Środowiskowe funkcje użytków rolnych

Kierunek Studiów: Ochrona Środowiska/ECTS: 5/semestr: 4

Profil: Ogólnoakademicki/Forma i Poziom: SI

Wymagania wstępne: brak

Celem przedmiotu jest zapoznanie studentów z zagadnieniami dotyczącymi środowiskowych wymagań uprawy roślin, szkodliwości chwastów oraz środowiskowych funkcji użytków zielonych.

Program przedmiotu obejmuje wybrane działy nauki o siedlisku, chwastach i roślinach uprawnych oraz funkcjach trwałych użytków zielonych. W ramach ćwiczeń zapoznanie z wymaganiami siedliskowymi grup roślin w uprawie polowej i na użytkach zielonych. Konstruowanie płodozmianów, metod zwalczania chwastów w zasiewach oraz zasady układania mieszanek traw w zależności od warunków siedliskowych.

Wykłady

1-2.Glebowe uwarunkowania produkcyjności gruntów ornych w Polsce

3.Optymalne właściwości środowiska glebowego jako element produkcyjności

4-5.Współczesne systemy rolnictwa i ich wpływ na środowisko

6-7.Przyrodnicze czynniki zmianowań, zmęczenie gleby, choroby płodozmianowe i funkcje płodozmianu w systemach rolnictwa

8-9.Tendencje uproszczeń zmianowań oraz ich wpływ na środowisko rolnicze

10-11.Współczesne systemy uprawy roli i ich wpływ na środowisko

12-13.Szkodliwość chwastów i źródła zachwaszczenia

14-15.Zapobieganie nadmiernemu zachwaszczeniu pól oraz metody niszczenia chwastów

16-17.Pochodzenie, struktura i rozmieszczenie trwałych użytków zielonych w Polsce

18-19.Kryteria podziału użytków zielonych: stosunki powietrzno-wodne, strefy wysokościowe, sposób użytkowania

20-21.Cechy ekosystemu trawiastego oraz struktura jego plonu: plon rolniczy, trzon regeneracyjny

22-23.Funkcje trwałych użytków zielonych: czynniki warunkujące poszczególne funkcje –paszowa, - ekologiczna

24-27.Funkcja paszowa użytków zielonych: dynamika wzrostu i rozwoju roślinności łąkowo-pastwiskowej, zasady użytkowania, zasady nawożenia

28. Przyczyny degradacji i metody regeneracji użytków zielonych 1 godz.

29-30. Funkcja ekologiczna użytków zielonych przejawiająca się w ochronie: gleby, wody, atmosfery

Ćwiczenia

1-2.Kształtowanie środowiska gruntów ornych: wprowadzenie do zagadnień związanych z wymaganiami siedliskowymi (glebowymi i klimatycznymi) oraz elementami agrotechniki uprawy roślin w Polsce

3-8.Środowiskowe wymagania podstawowych grup roślin uprawnych i rozpoznawanie materiału siewnego (rośliny zbożowe, okopowe, przemysłowe, motylkowe drobno i grubonasienne)

9-10.Podstawowe pojęcia związane z płodozmianami oraz czynniki warunkujące typ i rodzaj płodozmianu

11-12.Konstruowanie zmianowań i płodozmianów w zależności od warunków siedliskowych w różnych systemach rolnictwa

13-14.Występowanie chwastów w zależności od czynników siedliska i ich znaczenie w agrocenozach, klasyfikacje chwastów

15-16.Rozpoznawanie chwastów w różnych fazach rozwojowych z uwzględnieniem biologii oraz szkodliwości 2 godz.

17-18.Chemiczne metody ograniczenia zachwaszczenia (podział herbicydów, ustalanie dawki, czynniki warunkujące skuteczność działania herbicydów, wymagania listy kontrolnej dotyczące stosowania środków ochrony roślin)

19-20.Projektowanie w zespołach 3-4 osobowych metod ograniczenia zachwaszczenia w określonych zasiewach roślin uprawnych

21-22.Podział traw pod względem wzrostu, sposobu krzewienia i użytkowania

23-24.Zasady oznaczania nasion traw oraz poznanie ich ważniejszych gatunków

25-26.Zasady oznaczania traw w stanie kwiatowym

27-28.Zasady rozpoznawania traw w stanie wegetatywnym

29-30.Zasady układania mieszanek traw na użytki zielone różnego przeznaczenia

Ćwiczenia terenowe:

1-10.Rozpoznawanie roślin uprawnych w różnych fazach rozwojowych (kolekcja roślin uprawnych) oraz chwastów w łanie roślin uprawnych (rozpoznawanie gatunków i metody oceny zachwaszczenia). Ocena skuteczności działania herbicydów i zabiegów uprawowych

11-15.Poznanie metod oznaczania składu florystycznego zbiorowisk trawiastych i zapoznanie się ze strukturą plonu biologicznego i jego rozmieszczeniem 5 godz.

