Żywienie człowieka

Wykłady:

Wprowadzenie do nauki żywienia człowieka. Ogólna charakterystyka składników odżywczych niezbędnych i nie niezbędnych. Podstawowy skład chemiczny ciała człowieka. Węglowodany - klasyfikacja, właściwości, źródła, rola i znaczenie w żywieniu człowieka, zapotrzebowanie. Białka - klasyfikacja, właściwości, źródła, rola i znaczenie w żywieniu człowieka, zapotrzebowanie. Tłuszcze - klasyfikacja, właściwości, źródła, rola i znaczenie w żywieniu człowieka, zapotrzebowanie. Witaminy - klasyfikacja, właściwości, źródła, rola i znaczenie w żywieniu człowieka, zapotrzebowanie. Składniki mineralne - klasyfikacja, właściwości, źródła, rola i znaczenie w żywieniu człowieka, zapotrzebowanie. Woda w żywieniu człowieka. Równowaga kwasowo-zasadowa. Gospodarka wodno-elektrolitowa. Podstawowa i całkowita przemiana materii. Charakterystyka grup produktów spożywczych. Planowanie żywienia różnych grup ludności. Ocena sposobu żywienia oraz ocena stanu odżywienia. Żywienie a ryzyko chronicznych chorób niezakaźnych.

Ćwiczenia:

Charakterystyka grup produktów spożywczych: skład chemiczny i wartość odżywcza, podział produktów na grupy, porcje izokaloryczne, izobiałkowe i izowitaminowe (wit. C, wit B1, wit B2). Potrzeby energetyczne człowieka, przemiana materii i jej bilans, obliczanie dobowego wydatku energetycznego. Oznaczanie wartości energetycznej wybranych produktów spożywczych i potraw przez spalanie w kwasie chromowym – metoda Rozentala. Białka w żywności i żywieniu. Oznaczenie wartości odżywczej białka za pomocą wskaźnika aminokwasu ograniczającego. Tłuszcze w żywności i żywieniu. Oznaczenie tłuszczu w wybranych produktach spożywczych. Węglowodany w żywności i żywieniu. Oznaczanie węglowodanów przyswajalnych i nieprzyswajalnych. Układ pokarmowy człowieka. Trawienie i wchłanianie składników odżywczych. Równowaga kwasowo-zasadowa w organizmie człowieka. Obliczanie bilansu milirównoważników kwasowych i zasadowych w produktach spożywczych. Witaminy w żywieniu człowieka, ich podział i funkcje. Ustalenie głównych źródeł wybranych witamin w diecie, oznaczenie sumy kwasu askorbinowego i dehydroaskorbinowego w wybranych produktach. Związki przeciwutleniające w żywności. Ustalenie głównych źródeł wybranych antyoksydantów w diecie metodą obliczeniową. Zasady planowania żywienia różnych grup ludności, normy żywienia, tabele wartości odżywczej produktów spożywczych, ustalanie średniej normy ważonej dla populacji mieszanej. Układanie jadłospisów dla różnych grup ludności. Metody oceny sposobu żywienia. Praktyczne zapoznanie się z metodą wywiadu i zapisu żywieniowego, badanie zwyczajów żywieniowych metodą historii żywienia. Zalecenia żywieniowe w wybranych stanach fizjologicznych. Ocena stanu odżywienia, choroby powstające na tle wadliwego żywienia. Określenie wybranych wskaźników stanu odżywienia - wskaźniki antropometryczne.

Podstawowa:

1. Gawęcki J., Hryniewiecki L. Żywienie Człowieka 1. Podstawy nauki o żywieniu. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa, 2017.

2. Jarosz M. i in. (red.) Normy żywienia dla populacji Polski i ich zastosowanie. Wydawnictwo Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego-PZH, Warszawa 2020.

Uzupełniająca:

1. Gertig H., Przysławski J. Bromatologia. Zarys nauki o żywności i żywieniu. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, 2018. 2. Kunachowicz H., Nadolna I., Iwanow K., Przygoda B. Tabele składu i wartości odżywczej żywności. Wyd. Lek. PZWL, Warszawa, 2017.

WIEDZA - zna i rozumie:

właściwości, źródła i rolę w żywieniu człowieka składników odżywczych. metody oceny sposobu żywienia i stanu odżywienia oraz zasady racjonalnego żywienia różnych grup ludności w oparciu o obowiązujące zalecenia i normy. niektóre procesy fizjologiczne zachodzące w organizmie człowieka.

UMIEJĘTNOŚCI - potrafi:

oznaczać zawartość wybranych składników odżywczych i nieodżywczych w żywności. zaplanować i zaprojektować żywienie indywidualne i zbiorowe. korzystać z podstawowego sprzętu laboratoryjnego.

KOMPETENCJE SPOŁECZNE - jest gotów do:

pracy w grupie i kierowania małym zespołem. ciągłego poszerzania wiedzy z zakresu studiowanego przedmiotu.

Egzamin w formie pisemnej; na ocenę pozytywną należy udzielić prawidłowych odpowiedzi na co najmniej 60% zadanych pytań. Udział w ocenie końcowej z przedmiotu - 50%.

Zaliczenie ćwiczeń na podstawie:

- indywidualnych sprawozdań z prac laboratoryjnych (średnia z uzyskanych ocen) - udział w ocenie końcowej 5%,

- przygotowanego jadłospisu dla wskazanej przez prowadzącego osoby - udział w ocenie końcowej 15%,

- 4 kolokwiów cząstkowych z zakresu ćwiczeń (ocena pozytywna dla min. 51% punktów) - udział w ocenie końcowej 30% .