Gospodarowanie na obszarach chronionych

KIERUNEK STUDIÓW: OCHRONA ŚRODOWISKA / ECTS: 3 / semestr: 3

Profil: ogólnoakademicki / Forma i poziom: SM

status: fakultatywny

Wymagania wstępne: brak

Celem przedmiotu jest poznanie podstaw zarządzania obszarami chronionymi i możliwości gospodarczego ich wykorzystywania.

Program nauczania obejmuje podstawowe wiadomości na temat Krajowego Systemu Obszarów Chronionych i Sieci Natura 2000 w Polsce oraz możliwości inwestowania i prowadzenia działalności rolniczej, leśnej, łowieckiej i rybackiej na obszarach wchodzących w skład tych systemów.

Wykłady:

1. System obszarów przyrodniczo cennych w Polsce i regulacje prawne dotyczące ich ochrony.

2. Organy odpowiedzialne za ochronę obszarową w Polsce i ich kompetencje.

3. Plany i zadania ochronne dla krajowych form ochrony przyrody.

4. Zadania parków narodowych i ich finansowanie.

5. Kategorie ochrony w parkach narodowych i rezerwatach. Możliwości gospodarowania na obszarach objętych różnymi kategoriami ochrony.

6. Formy własności i użytkowanie rolnicze gleb w parkach narodowych i rezerwatach przyrody.

7. Gospodarka leśna, problemy związane z redukcją zwierząt w parkach narodowych i rezerwatach przyrody.

8. Turystyka i edukacja w parkach narodowych i rezerwatach przyrody.

9. Działalność człowieka na terenie rezerwatów biosfery.

10. Gospodarowanie w parkach krajobrazowych. Przepisy obowiązujące na tych obszarach.

11. Obszary chronionego krajobrazu - rolnictwo i turystyka jako główne formy gospodarowania na tych obszarach. Przepisy obowiązujące na tych obszarach.

12,13. Obszary Natura 2000 - przedmioty ochrony na tych obszarach, sposoby ich ochrony i wynikające z niej ograniczenia w gospodarowaniu.

14. Plany ochrony i zadania ochronne dla obszarów Natura 2000.

15. Sposób przeprowadzania oceny oddziaływania na środowisko na obszarach Natura 2000. Konsekwencje ustanowienia tych obszarów dla gospodarki.

Ćwiczenia terenowe:

1. Gospodarka na obszarze Ojcowskiego Parku Narodowego i w jego otulinie - 7 godz.

2. Projekt Dol. Karpia - przykład gospodarczego wykorzystania obszarów o dużych walorach przyrodniczych chronionych w sieci Natura 2000 - 8 godz.

Struktura aktywności studenta:

zajęcia realizowane z bezpośrednim udziałem prowadzącego godz. 34, ECTS 1,1

w tym:

wykłady 15 godz.

ćwiczenia i seminaria 15 godz.

konsultacje 2 godz.

udział w badaniach 0 godz.

obowiązkowe praktyki i staże 0 godz.

udział w egzaminie i zaliczeniu 2 godz.

praca własna (0,9 ECTS) 26 godz.

Podstawowa:

1. Kaługa I. 2009. Korzyści dla rolnictwa wynikające z gospodarowania na obszarach Natura 2000, wyd. Wyd. Ministerstwo Środowiska, Warszawa.

2. Engel J. 2009. Natura 2000 w ocenach oddziaływania przedsięwzięć na obszarach chronionych. Wyd. Ministerstwo Środowiska, Warszawa.

3. Symonides E. 20014. Ochrona przyrody. Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.

Uzupełniająca:

1. Gospodarowanie na obszarach chronionych, 2001, A. Bołtromiuk (red.), Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok.

2. Zielińska A. 2013. Gospodarowanie na obszarach przyrodniczo cennych w Polsce w kontekście rozwoju zrównoważonego. Seria: Monografie i Opracowania nr 236, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu.

3. Makomaska-Juchiewicz M., Tworek S. 2003. Ekologiczna sieć NATURA 2000. Problem czy szansa. IOP PAN, Kraków.

Po zakończeniu kursu student:

Wiedza:

- zna zakres możliwości gospodarczego wykorzystywania obszarów chronionych,

- ma wiedzę na temat sposobów prowadzenia ochrony czynnej na obszarach chronionych,

- wie jakie informacje można znaleźć w planach i zadaniach ochronnych,

Umiejętności:

- potrafi odszukać przepisy obowiązujące w poszczególnych parkach krajobrazowych oraz na obszarach chronionego krajobrazu i Natura 2000,

- posiada umiejętność wypowiadania się na temat gospodarowania na obszarach chronionych, uwzględniając w wypowiedziach przepisy prawne obowiązujące na tych terenach,

Kompetencje społeczne:

- ma świadomość strat wynikających z nadmiernego wykorzystywania zasobów przyrody na obszarach chronionych i w ich otoczeniu,

- ma przekonanie o potrzebie przekonywania społeczeństwa do działań ochronnych na obszarach cennych przyrodniczo i informowania go o przedsięwzięciach czynionych na rzecz ochrony przyrody.

Wykłady:

Egzamin pisemny (test wielokrotnego wyboru i pytania otwarte)

Przyjęto procentową skalę oceny efektów kształcenia definiowaną w sposób następujący:

1. Ocena niedostateczna (2,0): wystawiana jest wtedy, jeśli w zakresie co najmniej jednej z trzech składowych (W, U lub K) przedmiotowych efektów kształcenia student uzyska mniej niż 50% obowiązujących efektów dla danej składowej.

2. Ocena dostateczna (3,0): wystawiana jest wtedy, jeśli w zakresie każdej z trzech składowych (W, U lub K) efektów kształcenia student uzyska przynajmniej 50% obowiązujących efektów dla danej składowej.

3. Ocena ponad dostateczna (3,5): wystawiana jest na podstawie średniej arytmetycznej z trzech składowych (W, U lub K) efektów kształcenia (średnio 61-70%).

4. Podobny sposób obliczania ocen jak przedstawiony w pkt. 3 przyjęto dla ocen dobrej (4,0 - średnio 71-80%), ponad dobrej (4,5 - średnio 81-90%) i bardzo dobrej (5,0 - średnio >90%).

Ćwiczenia terenowe

ocenione zostaną: raport z ćwiczeń terenowych i aktywność na ćwiczeniach

Ocena końcowa=0,7 x ocena z egzaminu (wykłady) + 0,3 x ocena z ćwiczeń

UWAGA: Prowadzący zajęcia, na podstawie stopnia opanowania przez studenta obowiązujących treści programowych danego przedmiotu, w oparciu o własne doświadczenie dydaktyczne, formułuje ocenę, posługując się podanymi wyżej kryteriami formalnymi.