Zastosowanie izotopów i przeciwciał w diagnostyce laboratoryjnej
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | B.2s.ZIP.SM.BBTSA |
Kod Erasmus / ISCED: | (brak danych) / (brak danych) |
Nazwa przedmiotu: | Zastosowanie izotopów i przeciwciał w diagnostyce laboratoryjnej |
Jednostka: | Katedra Fizjologii i Endokrynologii Zwierząt |
Grupy: |
Analityka biotechnologiczna II stopień, 2 sem. obowiązkowe |
Punkty ECTS i inne: |
(brak)
|
Język prowadzenia: | polski |
Skrócony opis: |
Celem nauczania jest zapoznanie studentów studiów II stopnia kierunku Biotechnologia, specjalności Analityka Biotechnologiczna z metodami i technikami laboratoryjnymi, w których wykorzystuje się izotopy i przeciwciała. W ramach przedmiotu przedstawione zostaną podstawowe zagadnienia fizyki jądrowej oraz zastosowanie izotopów w diagnostyce medycznej i biotechnologii. Na kolejnych wykładach słuchacze zostaną zapoznani ze sposobami produkcji przeciwciał mono- i poliklonalnych oraz ich zastosowaniem w metodach i technikach laboratoryjnych, takich jak:: RIA, RRA, ELISA, Western blot, immunocytochemia. Na ćwiczeniach uczestnicy kursu będą wykonywać analizy z zastosowaniem izotopów i przeciwciał. |
Pełny opis: |
Tematy wykładów 1. Przypomnienie pojęć z immunologii: antygen, przeciwciało; charakterystyka reakcji antygen-przeciwciało; przegląd metod wykorzystujących izotopy i/lub przeciwciała w diagnostyce laboratoryjnej. Przeciwciała mono- i poliklonalne - charakterystyka i metody wytwarzania - 2 godz. 2. Metody immunochemiczne (techniki immunoenzymatyczne, metoda ABC, metody fluorescencyjne i chemiluminescencyjne). Wykorzystanie przeciwciał w wybranych technikach cz. I: immunocytochemia - 2 godz. 3. Wykorzystanie przeciwciał w wybranych technikach cz. II: ELISA, Western blot, immunoprecypitacja, immuno-PCR, EMSA - 2 godz. 4. Podstawowe pojęcia i zagadnienia fizyki jądrowej: atom, powłoki elektronowe, izotop, rozpad promieniotwórczy, rodzaje promieniowania, pomiar promieniowania (efekt Comptona), szeregi promieniotwórcze, izotopy naturalne i sztuczne - 2 godz. 5. Metoda radioimmunologiczna – zasada metody, reakcje krzyżowe przeciwciał, test paralelizmu i odzysk - 2 godz. 6. Metoda radioreceptorowa (RRA - analiza Scatcharda) i jej zastosowanie w biologii, medycynie i farmakologii - 2 godz. 7. Zastosowanie znakowanych substancji w badaniach in vivo i in vitro (kinetyka hormonalna, przepływ krwi, wychwyt hormonu przez tkanki, proliferacja komórek) - 2 godz. 8. Zaliczenie wykładów. - 1 godz. Tematyka ćwiczeń (30 godz.): 1. Immunocytochemia (lokalizacja komórek proliferujących i/lub apoptotycznych na skrawkach parafinowych tkanek) 2. Oznaczanie hormonów i białek metodą ELISA; wykorzystanie metody ELISA w diagnostyce laboratoryjnej; oznaczanie stężenia TSH w osoczu krwi ludzi. 3. Wyznaczanie miana przeciwciał i reakcji krzyżowych, ocena powinowactwa antygen-przeciwciało. 4. Metoda radioimmunologiczna – oznaczanie stężenia jodotyronin we krwi zwierząt i ludzi. 5. Oznaczanie proliferacji komórek metodą inkorporacji radioaktywnej tymidyny 6. Zaliczenie ćwiczeń |
Literatura: |
