Monitoring środowiska

KIERUNEK STUDIÓW : OCHRONA ŚRODOWISKA / ECTS:3 /semestr: 6

Profil: ogólnoakademicki / Forma i poziom: SI

status: kierunkowy

Wymagania wstępne: brak

Koncepcja monitoringu środowiska naturalnego, zintegrowany monitoring środowiska, monitoring powietrza, monitoring wód, monitoring jakości gleby i ziemi w tym monitoring gleb użytkowanych rolniczo, hałas, pola elektromagnetyczne, promieniowanie jonizujące, monitoring lasów w Polsce, związki organiczne w środowisku, instalacje do przetwarzania i unieszkodliwiania odpadów i ich wpływ na poszczególne elementy środowiska,

Wykłady:

1 - 2. Koncepcja monitoringu środowiska naturalnego, podstawy prawne, cele, zadania i organizacja systemu monitoringu. Zintegrowany monitoring środowiska.

3 - 5. Monitoring powietrza. Substancje zanieczyszczające. Pomiary zanieczyszczeń "in situ". Systemy zdalnego monitorowania. Monitorowaie atmosfery poprzez obserwacje skutków zanieczyszczeń. Moitoring atmosfery w Polsce i w województwie małopolskim.

6 - 8. Monitoring wód. Monitoring wód "in situ". Teledetekcja w monitoringu wód. Wymagania jakościowe dla wód. Monitoring wód w Polsce i w województwie małopolskim.

9 - 11. Monitoring jakości gleby i ziemi. Metody monitoringu gleby i ziemi. Zdalny monitoring gleb i ziemi. Monitoring jakości gleb w Polsce i w województwie małopolskim.

12 - 13. Hałas, pola elektromagnetyczne, promieniowanie jonizujące. Źródła, sposoby wykonywania pomiarów.

14 - 15. Odziaływanie instalacji do unieszkodliwiania i przetwarzania odpadów na różne elementy środowiska oraz monitoring emisji.

16 - 18. Gleby uprawiane rolniczo, ocena stopnia i tempa degradacji na podstawie wybranych wskaźników.

19 - 20. Monitoring lasów w Polsce. Strefy zagrożenia lasów poprzez czynniki biotyczne i abiotyczne.

Ćwiczenia:

1 - 3. Zasady pobierania i przygotowania prób środowiskowych do analizy oraz system jakości w labolatoriach i sieciach pomiarowych PMŚ.

4 - 6. Przyrodnicze i antropogeniczne przyczyny zakwaszenia gleb, obliczanie ładunków substancji zakwaszających i neutralizujących zakwaszenie.

7 - 9. Zawartość metali ciężkich w materiale roślinnym - ocena pod względem możliwości wykorzystania. Zawartość metali ciężkich w materiale glebowym - ocena stopnia zanieczyszczenia oraz określenie podatności gleb na degradację wynikającą z nadmiernej depozycji substancji zanieczyszczających.

10 - 12. Nawozy, polepszacze glebowe, odpady dopuszczone do stosowania przyrodniczego jako czynniki zagrażające czystości srodowiska glebowego.

13 - 15. Ocena potencjalnych strat azotu na podstawie jego bilansu w róznych warunkach gospodarowania w aspekcie zanieczyszczenia środowiska tym pierwiastkiem

Struktura aktywności studenta:

zajęcia realizowane z bezpośrednim udziałem prowadzącego 45 godz., ECTS** 3,0

w tym:

wykłady 20 godz.

ćwiczenia i seminaria 15 godz.

konsultacje 8 godz.

udział w badaniach 0 godz.

obowiązkowe praktyki i staże 0 godz.

udział w egzaminie i zaliczeniu 2 godz.

e-lerning 0 godz.

Praca własna (3,0 ECTS**) 45 godz.

Podstawowa:

1. Stepnowski P., Synak E., Szafranek B., Kaczyński Z. 2010. Monitoring i analityka zanieczyszczeń środowiska. Wyd. Uniwersytet Gdański, ss. 283.

2. Kmiecik E. 2009. Ocena stanu chemicznego wód podziemnych w oparciu o wyniki badań monitoringowych. home.agh.edu.pl/~ek/b/ocena_stanu.pdf

3. Raport o stanie lasów w Polsce. Wyd. Centrum Informacyjne Lasów Państwowych.

4. Kostrzewski A., Kruszyk R., (red.). 2007. Stan, przemiany i funkcjonowanie geoekosystemów Polski w latach 1994-2004 na podstawie Zintegrowanego Monitoringu Środowiska Przyrodniczego.

5. Informacja o realizacji zadań Inspekcji Ochrony Środowiska. Wyd. Główny Inspektor Ochrony Środowiska, Warszawa.

Raport o stanie środowiska w Polsce. Biblioteka Monitoringu Środowiska.

Uzupełniająca

1. Roczniki Statystyczne. Ochrona Środowiska, GUS Warszawa.

2. Program Państwowego Monitoringu Środowiska. Wyd. Główny Inspektor Ochrony Środowiska, Warszawa.

Wiedza:

- student definiuje cele i zadania monitoringu środowiska

- student zna struktury organizacyjne oraz schemat przepływu informacji dotyczących poszczególnych komponentów środowiska

-student zna i opisuje metody wykorzystywane w diagnostyce stanów poszczególnych komponentów środowiska

Umiejętności:

- student umie analizować dane ze stacji monitoringu i ocenić ryzyko wystąpienia niekorzystnych zmian w środowisku

- student potrafi samodzielnie (na podstawie otrzymanych danych) sporządzić raport o stanie środowiska

Kompetencje:

- student ma świadomość roli monitoringu i dostrzega relacje pomiędzy ochroną środowiska a monitoringiem środowiska

- student potrafi pracować w grupie oraz nią kierować.

Zaliczenie części ćwiczeniowej kursu obejmuje wykonanie oceny stanu środowiska glebowego oraz oceny nagromadzenia toksycznych metali ciężkich w materiale roślinnym, a także przeprowadzenie prognozowania zmian jakościowych wymienionych elementów środowiska w wyniku narastajacej antropopresji.

Część wykładowa kursu kończy się testem i/lub egzaminem ustnym.

--

1. Ocena niedostateczna (2,0): wystawiana jest wtedy, jeśli w zakresie co najmniej jednej z trzech składowych (W, U lub K) przedmiotowych efektów kształcenia student uzyska mniej niż 50% obowiązujących efektów dla danej składowej.

2. Ocena dostateczna (3,0): wystawiana jest wtedy, jeśli w zakresie każdej z trzech składowych (W, U lub K) efektów kształcenia student uzyska przynajmniej 50% obowiązujących efektów dla danej składowej.

3. Ocena ponad dostateczna (3,5): wystawiana jest na podstawie średniej arytmetycznej z trzech składowych (W, U lub K) efektów kształcenia (średnio 61-70%).

4. Podobny sposób obliczania ocen jak przedstawiony w pkt. 3 przyjęto dla ocen dobrej (4,0 - średnio 71-80%), ponad dobrej (4,5 - średnio 81-90%) i bardzo dobrej (5,0 - średnio >90%).

Ocena końcowa = 0,5 x ocena z części wykładowej + 0,5 x ocena z części ćwiczeniowej

UWAGA: Prowadzący zajęcia, na podstawie stopnia opanowania przez studenta obowiązujących treści programowych danego przedmiotu, w oparciu o własne doświadczenie dydaktyczne, formułuje ocenę, posługując się podanymi wyżej kryteriami formalnymi.