Cytogenetyka roślin
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | B.W5R.CYTRO.SI.BBTSX |
Kod Erasmus / ISCED: | (brak danych) / (brak danych) |
Nazwa przedmiotu: | Cytogenetyka roślin |
Jednostka: | Katedra Hodowli Roślin i Nasiennictwa |
Grupy: |
Biotechnologia, 5 sem. stacjonarne, przedmioty do wyboru |
Punkty ECTS i inne: |
(brak)
|
Język prowadzenia: | polski |
Skrócony opis: |
Cele. Poszerzenie wiadomości na temat budowy i funkcji chromosomów. Przegląd zagadnień dotyczących poliploidalności, metod analizy kariotypu i molekularnych aspektów badań cytogenetycznych. Treści merytoryczne. Przegląd podstawowych zagadnień i wyjaśnienie najważniejszych pojęć z zakresu cytogenetyki roślin. Charakterystyka wybranych metod cytogenetycznych (klasycznych i molekularnych) oraz przedstawienie możliwości ich wykorzystania w badaniach nad budową i funkcjonowaniem genomu. Zaznajomienie studentów z technikami przygotowania preparatów, barwienia chromosomów i kolejnymi etapami analizy kariotypu roślin. |
Pełny opis: |
Plan wykładów w kolejnych tygodniach semestru zimowego; wykłady zaczynają się w drugiej połowie semestru (pierwszy wykład 1-godzinny, następne 2-godzinne): 1. Zarys historii badań cytogenetycznych. Przegląd podstawowych zagadnień cytogenetyki roślin. 2. Przegląd zagadnień dotyczących klasycznej analizy kariotypu: definicja podstawowych pojęć, cel i metody. Metody barwienia chromosomów i sposoby opracowywania i prezentacji wyników badań. 3. Zaawansowana analiza kariotypu. Metody różnicowego barwienia chromosomów i ich specyfika. Metody cytogenetyki molekularnej i ich specyfika. metody molekularne (autoradiografia, FISH, GISH itp.). Sposoby opracowywania i prezentacji wyników badań. 4. Budowa i funkcja chromosomów u eukariontów. Submikroskopowa struktura chromosomów i chromatyny. Podstawowe elementy struktury chromosomów eukariotycznych: centromery i telomery, organizatory jąderek - budowa molekularna i funkcje. Podstawowe przyczyny zmienności strukturalnej chromosomów. 5. Charakterystyka niektórych elementów genomu: SAT-chromosomy i rDNA, B-chromosomy, chromosomy płci, euchromatyna i heterochromatyna, elementy ruchome w genomie. 6. Wybrane zagadnienia nowoczesnej cytogenetyki roślin; część 1. Zagadnienia mikroewolucyjne: mechanizmy ilościowego wzrostu DNA w genomie, degeneracja sekwencji kodujących, ewolucja sekwencji niekodujących. 7. Wybrane zagadnienia nowoczesnej cytogenetyki roślin; część 2. Syntenia, zmiany struktury kariotypu u mieszańców i poliploidów. Podstawowe mechanizmy ewolucji kariotypu roślin. 8. Wybrane zagadnienia cytogenetyki traw. Badania cytogenetyczne w rolnictwie: stan obecny i perspektywy. Plan ćwiczeń w kolejnych tygodniach semestru - ćwiczenia zaczynają się w drugiej połowie semestru (wszystkie ćwiczenia 3-godzinne): 1. Podstawowe metody przygotowania preparatów i procedury klasycznego barwienia chromosomów stosowane w cytogenetyce roślin. Wykonanie preparatów cytologicznych, barwienie chromosomów roślinnych z użyciem błękitu toluidyny. 2. Wyselekcjonowanie preparatów z najlepiej rozłożonymi płytkami metafazowymi. 3. Archiwizacja płytek wybranych do analizy kariotypu z wykorzystaniem komputerowego systemu graficznego NIS. Wykonanie kariogramów ze wskazanych płytek metafazowych. 4. Przygotowanie do komputerowej analizy kariotypu; obróbka plików graficznych z obrazami chromosomów. Pomiary chromosomów w programie CytoPlane. Klasyczna analiza kariotypu u wybranego gatunku rośliny w programie MrKaryo. 5. Analiza histogramów z pomiarów ilości DNA przeprowadzonych na cytometrze przepływowym u różnych gatunków Bromus i Phleum. Przegląd najczęściej występujących mutacji chromosomowych w preparatach z kalusa Allium fistulosum. |
Literatura: |
Rogalska S., Małuszyńska J., Olszewska M.J. Podstawy cytogenetyki roślin. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1999 Joachimiak A. Genetyka. Małopolska Oficyna Wydawnicza Korona, Kraków 1998 Brown T.A. Genomy. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2001 Ram J. Singh. Plant cytogenetics. Second Edition. CRS Press 2003 Levin D.A. The role of chromosomal change in plant evolution. Oxford University Press 2002 |
Efekty uczenia się: |
Po zakończeniu kursu student: wiedza: • identyfikuje najważniejsze problemy z zakresu cytogenetyki roślin • zaznajamia się z wybranymi metodami cytogenetycznymi • poznaje budowę i funkcjonowanie chromosomów • ocenia najważniejsze zdobycze cytogenetyki roślin w rolnictwie umiejętności: • wykonuje roślinne preparaty cytogenetyczne • archiwizuje cyfrowo obrazy chromosomów • dokonuje pomiarów liniowych chromosomów • dokonuje klasycznej analizy kariotypu • analizuje prawidłowo pomiary z cytometru przepływowego kompetencje społeczne: • uzyskuje zachętę do samodzielnego pogłębiania wiedzy z zakresu cytogenetyki roślin |
Metody i kryteria oceniania: |
Pozytywną ocenę po przejściu kursu student uzyskuje na podstawie: Ćwiczenia Oceny formujące: • ocena poprawności wykonania preparatów cytogenetycznych • ocena za zestawienie kariotypu • ocena za zaliczenie pisemne Ocena końcowa: średnia ocen formujących uzyskanych na zajęciach Wykłady • zaliczenie pisemne (zadania testowe i opisowe) |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja w Krakowie.