Fizyka i chemia gleb

Wykłady:

- Gleba jako element środowiska przyrodniczego. Definicja gleby, funkcje gleby w biotopie, praktyczne aspekty gleboznawstwa w inżynierii środowiska. Powstawanie i kształtowanie się gleb w Polsce. Czynniki glebotwórcze, procesy glebotwórcze.

- Morfologia gleby, dokumentacja odkrywki glebowej. Metody badania gleb. Definicje zasobności, żyzności i produkcyjności gleby. Ocena jakości gleby (klasy bonitacyjne, kompleksy przydatności rolniczej).

- Właściwości fizyczne, wodne i powietrzno-wodne gleb.

- Właściwości sorpcyjne i chemiczne gleb. Rodzaje sorpcji, znaczenie sorpcji dla roślin, wpływ właściwości sorpcyjnych na jakość gleby. Właściwości buforowe gleb. Pierwiastki występujące w glebach (makro i mikroelementy).

- Materia organiczna gleby i organizmy glebowe. Powstawanie próchnicy. Rola i znaczenie próchnicy glebowej.

- Formy degradacji i zasady ochrony gleb.

- Podstawowe pojęcia z zakresu rekultywacji gleb zdegradowanych, przyczyny i typy degradacji, potrzeby rekultywacyjne w Polsce i na świecie.

Ćwiczenia laboratoryjne i projektowe:

- Oznaczanie składu granulometrycznego gleby i prezentacja wyników.

- Oznaczanie właściwości fizycznych i chemicznych gleby.

- Oznaczanie krzywej charakterystyki wodnej.

- Charakterystyka procesu glebotwórczego i określenie jednostki typologicznej zgodnej z systematyką gleb Polski.

- Rozpoznanie formy degradacji gleby; ocena intensywności oraz ustalenie metody rekultywacji.

- Praca z mapą glebowo-rolniczą.

Podstawowa:

1. Mocek A. 2015. Gleboznawstwo. PWN Warszawa.

2. Zawadzki S. 2000. Gleboznawstwo. PWRiL Warszawa.

3. Kowalik P. 2001. Ochrona środowiska glebowego. PWN, Warszawa.

Uzupełniająca:

1. Komornicki T., Oleksynowa K., Tokaj J., Jakubiec J. 1991. Przewodnik do ćwiczeń z gleboznawstwa i geologii. Cz. II. Metody laboratoryjne analizy gleb. AR Kraków.

2. Maciak F. 1996. Materiały do ćwiczeń z rekultywacji terenów zdegradowanych. SGGW, Warszawa

3. Mocek A., Drzymała S. 2010. Geneza, analiza i klasyfikacja gleb. Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu.

Student zna i rozumie:

-podstawowe właściwości kształtujące jakość gleby i warunkujące jej przydatność do produkcji rolnej oraz metody ich wyznaczania; podstawowe procesy glebotwórcze i zasady typologicznych klasyfikacji gleb; zasady ochrony gleb (IGW1_W07);

-podstawowe procesy biologiczne, chemiczne i fizyczne zachodzące w środowisku glebowym (IGW1_W01);

- aspekty prawne i wytyczne rekultywacji terenów zdegradowanych; podstawowe pojęcia z zakresu rekultywacji gleb zdegradowanych; rodzaje, przyczyny i skutki degradacji gleb; zasady i warunki stosowania odpowiednich metod rekultywacji gleb zdegradowanych przez różne gałęzie przemysłu (IGW1_W07, IGW1_W16);

- zasady ochrony gleb o szczególnych walorach przyrodniczych i produkcyjnych; kategorie ochrony gruntów rolnych w Polsce (IGW1_W07).

Student potrafi:

- wykonać analizy podstawowych właściwości fizycznych i chemicznych gleb oraz dokonać oceny jakości gleby na podstawie uzyskanych wyników oznaczeń (IGW1_U05),

- odczytać treść mapy glebowo-rolniczej oraz ocenić jakość gleby; zakwalifikować glebę do odpowiednich jednostek systematycznych (IGW1_U05);

- na podstawie różnych źródeł uzyskać informacje na temat rodzajów degradacji gleb; dokonać interpretacji wyników badań gleb (IGW1_U02).

Student jest gotów do:

- prawidłowej identyfikacji pozatechnicznych skutków działalności inżynierskiej na środowisko glebowe oraz potrafi eliminować lub minimalizować powstające zagrożenia (IGW1_K03).

Wykłady:

Egzamin pisemny ograniczony czasowo; na ocenę pozytywną należy udzielić co najmniej 51% prawidłowych odpowiedzi na zadane pytania: < 51% – niedostateczny (2,0), 51–60 – dostateczny (3,0), 61–70 – dostateczny plus (3,5), 71–80 – dobry (4,0), 81–90 – dobry plus (4,5), 91–100 – bardzo dobry (5,0). Udział oceny z egzaminu w ocenie końcowej przedmiotu wynosi 50%.

Ćwiczenia laboratoryjne i projektowe:

Sprawdzian wiedzy i umiejętności; na ocenę pozytywną należy udzielić co najmniej 51% prawidłowych odpowiedzi na zadane pytania (skala ocen jak dla egzaminu). Ponadto należy zaliczyć sprawozdania z ćwiczeń. Udział oceny z zaliczenia ćwiczeń w ocenie końcowej przedmiotu wynosi 50%.