Embriologia i biologia rozrodu zwierząt
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | H.4s.EMB.SI.HZOBY |
Kod Erasmus / ISCED: | (brak danych) / (brak danych) |
Nazwa przedmiotu: | Embriologia i biologia rozrodu zwierząt |
Jednostka: | Katedra Rozrodu, Anatomii i Genomiki Zwierząt |
Grupy: | |
Punkty ECTS i inne: |
(brak)
|
Język prowadzenia: | polski |
Skrócony opis: |
Celem przedmiotu jest zapoznanie studentów I stopnia, kierunku Bioinżynieria z mechanizmami biologicznymi regulującymi rozwój embrionalny i funkcje rozrodcze zwierząt, ze szczególnym uwzględnieniem zwierząt gospodarskich i laboratoryjnych. Na wykładach omawiane są m. in. sposoby rozmnażania się zwierząt, determinacja płci, gametogeneza, hormonalna regulacja funkcji rozrodczych ssaków, mechanizmy zapłodnienia, przed- i poimlantacyjny rozwój zarodka, rozwój błon płodowych, funkcje łożysk. Zakres tematyczny ćwiczeń obejmuje anatomię funkcjonalną układu rozrodczego samców i samic, ocenę ich przydatności do rozrodu, sztuczne unasienianie samic, ocenę budowy gamet i zarodków, diagnostykę ciąży, ocenę budowy łożysk, przebieg porodu i okresu okołoporodowego. Demonstracje i ćwiczenia praktyczne prowadzone będą na materiale rzeźnianym, zwierzętach gospodarskich i laboratoryjnych. |
Pełny opis: |
Wykłady Badania nad rozrodem zwierząt – rozwój badań; Sposoby rozmnażania w świecie zwierząt, partenogeneza. Typy układów rozrodczych zwierząt. Etapy i podstawowe procesy ontogenezy. Determinacja płci i embriogeneza układu rozrodczego ssaków. Dojrzałość płciowa, hodowlana, neurohormonalna regulacja funkcji rozrodczych samców. Spermatogeneza, najądrzy i ich funkcje. Ultrastruktura plemnika, właściwości nasienia samców zwierząt gospodarskich. Neurohormonalna regulacja funkcji rozrodczych samicy, cykl rujowy, sezonowość. Oogeneza, folikulogeneza, mechanizmy owulacji. Zaplemnienie, kapacytacja i reakcja akrosomowa plemników, mechanizmy zapłodnienia. Bruzdkowanie, gastrulacja, organogeneza. Rozwój błon płodowych, implantacja. Funkcje łożyska, endokrynologia ciąży. Mechanizmy inicjacji porodu. Ćwiczenia Układ rozrodczy samców zwierząt gospodarskich, towarzyszących i laboratoryjnych - ocena sekcyjna na dostępnych materiale; Budowa i ocena histomorfologiczna narządów rozrodczych samców; Ocena morfologiczna plemników pobranych z ogona najądrza (ogier, buhaj, pies, kot). Ocena przydatności samca do rozrodu, badanie i ocena kliniczna narządów rozrodczych buhaja; Ocena zachowania płciowego ogiera, badanie kliniczne narządów rozrodczych. Pobierania i ocena makroskopowa nasienia (buhaj/ogier); Ocena mikroskopowa nasienia samców zwierząt gospodarskich, wykonywanie i ocena rozmazów nasienia, ocena koncentracji plemników w ejakulacie, obliczenie dawek inseminacyjnych. Układ rozrodczy samic ssaków – porównawcza ocena sekcyjna na dostępnym materiale. Jajnik, pęcherzyk jajnikowy, oocyt i ciałko żółte; ocena budowy morfologicznej oocytów. Ocena przydatności samic zwierząt gospodarskich do rozrodu (na przykładzie klaczy i/lub krowy); cykl rujowy, zachowanie płciowe, badanie kliniczne i ultrasonograficzne gonad i dróg rodnych. Metody oceny faz rujowego samic zwierząt laboratoryjnych i towarzyszących (myszy, szczury, psy). Inseminacja. Laboratoryjne i kliniczne metody rozpoznawania ciąży u zwierząt gospodarskich, przyżyciowe badanie stanu płodu. Ocena budowy zarodków i płodów na dostępnym materiale. Ocena różnic gatunkowych w budowie łożysk (koty, psy, bydło, konie, świnie). Przebieg fizjologicznego porodu na przykładzie krowy i klaczy. Wybrane aspekty neonatologii. |
Literatura: |
