Rybactwo stawowe i ochrona wód

W ramach wykładów i ćwiczeń omówione zostaną zagadnienia związane ze środowiskiem stawowym oraz funkcjonowaniem gospodarstw karpiowego i pstrągowego. Przedstawione zostaną budowa morfologiczna i anatomiczna karpia i pstrąga, metody żywienia, cykle produkcyjne, hormonalna stymulacja rozrodu oraz metody hodowlane stosowane w selekcji ryb na tarlaki. Studenci poznają także rolę chowu i hodowli ryb dodatkowych w gospodarstwie karpiowym. W zakresie ochrony środowiska wodnego omówiony zostanie bilans wodny kraju i konwencja o różnorodności biologicznej, a także charakterystyka środowisk wodnych i środowisk od wody zależnych. Omówione zostaną zagadnienia związane z eutrofizacją wód oraz rodzaje zanieczyszczeń i ich ekonomiczne konsekwencje.

Wykłady:

1. Znaczenie chowu i hodowli ryb stawowych (ryby karpiowate, łososiowate oraz ryby dodatkowe w polikulturze z karpiem; szczupak, sandacz, lin, ryby roślinożerne) 1h.

2. Zalety hodowlane karpia i pstrąga (odporność na manipulację, przystosowanie się do środowiska stawowego, tempo wzrostu) 1h.

3. Staw jako środowisko chowu i hodowli ryb (biologia stawów, rodzaje stawów w gospodarstwie karpiowym i pstrągowym, charakterystyka gospodarki wodnej bilans) 1h.

4. Metody chowy ryb karpiowatych i łososiowatych (obsady klasyczne, mieszane, ekstensywna i intensywna gospodarka stawowa, obliczanie obsad, żywienie karpia i pstrąga) 2h.

5. Żywienie ryb (rodzaje pasz sztucznych, pokarm naturalny karpi i pstrągów i jego rola) 1h.

6. Podnoszenie kultury stawów (osuszanie dna, uprawy mechaniczne, walka z roślinnością naczyniową, rola ryb roślinożernych, uprawy rolnicze) 1h.

7. Cykle hodowlane karpia i kalendarz prac w gospodarstwie 1h.

8. Europejska karta wodna, stosunek człowieka do przyrody, użytki środowiska naturalnego, zasoby przyrody, odnawialność zasobów, zadania ochrony środowiska naturalnego 1h.

9. Możliwości produkcyjne środowiska wodnego, biotyczne i abiotyczne czynniki środowiska, udział wody w gospodarce i życiu człowieka oraz w przemyśle 1h.

10. Bilans wodny kraju, elementy charakterystyki hydrologicznej Polski, zasilanie i ustrój rzek, rzeki i doliny rzeczne jako środowisko życia 1h.

11. Klasy czystości wód (klasyfikacja dotychczasowa i unijna), stan czystości wód kraju, regulacja i zabudowa hydrotechniczna rzek, obszary deficytu wody, aktualny stan ochrony rzek i środowisk przyrzecznych 1h.

12. Zbiorniki zaporowe, jeziora, stawy i torfowiska oraz ich rola w ochronie wód 1h.

13. Eutrofizacja wód 1h.

14. Źródła zanieczyszczeń wód, zanieczyszczenia toksyczne 1h.

Ćwiczenia:

1. Biologia środowiska wodnego (charakterystyka środowiska wodnego; roślinność wodna, plankton roślinny i zwierzęcy, fauna bezkręgowa zbiorników wodnych przegląd ważniejszych form, szkodniki w stawach rybnych) 4h.

2. Narzędzia stosowane w rybactwie 1h.

3. Morfologia i anatomia ryb (kształty i części ciała ryb, ogólna budowa skóry, sposoby określania wieku ryb, porównanie anatomii ryby niedrapieżnej i drapieżnej) 3h.

4. Sztuczne tarło karpia 1h.

5. Sztuczne tarło pstrąga 1h.

6. Obliczanie obsad stawów 1h.

7. Choroby ryb (choroby infekcyjne i inwazyjne ryb) 1h.

8. Ćwiczenia terenowe wyjazd do oczyszczalni ścieków 3h.

Dobrowolski K.A., Lewandowski K. Ochrona środowisk wodnych i błotnych w Polsce. Oficyna Wydawnicza Instytutu Ekologii PAN, Dziekanów Leśny. 1998.

Goryczko K. Pstrąg. Chów i hodowla. Wyd. IRŚ. Olsztyn, 2008.

Opuszyński K. Wpływ gospodarki rybackiej na jakość wody w jeziorach. Biblioteka Monitoringu Środowiska, Zielona Góra, 1997.

Wojda R. Karp. Chów i hodowla. Wyd. IRŚ. Olsztyn, 2006.

Zdanowski B. (red.), Kamiński M., Martyniak A. Funkcjonowanie i ochrona ekosystemów wodnych na obszarach chronionych. Wyd. IRŚ Olsztyn, 1999.

Wiedza

Potrafi objaśniać funkcjonowanie ekosystemów oraz zasady ochrony przyrody i środowiska wodnego

Umie wybrać najbardziej optymalne metody chowu i hodowli oraz techniki żywienia ryb cennych gospodarczo

Definiuje akty prawne dobierając optymalne dla środowiska wodnego metody produkcji ekologicznej ryb z uwzględnieniem warunków biotycznych i abiotycznych środowiska

Umie rozpoznać czynniki warunkujące zrównoważony rozwój gospodarki rybackiej oraz prowadzić chów i hodowlę ryb bez pogorszenia jakości środowiska wodnego

Umiejętności

Wykorzystuje znajomość budowy morfologicznej i anatomicznej oraz fizjologii ryb w przeprowadzaniu sztucznego rozrodu

Umie ocenić dobrostan ryb, zagrożenia chorobowe oraz podejmuje działania prewencyjne

Dobiera odpowiednie narzędzia, metody i technologie produkcji ryb w celu minimalizacji zagrożeń dla środowiska naturalnego i jego zasobów

Potrafi analizować zasobność stawów w organizmy bezkręgowe, planuje obsady różnych gatunków ryb, oblicza wskaźniki biotyczne

Pozytywną ocenę po przejściu kursu student uzyskuje na podstawie

pisemnego testu jednokrotnego wyboru z całości materiału

Aby uzyskać ocenę 3,0 (dst) student musi udzielić 55-60% poprawnych odpowiedzi,

3,5 (pdst) - 61-70%,

4,0 (db) - 71-80%,

4,5 (pdb) - 81-90%,

5,0 (bdb) - powyżej 90%