome korzystanie i kształtowanie potencjału przyrody w celu poprawy jakości życia człowieka; pojęcie zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich; cele, metody oraz sposoby kształtowania środowiska; funkcje obszarów wiejskich; planowanie przestrzenne, podział ziemi na podstawowe obiekty powierzchniowe, założenia inżynierii systemowej w zakresie zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich.

UMIEJĘTNOŚCI - potrafi:

KRO_U1 - analizować i interpretować dokumenty planistyczne oraz wykonać opracowania fizjograficzne w celu identyfikacji problemów technicznych, technologicznych oraz organizacyjnych związanych z ochroną i kształtowaniem obszarów wiejskich; pozyskiwać informacje z literatury, baz danych przestrzennych (platform informacyjnych, GIS, geoportalu) i innych źródeł; potrafi integrować uzyskane informacje, dokonywać ich interpretacji i selekcji, a także wyciągać wnioski oraz formułować i uzasadniać opinie.

KRO_U2 - formułować oraz rozwiązywać zadania inżynierskie z zakresu kształtowania i zagospodarowania przestrzennego obszarów wiejskich poprzez działania planistyczne, techniczne i organizacyjne; dostrzegać wady i zalety przyjętych rozwiązań oraz ich aspekty pozatechniczne, w tym środowiskowe i ekonomiczne; dokonać zmian strukturalnych użytkowania gruntów oraz wielkości i kształtu działek rolniczych z uwzględnieniem zwiększenia retencyjności, ochrony gleb przed erozją oraz ochrony zasobów wodnych; wykorzystać inżynierię systemową do rozwiązania zadań inżynierskich, planistycznych i organizacyjnych w zakresie gospodarki, osadnictwa i ochrony środowiska na obszarach wiejskich; sporządzić dokumentację graficzną zaproponowanych rozwiązań wykorzystując oprogramowanie pakietu CAD lub GIS.

KRO_U3 - samodzielnie i w zespole planować, analizować i oceniać poprawność wykonanego zadania inżynierskiego oraz twórczo współdziałać w pracy zespołów interdyscyplinarnych opracowujących projekty w zakresie kształtowania i zagospodarowania przestrzennego obszarów wiejskich.

KOMPETENCJE SPOŁECZNE - jest gotów do:

KRO_K1 - ciągłego dokształcania się i podnoszenia kompetencji zawodowych, osobistych i społecznych oraz wykazuje aktywną postawę wobec problemów ochrony środowiska i kształtowania jego zasobów.

KRO_K2 - świadomego i racjonalnego kształtowania przestrzeni produkcyjnej i osiedlowej obszarów wiejskich oraz właściwego korzystania z zasobów środowiska; prawidłowego zarządzania środowiskiem w celu zapewnienia zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich.

Metody i kryteria oceniania:

WYKŁAD

Egzamin pisemny ograniczony czasowo; na ocenę pozytywną należy udzielić co najmniej 51% prawidłowych odpowiedzi na zadane pytania:

< 51% – niedostateczny (2,0),

51–60 – dostateczny (3,0),

61–70 – dostateczny plus (3,5),

71–80 – dobry (4,0),

81–90 – dobry plus (4,5),

91–100 – bardzo dobry (5,0).

Udział oceny z zaliczenia wiedzy w ocenie końcowej przedmiotu wynosi 45%.

ĆWICZENIA PROJEKTOWE

Zaliczenie planistyczno-strategicznej koncepcji zagospodarowania obszarów wiejskich w obrębie sołectwa wykonanego w małym zespole (maks. 4 osoby); na ocenę pozytywną należy prawidłowo wykonać projekt oraz odpowiedzieć na pytania związane z jego wykonaniem, wykazać się umiejętnością wykonania koncepcji oraz kompetencją weryfikacji podobnych projektów. Udział oceny z zaliczenia ćwiczeń w ocenie końcowej wynosi 55%.

Praktyki zawodowe:

BRAK

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2020/2021" (zakończony)

Okres: 2020-10-01 - 2021-02-24
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Ćwiczenia projektowe, 15 godzin więcej informacji
Wykład, 10 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Włodzimierz Kanownik
Prowadzący grup: Włodzimierz Kanownik, Edyta Kruk
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Egzamin
Ćwiczenia projektowe - Zaliczenie na ocenę
Wykład - Egzamin

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2021/2022" (zakończony)

Okres: 2021-10-01 - 2022-02-27
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Ćwiczenia projektowe, 15 godzin więcej informacji
Wykład, 10 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Włodzimierz Kanownik
Prowadzący grup: Włodzimierz Kanownik, Edyta Kruk
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Egzamin
Ćwiczenia projektowe - Zaliczenie na ocenę
Wykład - Egzamin

Zajęcia w cyklu "Semestr letni 2021/2022" (zakończony)

Okres: 2022-02-28 - 2022-09-30
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Ćwiczenia projektowe, 15 godzin więcej informacji
Wykład, 10 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Włodzimierz Kanownik
Prowadzący grup: Włodzimierz Kanownik
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Egzamin
Ćwiczenia projektowe - Zaliczenie na ocenę
Wykład - Egzamin

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2022/2023" (zakończony)

Okres: 2022-10-01 - 2023-02-26
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Ćwiczenia projektowe, 15 godzin więcej informacji
Wykład, 10 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Włodzimierz Kanownik
Prowadzący grup: Włodzimierz Kanownik, Edyta Kruk
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Egzamin
Ćwiczenia projektowe - Zaliczenie na ocenę
Wykład - Egzamin

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2023/2024" (zakończony)

Okres: 2023-10-01 - 2024-02-25
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Ćwiczenia projektowe, 15 godzin więcej informacji
Wykład, 10 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Włodzimierz Kanownik
Prowadzący grup: Włodzimierz Kanownik, Edyta Kruk
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Egzamin
Ćwiczenia projektowe - Zaliczenie na ocenę
Wykład - Egzamin

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2024/2025" (jeszcze nie rozpoczęty)

Okres: 2024-10-01 - 2025-02-23
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Ćwiczenia projektowe, 15 godzin więcej informacji
Wykład, 10 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Włodzimierz Kanownik
Prowadzący grup: Włodzimierz Kanownik, Edyta Kruk
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Egzamin
Ćwiczenia projektowe - Zaliczenie na ocenę
Wykład - Egzamin
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja w Krakowie.
kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.3.0 (2024-03-22)