Literatura przedmiotu: 1. Bielańska-Osuchowska Z., Embriologia. PWRiL, Warszawa, 1993; 2001 2. Bielańska-Osuchowska Z., Zarys organogenezy. Różnicowanie się komórek w narządach, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 2004. 3. Bielański W., Rozród Zwierząt. PWRiL, Warszawa, 1979 4. Jura Cz., Klag J. Podstawy embriologii zwierząt i człowieka, PWN, Warszawa 2005 5. Krysiak K., Świeżyński K., Anatomia Zwierząt, tom 2: Układ moczo-płciowy, str.: 290-411, Wydawnictwo naukowe PWN, Warszawa, 2001 6.. Krzymowski T. (praca zbiorowa): Fizjologia zwierząt; PWRiL, Warszawa, 1995, str.189-194; 554-638 7. Kurpisz M. (praca zbiorowa), Molekularne podstawy rozrodczości człowieka i innych ssaków, str.: 115-214, Termedia Wydawnictwa Medyczne, Poznań, 2002 8. Strzeżek J. (praca zbiorowa): Biologia rozrodu zwierząt: Fizjologiczna regulacja procesów rozrodczych samicy. Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie, 2007 9. Strzeżek J. (praca zbiorowa): Biologia rozrodu zwierząt: Biologiczne uwarunkowania wartości rozwodowej samca. Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie, 2007 |
Efekty uczenia się: |
Wiedza Student nabywa podstawowa wiedzę z zakresu embriologii i rozrodu zwierząt, ze szczególnym uwzględnieniem zwierząt gospodarskich; opisuje typy rozmnażania się zwierząt, czynniki warunkujące determinację płci , układy rozrodcze zwierząt, funkcje narządów rozrodczych; zna i charakteryzuje zasady oceny przydatności do rozrodu samców i samic zwierząt gospodarskich; definiuje pojęcia dojrzałości płciowej i hodowlanej, opisuje podstawowe mechanizmy endokrynologiczne biorące udział w regulacji ich funkcji rozrodczych; zna i charakteryzuje typy i budowę gamet, tłumaczy proces gametogenezy, mechanizmy zapłodnienia, etapy rozwoju zarodkowego; ma podstawową wiedzę z zakresu gastrulacji i organogenezy; charakteryzuje przebieg implantacji, rozwoju błon płodowych; typy i funkcje łożysk; ma podstawową wiedzę zakresu przebiegu porodu u zwierząt gospodarskich. Umiejętności: Student identyfikuje narządy rozrodcze samców i samic zwierząt gospodarskich, ocenia budowę histomorfologiczną gonad; morfologię gamet, identyfikuje pęcherzyki jajnikowe i ciałka żółte; potrafi ocenić zachowanie płciowe samców zwierząt gospodarskich, potrafi przygotować zaplecze laboratoryjne do pobrania nasienia; stosuje metody oceny makro- i mikroskopowej nasienia, oblicza koncentrację plemników w ejakulacie i dawki inseminacyjne; rozpoznaje objawy rujowe samic zwierząt gospodarskich; potrafi ocenić fazy cyklu rujowego samic zwierząt laboratoryjnych i wyznaczyć termin krycia/inseminacji; identyfikuje zarodki ssaków i łożyska; potrafi wymienić metody stosowane w diagnostyce ciąży i zachować się w trakcie porodu samic zwierząt gospodarskich Kompetencje społeczne: Student rozumie potrzebę uczenia się przez całe życie i aktualizowania wiedzy kierunkowej, wykazuje się kreatywnością w pracy zespołowej, potrafi pracować w grupie |
Metody i kryteria oceniania: |
Wykłady: egzamin ustny lub pisemny - testowy; Ćwiczenia - zaliczenie w formie testu; Kryteria oceny: -Ocena niedostateczna (2,0): wystawiana jest wtedy, jeśli w zakresie co najmniej jednej z trzech składowych (W, U lub K) efektów kształcenia student uzyska mniej niż 55% obowiązujących efektów dla danej składowej. -Ocena dostateczna (3,0): wystawiana jest wtedy, jeśli w zakresie każdej z trzech składowych (W, U lub K) efektów kształcenia student uzyska przynajmniej 55% obowiązujących efektów dla danej składowej. -Ocena ponad dostateczna (3,5): wystawiana jest na podstawie średniej arytmetycznej z trzech składowych (W, U lub K) efektów kształcenia. -Podobny sposób obliczania ocen jak przedstawiony w pkt. 3 przyjęto dla ocen dobrej (4,0), ponad dobrej (4,5) i bardzo dobrej (5,0). |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja w Krakowie.