Struktura aktywności studenta:

zajęcia realizowane z bezpośrednim udziałem prowadzącego 85 godz.

w tym:

wykłady 30 godzin

ćwiczenia i seminaria 45 godz.

konsultacje 5 godz.

udział w badaniach 0 godz.

obowiązkowe praktyki i staże 0 godz.

udział w egzaminie i zaliczeniu 5 godz.

e-learning 0 godz.

praca własna 40 godz.

1. Piekut K., Pawluśkiewicz B., 2005. Rolnicze podstawy kształtowania środowiska.

2. Dzienia S., i in., 1999. Agroekologiczne podstawy produkcji roślinnej.

3. Czyż H., 2000. Skrypt do ćwiczeń z łąkarstwa. Wyd. AR w Szczecinie.

4. Włodarczyk S., 1980. Botanika łąkarska. Wyd. PWRiL, W-wa.

5. Rogalski M., 2004. Łąkarstwo. Wyd. Kurpisz, Poznań.

Wiedza:

1. student definiuje podstawowe pojęcia agrotechniczne,

2. zna zasady doboru roślin uprawnych do określonych typów gleb, warunków klimatycznych środowiska i systemu rolnictwa,

3. zna podstawowe gatunki roślin uprawnych i traw,

4. zna podstawowe zasady użytkowania i nawożenia TUZ.

Umiejętności:

1. prawidłowo organizuje produkcję roślinną w gospodarstwie w zależności od warunków glebowo-klimatycznych,

2. projektuje określone płodozmiany dostosowane do warunków glebowych i środowiskowych gospodarstwa,

3. posiada umiejętności niezbędne do zaproponowania prawidłowej ochrony (chemiczne i agrotechniczne) przed nadmiernym zachwaszczeniem,

4. Na podstawie pomiaru i składu gatunkowego ocenia wartość gospodarczą łąk i pastwisk.

5. Projektuje optymalny dla siedliska sposób regeneracji zdegradowanej łąki lub pastwiska.

Kompetencje społeczne:

1. spełnia wyznaczoną funkcję w zespole 3-4 osobowym,

2. docenia rolę właściwej organizacji produkcji roślinnej dla poprawy kształtowania środowiska.

3. rozumie potrzebę zachowania użytków zielonych w środowisku ze względów ekonomicznych, środowiskowych i społecznych.

Wykłady - egzamin pisemny ograniczony czasowo - zadania testowe, problemowe i obliczeniowe

Ćwiczenia:

1. Zaliczenia kontrolne - pisemne po każdej zakończonej grupie tematycznej oraz bieżąca ustna kontrola przyswojenia wcześniej podanych treści.

2. Zaliczenie projektu (projekt mieszanki na wybrany sposób użytkowania dla określonych warunków siedliskowych).

3. Sporządzenie zielnika ważniejszych roślin łąkowych.

Ocena końcowa to średnia z wszystkich uzyskanych zaliczeń etapowych i aktywności na zajęciach.

--

1. Ocena niedostateczna (2,0): wystawiana jest wtedy, jeśli w zakresie co najmniej jednej z trzech składowych (W, U

lub K) przedmiotowych efektów kształcenia student uzyska mniej niż 50% obowiązujących efektów dla danej składowej.

2. Ocena dostateczna (3,0): wystawiana jest wtedy, jeśli w zakresie każdej z trzech składowych (W, U lub K) efektów

kształcenia student uzyska przynajmniej 50% obowiązujących efektów dla danej składowej.

3. Ocena ponad dostateczna (3,5): wystawiana jest na podstawie średniej arytmetycznej z trzech składowych (W, U lub

K) efektów kształcenia (średnio 61-70%).

4. Podobny sposób obliczania ocen jak przedstawiony w pkt. 3 przyjęto dla ocen dobrej (4,0 - średnio 71-80%), ponad

dobrej (4,5 - średnio 81-90%) i bardzo dobrej (5,0 - średnio >90%).

Ocena końcowa=0,6 x ocena z egzaminu (wykłady) + 0,4 x ocena podsumowująca (ćwiczenia).

UWAGA: Prowadzący zajęcia, na podstawie stopnia opanowania przez studenta obowiązujących treści programowych danego

przedmiotu, w oparciu o własne doświadczenie dydaktyczne, formułuje ocenę, posługując się podanymi wyżej kryteriami

formalnymi.