Ksenobiotyki

Wykłady maja na celu przedstawienie problemu oddziaływania na człowieka i zwierzęta obecnych w środowisku związków zwanych ksenobiotykami. Omówione zostaną związki występujące w składzie produktów codziennego użytku takich jak kosmetyki, leki i środki czystości oraz konsekwencje ich przedostania się do organizmu. Przedstawione zostanie również szkodliwe działanie składników stosowanych w przy produkcji plastiku oraz konsekwencje użytkowania plastikowych opakowań do odzieży, żywności i kosmetyków. Omówiony zostanie komórkowy mechanizm działania tych związków, źródła ich powstawania, ich bioakumulacja w organizmach żywych oraz biomagnifikacja w ekosystemach. Przedstawione zostanie oddziaływanie ksenobiotyków na układ endokrynny, na procesy rozrodu, rozwój układu nerwowego, jak również na procesy proliferacji i apoptozy komórek oraz tworzenie nowotworów. Omówiony zostanie mechanizm działania ksenoestrogenów oraz aktywność enzymów metabolizujących ksenobiotyki.

Tematyka zajęć:

Pojęcie ksenobiotyków oraz źródła ich pochodzenia

Mechanizmy działania ksenobiotyków na poziomie komórek, organizmów oraz ekosystemów

Zaburzenia procesów rozrodczych i hormonalnych wywołane działaniem ksenobiotyków;

Estrogenizacja środowiska i jej zagrożenia dla zwierząt i ludzi

Dioksyny i polichlorowane bifenyle – związki o złej sławie oraz katastrofy ekologiczne z ich udziałem oraz długotrwałe konsekwencje ich stosowania w przemyśle

Pestycydy i konsekwencje ich stosowania. DDT jako najbardziej kontrowersyjny przykład stosowania pestycydów

Niebezpieczne dla zdrowia składniki plastiku i niebezpieczeństwo ich powszechnego stosowania

Ksenobiotyki jako składniki kosmetyków, leków i środków czystości

Ksenobiotyki a choroby układu nerwowego i immunologicznego oraz choroby nowotworowe

1. Theo Colborn, Dianne Dumanowski, John Myers. Nasza skradziona przyszłość. Amber 1996.

3.Tapiero H, Ba GN, Tew KD.: Estrogens and environmental estrogens. Biomed harmacother. 2002 Feb;56(1):36-44.

Wiedza

1. Student opisuje i definiuje podstawowe zjawiska, procesy biofizyczne i biologiczne zachodzące w organizmach ludzkich i zwierzęcych pod wpływem obecnych w środowisku ksenobiotyków

2. Student objaśnia procesy fizjologiczne i biochemiczne zachodzące w organizmach zwierzęcych pod wpływem ksenobiotyków i związków obecnych w środowisku

Umiejętności

1. Student analizuje zjawiska wpływające na zdrowie ludzi i zwierząt oraz stan środowiska naturalnego w aspekcie obecności ksenobiotyków pochodzenia naturalnego i antropogenicznego

2. Student korzysta ze zrozumieniem z literatury naukowej w języku polskim i angielskim, samodzielnie poszerza swoja wiedzę dotyczącą ksenobiotyków obecnych w środowisku

Kompetencje społeczne

1. Student zna zakres posiadanej przez siebie wiedzy i umiejętności, rozumie potrzebę uczenia się , ciągłego dokształcania przez całe życie i podnoszenia kompetencji zawodowych

2. Student samodzielnie wyszukuje w literaturze informacje dotyczące wpływu ksenobiotyków obecnych w środowisku na organizmy ludzi i zwierząt, także w językach obcych

3. Student formułuje opinie na temat podstawowych zagadnień biologii, wykorzystuje potrzebę aktualizowania wiedzy kierunkowej na temat związków obecnych w środowisku

Kryteria oceny: zaliczenie ma formę pisemną (pytania otwarte); ocenie podlega materiał będący treścią wykładów

Zakres ocen:

na ocenę 5,0 - >90% poprawnych odpowiedzi

na ocenę 4,5 - 81-90% poprawnych odpowiedzi

na ocenę 4,0 - 71-80% poprawnych odpowiedzi

na ocenę 3,5 - 61-70% poprawnych odpowiedzi