Mikrobiologia

Zapoznanie studentów z podstawowymi grupami drobnoustrojów zasiedlających środowiska naturalne, powodujących skażenia mikrobiologiczne charakterystyczne dla surowców pochodzenia rolniczego i przetwórstwa żywności oraz innych surowców i materiałów technicznych z uwzględnieniem korozji mikrobiologicznej.

Zapoznanie studentów z podstawowymi grupami drobnoustrojów zasiedlających środowiska naturalne, powodujących skażenia mikrobiologiczne charakterystyczne dla surowców pochodzenia rolniczego i przetwórstwa żywności oraz innych surowców i materiałów technicznych z uwzględnieniem korozji mikrobiologicznej.

Błaszczyk M.K. Mikrobiologia środowisk, PWN, W-wa 2010.

Duszkiewicz-Reinhard W., Grzybowski R., Sobczak E. 1999. Teoria i ćwiczenia z mikrobiologii ogólnej i technicznej, Wyd. SGGW, Warszawa.

Jay J.M. 2000. Modern food microbiology, Aspen Publishers Inc., Gaithersburg, Maryland, USA.

Praca zbiorowa pod red. Libudzisz Z., Kowal U., Żakowska Z. Mikrobiologa techniczna, tom I i II, PWN W-wa 2008

Prescott H. 2002. Laboratory Exercises in Microbiology, The McGraw-Hill Companies, Nowy Jork, USA.

Prescott L. M., Harley J.P., Klein D.A.: Microbiology, McGraw-Hill Companies, New York 2005.

Schlegel H.G.: Mikrobiologia ogólna, PWN, Warszawa 1996.

Żakowska Z., Stobińska H.: Mikrobiologia i higiena w przemyśle spożywczym, Wyd. Politechniki, Łódź 2000.

Opis efektów kształcenia

Wiedza

Rozpoznaje i opisuje grupy drobnoustrojów środowiskowych oraz wymienia najważniejsze ich rodzaje i gatunki.

Wskazuje zagrożenia wynikające z rozwoju drobnoustrojów w środowisku i żywności. Charakteryzuje zanieczyszczenia mikrobiologiczne linii technologicznych. Wymienia drobnoustroje chorobotwórcze w środowisku bytowania ludzi i zwierząt.

Zna metody osiągania bezpieczeństwa mikrobiologicznego.

Opisuje wykorzystanie drobnoustrojów w przetwórstwie żywności, objaśnia ich pozytywną i negatywną rolę. Zna wymagania mikrobiologiczne dla surowców, produktów i środowisk.

Umiejętności

Potrafi posługiwać się mikroskopem świetlnym, wykonać i zinterpretować preparaty mikroskopowe.

Potrafi wykonać proste czynności związane z pracą w warunkach sterylnych oraz wskazać urządzenia do sterylizacji i hodowli drobnoustrojów.

Umie wyizolować, posiać i zidentyfikować drobnoustroje różnych środowisk oraz analizuje otrzymane wyniki (w tym proste obliczenia) korzystając z stosownych rozporządzeń.

Kompetencje społeczne

Ma świadomość potrzeby dokształcania i doskonalenia zawodowego.

Dostrzega zagrożenia mikrobiologiczne i potrafi stosować środki profilaktyczne.

Potrafi pracować indywidualnie i w grupie.

Na ocenę 2

Wiedza

Nie rozpoznaje najważniejszych grup drobnoustrojów środowiskowych.

Nie rozpoznaje zagrożeń wynikających z obecności drobnoustrojów w środowisku

i żywności. Nie identyfikuje drobnoustrojów chorobotwórczych. Nie zna metod osiągania bezpieczeństwa mikrobiologicznego.

Nie tłumaczy znaczenia drobnoustrojów w przetwórstwie żywności. Nie zna wymagań mikrobiologicznych dla surowców, produktów i środowisk.

Umiejętności

Nie umie posługiwać się mikroskopem świetlnym. Nie potrafi samodzielnie wykonać preparatu ani zinterpretować oglądany preparat.

Nie pracuje w warunkach jałowych. Nie zna urządzeń do sterylizacji i hodowli drobnoustrojów.

Nie zna zasad jałowienia.

Nie potrafi pobrać próby mikrobiologicznej z różnych surowców i środowisk.

Nie potrafi przeszczepić, namnożyć ani zidentyfikować żadnej grupy drobnoustrojów.

Nie potrafi sporządzić krótkiego raportu z badania/doświadczenia.

Obliczenia wykonuje z poważnymi błędami lub nie wykonuje ich wcale.

Kompetencje społeczne

Nie jest świadomy konieczności ciągłego doskonalenia i pogłębiania swojej wiedzy.

