Wirusologia ogólna

Celem kursu jest nabycie wiedzy na temat: budowy i klasyfikacji, namnażania wybranych wirusów: roślin, zwierząt, ludzi, stadiów rozwojowych choroby wirusowej, epidemiologii i prewencji. Kurs służy także uzyskaniu przez studenta umiejętności odróżnienia infekcji o charakterze wirusowym od infekcji innymi patogenami lub czynnikami nie zakaźnymi. Uczy prawidłowej oceny zagrożenia związanego z obecnością wirusa czy wirusów w praktyce rolniczej i dobóru odpowiednich sposobów identyfikacji, prewencji lub terapii.

Historia badań wirusów. Wirusy na tle innych mikroorganizmów. Definicja wirusa. Struktura wirusów. Nomenklatura i klasyfikacja wirusów. Biologiczne, strukturalne i serologiczne kryteria przynależności do jednostek taksonomicznych. Zasady nazewnictwa. Przegląd systematyczny wybranych grup wirusów.

Wirusy jako modelowe układy genetyczne. Budowa genomu. Kwasy nukleinowe i białka wirusa. Przechowywanie i zapis informacji genetycznej. Strategie replikacji.

Drogi rozprzestrzeniania się wirusów. Zakażenie przez kontakt, wodę i powietrze . Wektory roślinne, zwierzęce, grzybowe. Wirusy przenoszone w sposób trwały i nietrwały.

Patogeneza chorób wirusowych: inicjacja infekcji, przemieszczanie się wirusów, rozwój choroby. Symptomatologia.

Reakcje odpornościowe rośliny. Hodowla odpornościowa. Metody prewencji. Przegląd metod diagnostycznych.

Pochodzenie i zmienność wirusów.

Zasady pracy z wirusami roślinnymi, przechowywanie wirusów. Test biologiczny. Sposoby mechanicznej inokulacji wirusów roślinnych.

Wyniki testu biologicznego – opis objawów na poziomie morfologii a także zmian anatomicznych i cytologicznych.

Wykorzystanie mikroskopu elektronowego w wirusologii. Technika wykonywania preparatów metodą szybkiego zanurzania skrawków (quick dip). Pomiary cząstek wirusowych na elektrono gramach.

Metody serologiczne - DAS ELISA. Przygotowanie próbek i interpretacja wyników.

Eliminacja wirusów z tkanek roślinnych – metody terapeutyczne stosowane w warunkach laboratoryjnych.

Literatura

1. Kryczyński S., 2005. Zasady identyfikacji i klasyfikacji wirusów roślin. Wyd. Fundacja "Rozwój SGGW" Warszawa

2. Kryczyński S., 2010. Wirusologia roślinna. PWN.

3. Piekarowicz A., 2004. Podstawy wirusologii molekularnej. PWN, Warszawa

Uzupełniająca

1. Goździcka - Józefiak A., 2005. Wirusologia molekularna. Wyd. Nauk. UAM, Poznań

2. Kańtoch M.,1998. Wirusologia lekarska. PZWL, Warszawa.

Wiedza

Student zna i rozumie podstawowe pojęcia z zakresu wirusologii.

Postrzega wirusy jako modelowe układy w dziedzinie biologii molekularnej organizmów pro- i eukariotycznych.

Rozumie złożoność świata wirusów, kryteria jego klasyfikacji oraz zasady nomenklatury.

Zna sposoby przenoszenia, patogenezę, objawy oraz metody zapobiegania lub terapii ważnych chorób wirusowych.

Rozumie teoretyczne podstawy metod diagnostycznych.

Umiejętności

Absolwent potrafi rozpoznać specyficzne właściwości najważniejszych wirusów i chorób przez nie wywoływanych na świecie;

wybrać i zastosować właściwą metodę identyfikacji, prewencji czy terapii wirusów;

wyjaśnić przyczyny epidemii wirusowych;

przygotować opracowanie wybranego zagadnienia z wykorzystaniem dostępnych baz danych oraz obowiązującej terminologii specjalistycznej w języku angielskim.

Kompetencje społeczne

Ocenia prawidłowo zagrożenia związane z obecnością patogenów wirusowych i przestrzega zasad bezpieczeństwa fitosanitarnego w stosunku do siebie i otaczającego środowiska

Podporządkowuje się zasadom pracy zespołowej ze świadomością odpowiedzialności za wspólnie realizowane zadania

Egzamin w formie opracowania pisemnego; udział oceny z zaliczenia wykładów w ocenie końcowej wynosi 50.%

Zaliczenie ćwiczeń: kolokwium zaliczeniowe; udział oceny z zaliczenia ćwiczeń w ocenie końcowej wynosi 50%