Biologia komórki

Celem zajęć jest zapoznanie studentów z aktualnym stanem wiedzy na temat budowy i funkcji komórki. Omówione będą również zagadnienia związane z transportem wewnątrzkomórkowym oraz fagocytozą i pinocytozą. Studenci poznają aktualny stan wiedzy na temat różnicowania się komórek oraz apoptozy. Ćwiczenia laboratoryjne obejmują obserwacje organelli komórkowych, ruchy cytoplazmy, a także przygotowanie i analizę preparatów cytogenetycznych. Studenci zostaną zapoznani z możliwościami jakie niesie współczesna mikroskopia, poznaja metody utrwalania i barwienia preparatów cytologicznych.

Wykłady

1.Teoria komórkowa. Podział przestrzeni komórki (kompartmenty).(2 godz.)

2.Budowa i funkcje błony komórkowej. Transport przez błony komórkowe. Odbieranie i transdukcja sygnałów przez błonę komórkową.(2 godz.)

3.Skład chemiczny i funkcje cytoplazmy podstawowej. Biogeneza, budowa i funkcje rybosomów. Cytoszkielet komórki: klasyfikacja elementów cytoszkieletu, konfiguracje cytoszkieletu.(2 godz.)

4.System błon wewnętrznych: retikulum endoplazmatyczne, aparat Golgiego, wakuola.(2 godz.)

5.Autonomiczne organella komórkowe: mitochondria, budowa, liczebność, funkcje, pochodzenie. Plastydy: budowa, rodzaje, funkcje, pochodzenie.(2 godz.)

6.Budowa i funkcje jądra i jąderek, ilość DNA i paradoks C-DNA, efekt nulkeotypowy.(2 godz.)

7.Budowa, funkcje i modyfikacje ściany komórkowej.(1 godz.)

8.Różnicowanie się i rozwój komórek. Zaprogramowana śmierć komórek.(2 godz.)

Ćwiczenia

1. Rodzaje mikroskopów i ich zastosowanie. Rodzaje preparatów cytologicznych. Obserwacje przyżyciowe komórek roślinnych. Obserwacja komórki łusek cebuli (Alium cepa) - preparat nie barwiony. Obserwacja zjawiska plazmolizy w komórkach łuski cebuli. Obserwacja ruchów cytoplazmy.(3 godz.)

2. Obserwacja chloroplastów w aparatach szparkowych trzykrotki (Tradescantia sp.), chromoplastów w owocach pomidora, papryki i dzikej róży oraz form przejściowych plastydów w bulwie ziemniaka i owocach pomidora.(3 godz.)

3. Metody utrwalania i barwienia stosowane w cytologii roślin. Obserwacja organelli komórkowych w preparatach barwionych przyżyciowo czerwienią obojętną i błękitem metylenowym. Obserwacja mitochondriów w komórkach łuski cebuli barwionych zielenią Janusową.(3 godz.)

4. Przygotowanie preparatów rozgniotowych ze stożka wzrostu korzenia cebuli i barwienie preparatów orceiną. Obserwacja morfologii chromosomów oraz ich liczenie. Obliczanie indeksu mitotycznego w preparatach trwałych.(3 godz.)

5. Wycieczka do pracowni mikroskopii elektronowej Zakładu Cytologii i Histologii UJ. (2 godz.)

6. Zaliczenie ćwiczeń (kolokwium).(1 godz.)

"Podstawy Biologii Komórki Roślinnej" red. A. Woźny, J. Machejda, L. Ratajczak; Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2001.

"Podstawy cytogenetyki roślin" red. S. Rogalska, J. Małuszyńska, M.J Olszewska; Wydawnictwo Naukowe PWN.

"Botanika" część I - morfologia; A. Szweykowska, J. Szweykowski Wydawnictwo Naukowe PWN.