Nie dostrzega lub ignoruje zagrożenia mikrobiologiczne środowiskowa dla jakości i bezpieczeństwa żywności oraz zdrowia konsumenta.

Nie potrafi pracować samodzielnie, wymaga stałego nadzoru.

Nie potrafi współpracować w grupie.

Na ocenę 3

Wiedza

Wymienia i opisuje najważniejsze grupy drobnoustrojów środowiskowych, ale nie rozpoznaje konkretnych gatunków. Rozróżnia pozytywne i negatywne ich oddziaływanie.

Wskazuje i opisuje zagrożenia wynikające z rozwoju drobnoustrojów w środowisku

i żywności. Rozpoznaje drobnoustroje chorobotwórcze, ale nie wymienia chorób przez nie wywołanych. Zna podstawowe metody osiągania stabilności mikrobiologicznej produktów spożywczych.

Rozpoznaje i opisuje wykorzystanie najważniejszych drobnoustrojów

w przetwórstwie żywności. Zna podstawowe wymagania mikrobiologiczne dla surowców, produktów i środowisk.

Umiejętności

Umie posługiwać się mikroskopem świetlnym, ale tylko w jednym wariancie (albo obiektyw suchy, albo immersyjny). Potrafi przygotować preparat mikrobiologiczny (przyżyciowy lub utrwalony). Potrafi wykonać barwienie korzystając z dostarczonego protokołu.

Pracuje w warunkach sterylnych w stopniu podstawowym (czasem „opuszcza” strefę jałową).

Zna podstawowe urządzenia laboratoryjne służące do sterylizacji oraz hodowli drobnoustrojów, ale nie potrafi ich wykorzystać lub nie zna zasad ich działania.

Potrafi pobrać próby mikrobiologiczne z różnych surowców i środowisk na podstawie dostarczonej instrukcji.

Potrafi przeszczepić drobnoustroje, ale nie potrafi samodzielnie dobrać odpowiedniej metody.

Potrafi zidentyfikować najważniejsze grupy drobnoustrojów.

Sporządza krótki raport z badania/doświadczenia.

Obliczenia wykonuje z drobnymi błędami.

Kompetencje społeczne

Jest świadomy, że uzyskana wiedza i umiejętności z czasem tracą na aktualności, jednak nie wykazuje inicjatywy by to zmienić.

Zna zagrożenia mikrobiologiczne dla jakości i bezpieczeństwa żywności oraz zdrowia konsumenta, ale nie uwzględnia ich w praktycznym działaniu.

Nie potrafi pracować samodzielnie, wymaga stałego nadzoru.

Potrafi pracować w grupie pod kierunkiem silnego lidera, który go poprowadzi i skontroluje.

Na ocenę 4

Wiedza

Prawidłowo identyfikuje

i charakteryzuje grupy drobnoustrojów środowiskowych, wymienia poszczególne ich rodzaje i gatunki. Zna podstawowe wymagania pokarmowe, warunki minimalne, optymalne oraz hamujące wzrost mikroorganizmów. Objaśnia pozytywne i negatywne znaczenie drobnoustrojów

w środowisku.

Prawidłowo opisuje zagrożenia wynikające z bytowania drobnoustrojów w środowisku żywności. Wskazuje źródła zanieczyszczeń mikrobiologicznych w przemyśle spożywczym. Charakteryzuje warunki sanitarne procesów technologicznych. Rozpoznaje i opisuje drobnoustroje chorobotwórcze oraz choroby przenoszone przez żywność. Zna metody osiągania bezpieczeństwa mikrobiologicznego.

Prawidłowo identyfikuje

i charakteryzuje wykorzystanie drobnoustrojów w przetwórstwie żywności, objaśnia ich pozytywne

i negatywne znaczenie. Zna tradycyjne i nowoczesne metody

w analizie mikrobiologicznej produktów i środowisk naturalnych.

Umiejętności

Umie prawidłowo korzystać z mikroskopu świetlnego (oba warianty – obiektyw suchy i immersyjny). Potrafi wykonać preparat mikrobiologiczny zarówno utrwalony jak i przyżyciowy.

Potrafi wybrać metodę barwienia w zależności od założonego celu analizy.

Opisuje obraz spod mikroskopu, ale nie potrafi go prawidłowo zinterpretować.

Pracuje w warunkach sterylnych w stopniu zaawansowanym.

Zna i rozumie zasadę działania podstawowych urządzeń laboratoryjnych służących do sterylizacji.

Zna i prawidłowo wykorzystuje urządzenia do hodowli różnych typów drobnoustrojów.

Samodzielnie potrafi pobrać próby z różnych surowców i środowisk stosując odpowiednią technikę.

Potrafi przeszczepić drobnoustroje, samodzielnie dobierając odpowiednią metodę.

Potrafi dobrać odpowiednie podłoże w celu namnożenia i identyfikacji wybranych grup drobnoustrojów.

