Metody i techniki w badaniach zwierząt wolno żyjących
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | H.HBD.MBZW9.SL.HZOBX |
Kod Erasmus / ISCED: | (brak danych) / (brak danych) |
Nazwa przedmiotu: | Metody i techniki w badaniach zwierząt wolno żyjących |
Jednostka: | Zakład Hodowli Bydła |
Grupy: | |
Punkty ECTS i inne: |
(brak)
|
Język prowadzenia: | polski |
Skrócony opis: |
Celem przedmiotu jest zaprezentowanie studentom metod stosowanych w badaniach nad ekologią, biologią, behawiorem zwierząt wolno żyjących, głównie ssaków. Prezentowane metody związane są przede wszystkim z etapem gromadzenia informacji w terenie. Na wykładach omówione zostaną metody odławiania i znakowania zwierząt, sposoby określania liczebności i zagęszczenia w zależności od wielkości i aktywności gatunku. Studenci będą mieli możliwość zapoznania się z metodami określania przeżywalności zwierząt wolno żyjących oraz z coraz powszechniej stosowanymi w badaniach, technikami telemetrycznymi, GPS i technik audio-wizualnych. Podczas ćwiczeń terenowych studentom praktycznie zaprezentowane zostaną wybrane metody określania liczebności zwierząt. Przedstawione będą także techniczne możliwości i sposoby wykorzystania sprzętu telemetrycznego i GPS. |
Pełny opis: |
TEMATYKA WYKŁADÓW 1. Wprowadzenie do przedmiotu: historia i rodzaje badań przyrodniczych; cele prowadzenia współczesnych badań ekologicznych – 1 godz. 2. Prawne uwarunkowania prowadzenia badań związanych z biologią i ekologią ssaków chronionych i łownych – 1 godz. 3. Metody odłowu zwierząt w terenie. Uzasadnienie stosowania pułapek żywołownych i zabijających. Wabienie i chwytanie ssaków w sieci. Wybór miejsca i czasu optymalnego dla osiągnięcia celu – 3 godz. 4. Sposoby znakowania odłowionych zwierząt powtórnie wypuszczanych do środowiska. Metodyczne i etyczne podejście do zagadnienia – 1 godz. 5. Metody określania zagęszczenia i liczebności zwierząt. Metody względne i bezwzględne. Metody wykorzystywane do szacowania liczebności dużych ssaków: metoda szacunkowa, spis całkowity, metoda prób losowych, pędzenia próbne i tropienia. Metody wykorzystywane do szacowania zagęszczenia drobnych ssaków: wyłów częściowy (metoda regresji i metoda Zippina, Standard-Minimum, pułapokolinie), wyłów selektywny – 4 godz. 6. Określanie przeżywalności zwierząt w oparciu o metody oparte na znakowaniu i powtórnych odłowach (metoda Jolly’ego – Sebera, Petersena – Lincolna, Schnabela) – 2 godz. 7. Wykorzystanie nowoczesnych technik w monitoringu i gromadzeniu danych: telemetria – wieloaspektowe możliwości badań, argumenty „za” i „przeciw” stosowania metody, rodzaje sprzętu stosowanego w badaniach telemetrycznych; GPS – (Global Positioning System) w badaniach przyrodniczych; możliwości stosowania technik audio-video – 3 godz. TEMATYKA ĆWICZEŃ: Ćwiczenia terenowe podczas których studentom zostaną zaprezentowane wybrane metody określania liczebności i zagęszczenia zwierząt. Studenci zapoznani zostaną także z nowoczesnymi technikami takimi jak telemetria i GPS (14 godz.) Zaliczenie – 1 godz. |
Literatura: |
1. Bobek B., Kozłowski J.: Ocena zagęszczenia zwierząt (W: Ćwiczenia z ekologii, A. Górecki red.). Wydawnictwo UJ, Kraków. s. 36-48. 1987. 2. Gurnell J., Flowerdew J.R. 1990: Live Trapping Small Mammals: A Practical Guide. Mammals Society. 3. Makomaska-Juchiewicz M.(red.) 2010: Monitoring gatunków zwierząt. Przewodnik metodyczny. Cz. I. GIOŚ Warszawa (do ściągnięcia ze str. http://www.gios.gov.pl/siedliska/) 4. Mikusek R (red.) 2005: Metody badań i ochrony sów. Fundacja Wspierania Inicjatyw Ekologicznych. Kraków 5. Millspaugh J. J., Marzluff J. M., 2001. Radio Tracking and Animal Populations. Academic Press, Londyn-California 6. Samuel M. D., Fuller M. R., 1996. Wildlife radiotelemetry. [W:] Research and Management Techniques for Wildlife and Habitats. Bookhout T. A. (red.). The Wildlife Society, Bethesda, Maryland, 370–418. 7. Weiner J. 2003: Życie i ewolucja biosfery. Podręcznik ekologii ogólnej. PWN Warszawa 8. Żurawska-Seta E. 2007: Telemetria w teriologii. Kosmos. Problemy Nauk Biologicznych T. 56, nr 1-2 (274-275), s. 123-131 9. Wykłady 10. http://zbs.bialowieza.pl/wilkrys/form.shtml |
Efekty uczenia się: |
Wybiera właściwą metodę do określenia zagęszczenia, liczebności, przeżywalności badanych gatunków zwierząt; Proponuje dobór sprzętu najbardziej adekwatnego do stosowanych technik badawczych; Formułuje tezy i weryfikuje ich trafność; Dobiera odpowiednie urządzenia gwarantujące małą szkodliwość oddziaływania na zwierzęta; Przygotowuje metodykę badań terenowych adekwatną do wyznaczonego celu; Współpracuje z zespołami badawczymi o różnym charakterze; Postępuje zgodnie z zasadami etyki odnośnie badań na zwierzętach wolno żyjących; Świadomość skutków niewłaściwego postępowania i doboru urządzeń; |
Metody i kryteria oceniania: |
Wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne: na ocenę 2<60%, na ocenę 3 - 60-65%, na ocenę 3,5 - 66-75%, na ocenę 4 - 76-85%,na ocenę 4,5 - 86-95%, na ocenę 5 >95% Przyjęto procentową skalę oceny efektów kształcenia, definiowaną w sposób następujący: 1.Ocena niedostateczna (2,0): wystawiana jest wtedy, jeśli w zakresie co najmniej jednej z trzech składowych (W, U lub K) efektów kształcenia student uzyska mniej niż 60% obowiązujących efektów dla danej składowej. 2.Ocena ostateczna wyższa niż 2.0 wystawiana jest na podstawie średniej arytmetycznej z trzech składowych ocen pozytywnych (W, U lub K) efektów kształcenia, przy czym w przypadku niejasności decyduje ocena z zakresu wiedzy lub/i umiejętności. |
Praktyki zawodowe: |
Brak informacji; |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja w Krakowie.