Markery genetyczne

Celem przedmiotu jest zapoznanie studentów z różnymi typami markerów genetycznych i praktycznym wykorzystaniem ich w różnych dziedzinach nauki, w praktyce klinicznej, hodowlanej i medycynie sądowej. Omawiana jest grupa markerów opartych o polimorfizm grup krwi, białek surowicy krwi i erytrocytów a także białka polimorficzne mleka. Studenci zaznajamiani są z wykorzystaniem tej grupy markerów w medycynie i hodowli zwierząt. Omawiane są obszary polimorficzne DNA jądrowego i mitochondrialnego. Studenci uzyskują informacje o technikach wykorzystywanych do identyfikacji markerów genetycznych, a przede wszystkim molekularnych. Prezentowane jest wykorzystanie markerów molekularnych w diagnostyce chorób genetycznych, nowotworowych a także medycynie sądowej i hodowli zwierząt..

Definicja i rodzaje markerów genetycznych. Markery związane z kwasami nukleinowymi rodzaje, wykrywanie, zastosowanie w diagnostyce medycznej, medycynie sądowej, archeologii, analizie behawioralnej, systematyce organizmów

Wybrane przykłady markerów białkowych – przykłady wykorzystania w diagnostyce medycznej, podstawowe metody wykrywania markerów białkowych

Markery molekularne związane z genami: polimorfizm w obrębie intronów i eksonów, polimorfizm w obrębie rodzin genowych. Markery związane z niekodujacym DNA: metody badania polimorfizmu mini- i mikrosatelitarnego DNA. Polimorfizm sekwencji anonimowych, RAPD

Polimorfizm oraz markery mtDNA.

Markery molekularne i techniki ich identyfikacji w badaniach zmienności genetycznej zwierząt

Wykorzystanie markerów molekularnych w diagnostyce chorób genetycznych: markery wewnątrzgenowe i sprzężone z genami, których mutacje są przyczyną chorób genetycznych.

Molekularne markery nowotworowe. Geny supresorowe, onkogeny, geny mutatorowe. Metody cytogenetyczne i molekularne – badanie zmian w garniturze chromosomalnym – wykrywanie dziedzicznych predyspozycji do rozwoju nowotworów złośliwych. Biomarkery nowotworowe – wykrywane metodami biochemicznymi w surowicy krwi i innych płynach ustrojowych

Farmakogenetyka: rodzaje markerów molekularnych oraz ich wykorzystanie w określaniu wrażliwości na określone grupy leków.Markery molekularne stosowane w medycynie sądowej: sprawy o sporne ojcostwo, identyfikacja śladów biologicznych z miejsca przestępstwa.

Wykorzystanie markerów molekularnych w badaniach jedno- i wielogenowych cech użytkowych. Wykorzystanie markerów molekularnych w badania populacyjnych i filogenetycznych zwierząt i człowieka.

Markery białkowe. Identyfikacja polimorfizmu białek mleka w żelu poliakrylamidowym.

Wykorzystanie grup i białek polimorficznych krwi do oceny różnorodności genetycznej u zwierząt gospodarskich.

Izolacja gDNA z materiałów biologicznych, określenie przydatności izolatów do dalszych technik identyfikacji markerów molekularnych.

Markery wykorzystujące enzymy restrykcji, RFLP

Kryteria wyboru markerów w zadaniu badawczym. Uwzględnienie zaplecza, zaplanowanie materiałów i odczynników w samodzielnie zaplanowanym postępowaniu badawczym – projekt .

Brown TA., Genomy. Wyd. PWN 2009

Węgleński P., Genetyka molekularna, Wyd. PWN 2012

Pod red. Zwierzchowski L., Biotechnologia zwierząt, Wyd. PWN, 1997