Potrafi zidentyfikować zaprezentowane podczas zajęć grupy drobnoustrojów.

Sporządza raport z badania/doświadczenia.

Obliczenia wykonuje bez błędów, ale nie potrafi zinterpretować wyników.

Kompetencje społeczne

Jest świadomy, że uzyskana wiedza i umiejętności z czasem tracą na aktualności, stara się dokształcać, wykazuje inicjatywę.

Jest świadomy mikrobiologicznych zagrożeń środowiskowych i częściowo uwzględnia w swoich działaniach.

Potrafi pracować indywidualnie, wymagając co najwyżej nieznacznej pomocy.

Potrafi pracować w grupie przyjmując w niej różne role.

Na ocenę 5

Wiedza

Identyfikuje i opisuje różnorodność świata mikroorganizmów oraz środowisk ich występowania. Wskazuje konkretne rodzaje

i gatunki występujące w przyrodzie oraz tłumaczy ich wzajemne oddziaływania. Charakteryzuje morfologicznie i fizjologicznie wybrane grupy drobnoustrojów. Wymienia i opisuje mikroflorę powietrza, wody i gleby, objaśnia jej funkcje w środowisku naturalnym. Tłumaczy udział mikroorganizmów w obiegu pierwiastków

w przyrodzie.

Wskazuje źródła zanieczyszczeń mikrobiologicznych oraz szczegółowo opisuje zagrożenia wynikające z rozwoju drobnoustrojów w środowisku

i żywności. Opisuje warunki sanitarne produkcji rolniczej

i przemysłowej. Charakteryzuje zagrożenia mikrobiologiczne linii produkcyjnych oraz rozpoznaje metody badań ich czystości. Identyfikuje skażenia drobnoustrojami środowisk, rozkład materiałów technicznych, korozje mikrobiologiczne. Opisuje metody osiągania stabilności biologicznej materiałów i żywności.

Ma wiedzę w zakresie wykorzystania drobnoustrojów

w przetwórstwie żywności. Objaśnia korzystne i szkodliwe znaczenie mikroorganizmów dla surowców

i produktów spożywczych, tłumaczy ich wzajemne relacje w środowisku żywności. Wymienia programy

i rozporządzenia oraz opisuje wymagania mikrobiologiczne dla produktów i środowisk. Rozpoznaje i charakteryzuje nowoczesne metody analityki mikrobiologicznej.

Umiejętności

Umie prawidłowo korzystać z mikroskopu świetlnego (oba warianty – obiektyw suchy i immersyjny) oraz dobiera optymalne parametry obserwacji, usuwa podstawowe „przeszkody”.

Potrafi wykonać rozmaz mikrobiologiczny niezależnie od rodzaju materiału wyjściowego

Potrafi wybrać metodę barwienia w zależności od założonego celu analizy – proponuje modyfikacje w celu poprawienia jakości preparatu.

Dokonuje identyfikacji i klasyfikacji drobnoustrojów na podstawie obrazu mikroskopowego.

Zawsze pracuje w warunkach sterylnych. Potrafi dobrać odpowiednie metody i urządzenia do sterylizacji w zależności od typu doświadczenia.

Zna, prawidłowo dobiera i właściwie wykorzystuje urządzenia do hodowli różnych typów drobnoustrojów.

Samodzielnie potrafi dobrać odpowiednią metodę w celu wyizolowania, namnożenia i zidentyfikowania drobnoustrojów z różnych surowców i środowisk.

Potrafi zaproponować i zastosować odpowiednie metody potrzebne w celu identyfikacji drobnoustrojów.

Sporządza raport z badania/doświadczenia.

Obliczenia wykonuje bez błędów, potrafi krytycznie ocenić i zinterpretować uzyskane wyniki i zastosowaną metodę.

Kompetencje społeczne

Ma świadomość odpowiedzialności, jaką technolog żywności bierze za produkcję zdrowej żywności. Zdaje sobie sprawę z dezaktualizowania się uzyskanych umiejętności i wiedzy i ciągłej potrzeby doskonalenia. Wykazuje inicjatywę w kierunku dokształcania i doskonalenia zawodowego.

Jest świadomy mikrobiologicznych zagrożeń środowiskowych dla jakości i bezpieczeństwa żywności oraz zdrowia konsumenta. Przypisuje im znaczącą wagę i uwzględnia w swoich działaniach

Potrafi pracować w grupie przyjmując w niej różne role. Potrafi planować i koordynować działaniami małej grupy, przyjmuje odpowiedzialność za swoje działania.

Potrafi pracować całkowicie indywidualnie, nie wymaga nadzoru, pomocy, naprowadzania. Samodzielnie planuje prace, wykonuje zadania i interpretuje wyniki.