Zegar biologiczny zwierząt
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | H.IRB.ZEBI9.SL.HZOBX |
Kod Erasmus / ISCED: | (brak danych) / (brak danych) |
Nazwa przedmiotu: | Zegar biologiczny zwierząt |
Jednostka: | Katedra Ichtiobiologii i Rybactwa |
Grupy: | |
Punkty ECTS i inne: |
(brak)
|
Język prowadzenia: | polski |
Skrócony opis: |
Wykłady - ogólne pojęcie czasu i czasoprzestrzeni, formy pomiaru czasu przez człowieka oraz wpływ środowiska na ruchy roślin. Pojęcie rytmów oraz sposoby ich poznania. Morfo-fizjologiczne podłoże powstawania rytmów w organizmie. Rytmy okołodobowe i sezonowe u zwierząt jako wymóg środowiska. Budowa zegara biologicznego u kręgowców oraz rola szyszynki i melatoniny w wyznaczaniu czasu doby i pór roku. Ekologiczne aspekty rytmów dobowych. Chrono-farmakologia. Ćwiczenia – rytmy biologiczne roślin i zwierząt, metodyki i sposoby badania rytmów dobowych i sezonowych oraz analiza dobowej i sezonowej aktywności zwierząt. |
Pełny opis: |
Wykłady: Koncepcje i pojęcie czasu oraz sposoby pomiaru czasu przez człowieka Czas naturalny i jego wpływ na rośliny i zwierzęta Adaptacja świata roślinnego i zwierzęcego do okresu doby i roku Pojęcie zegara biologicznego zwierząt i jego molekularny mechanizm Rytmy biologiczne - pojęcie chronobiologii Rytmy biologiczne – rytmy krótkotrwałe, dobowe i okołodobowe i sezonowe Morfologiczna budowa zegara biologicznego ryb, płazów, gadów i ptaków - szyszynka Morfologiczna budowa zegara biologicznego ssaków – jądro nadskrzyżowaniowe (NSC) Melatonina jako biologiczny zegar i kalendarz Ćwiczenia: Zegar biologiczny roślin i kręgowców Analiza dobowej i sezonowej aktywności zwierząt Terminologia rytmów biologicznych Analiza rytmu stężeń wybranych hormonów w krwi, analiza statystyczna (koło kosinorów), wykresy rytmów Progonadowa rola melatoniny w rozrodzie zwierząt sezonowych Antygonadowa rola melatoniny w rozrodzie zwierząt sezonowych |
Literatura: |
Podstawowa: Cymborowski B. Zegary biologiczne. PWN. Warszawa, 1971. Hawking S.W. Krótka historia czasu. ALFA. Warszawa, 1990. Karasek M. Szyszynka i melatonina PWN. Warszawa, 1997. Uzupełniająca: Kulczykowska E., Popek W., Kapoor B.G. Biological clock in fish. CRC Press, NH, USA. 2010. Popek W., Bieniarz K., Epler P. Participation of the pineal gland in sexual maturation of female rainbow trout (Oncorhyncus mykiss Walbaum). J.Pineal.Res. 13: 97-100, 1992. |
Efekty uczenia się: |
Wiedza - zna i rozumie: Tłumaczy pojęcie czasu oraz jego wpływ na funkcjonowanie roślin i zwierząt. Opisuje mechanizm powstania zegara biologicznego, jego budowę i funkcje. Rozróżnia rytmy okołodobowe i sezonowe, objaśnia rolę zegara biologicznego w synchronizowaniu zwierząt do środowiska. Umiejętności - potrafi: Interpretuje podstawowe mechanizmy procesów życiowych zależnych od fotoperiodu i zmian temperatury. Kompetencje społeczne - jest gotów do: Rozumie konsekwencje ograniczonej wiedzy dotyczącej pojęcia czasu i cykliczności procesów fizjologicznych zwierząt i ich sezonowych zachowań oraz konieczność ciągłego doskonalenia w zawodzie. |
Metody i kryteria oceniania: |
Zaliczenie w formie testu obejmującego zagadnienia omawiane na wykładach; na ocenę pozytywną należy udzielić co najmniej 60% prawidłowych odpowiedzi na zadane pytania; udział oceny z zaliczenia wykładów w ocenie końcowej wynosi 50%. Na ocenę pozytywną należy zaliczyć poszczególne ćwiczenia i odpowiedzieć na pytania kolokwiów zaliczeniowych; udział oceny z zaliczenia ćwiczeń w ocenie końcowej wynosi 50%. |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja w Krakowie.