Podstawowa: J. Bereta, M. Bereta, „Przeciwciała monoklinalne otrzymywanie i zastosowanie”, Instytut Biologii Molekularnej UJ, 2000 F. Kokot, R. Stupnicki, „Metody radioimmunologiczne i radiokompetycyjne stosowane w klinice”, PZWL, 1985. A. Lityńska, M.H. Lewandowski, “Techniki badań fizjologicznych”, Wydawnictwo UJ, 1998 Uzupełniająca: J. Gołąb i in., „Immunologia”, PWN, 2008. M. Zabel, “Immunocytochemia”, PWN, 1999 A. Sechman, S. Bobek, Presence of iodothyronines in the yolk of the hen’s egg. Gen. Comp. Endocrinol., 69, 99-105, 1988; A. Sechman i in., Effects of PCB 126 and PCB 153 on secretion of steroid hormones and mRNA expression of steroidogenic genes (STAR, HSD3B, CYP19A1) and estrogen receptors (ERα, ERβ) in prehierarchical chicken ovarian follicles. Toxicol. Lett., 264, 29-37, 2016 |
Efekty uczenia się: |
Wiedza Absolwent zna i/lub potrafi: - podstawowe pojęcia i zagadnienia fizyki jądrowej: atom, izotop, rozpad promieniotwórczy, rodzaje promieniowania, pomiar promieniowania, szeregi promieniotwórcze; ma wiedzę dotyczącą zastosowania izotopów promieniotwórczych w biologii i medycynie; - zastosowanie znakowanych izotopowo związków nieorganicznych i organicznych w badaniach in vivo i in vitro; - znaczenie najważniejszych pojęć immunologii dotyczących interakcji antygen-przeciwciało; tłumaczy sposoby i metody wytwarzania przeciwciał mono- i poliklonalnych oraz określa sposoby stosowania tych przeciwciał w metodach diagnostycznych; rozróżnia metody wykorzystujące izotopy i/lub przeciwciała w diagnostyce laboratoryjnej; - podstawowe metody i techniki laboratoryjne, w których stosuje się przeciwciała i/lub izotopy oraz wskazuje ich zastosowanie w biotechnologii, medycynie i farmakologii. Umiejętności Absolwent potrafi: - stosować izotopy promieniotwórcze i przeciwciała w badaniach in vitro i in vivo; przeprowadzić niektóre analizy z zastosowaniem substancji znakowanych izotopowo oraz przeciwciał; - określić miano przeciwciał, reakcje krzyżowe i ich powinowactwo; oznaczyć stężenie hormonu we osoczu krwi ludzi i zwierząt posługując się metodą radioimmunologiczną (RIA); - zastosować metodę immunohistochemiczną w badaniach naukowych i diagnostyce komórek i tkanek; interpretować wyniki analiz immunohistochemicznych; - wykorzystać metodę ELISA w diagnostyce laboratoryjnej i oznaczaniu stężenia antygenów i hormonów we krwi ludzi i zwierząt; - oznaczyć in vitro stopień proliferacji komórek przy zastosowaniu metody inkorporacji znakowanej izotopowo tymidyny. Kompetencje społeczne Absolwent jest gotów do: - pracy w grupie i kierowania małym zespołem wykonującym analizy laboratoryjne; - posiada świadomość odpowiedzialności, oraz ryzyka i skutków stosowania substancji promieniotwórczych w analityce laboratoryjnej; - stosowania zasad etycznych w przeprowadzaniu doświadczeń na zwierzętach, wykonywania analiz laboratoryjnych oraz właściwej interpretacji wyników badań. |
Metody i kryteria oceniania: |
Egzamin w formie pisemnej – student odpowiada na 4 pytania obejmujące najważniejsze zagadnienia omawiane na wykładach; na ocenę pozytywną należy udzielić poprawnej odpowiedzi na co najmniej 3 pytania; udział oceny z zaliczenia wykładów w ocenie końcowej wynosi 60%. ćwiczenia: Na ocenę pozytywną należy zaliczyć poszczególne ćwiczenia laboratoryjne i odpowiedzieć na pytania kolokwium zaliczeniowego; udział oceny z zaliczenia ćwiczeń laboratoryjnych w ocenie końcowej wynosi 40%. |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja w Krakowie.