Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja w Krakowie - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Agroekologia i ochrona środowiska

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: R.1s.AOS.SI.RROXX
Kod Erasmus / ISCED: (brak danych) / (brak danych)
Nazwa przedmiotu: Agroekologia i ochrona środowiska
Jednostka: Katedra Agroekologii i Produkcji Roślinnej
Grupy: Rolnictwo, 1 sem, stacj. inż. obowiązkowe
Punkty ECTS i inne: (brak) Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.

zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia: polski
Skrócony opis:

Celem przedmiotu jest przedstawienie zadań i współczesnego zakresu badań agroekologii i ochrony środowiska. Omówione będą czynniki warunkujące rozmieszczenie organizmów w agroekosystemach i bioindykacja jako narzędzie waloryzacji stanu środowiska. Znaczenie oddziaływań między populacjami oraz przyczyny i skutki inwazji populacyjnych. Biocenoza i jej funkcjonowanie oraz różnice pomiędzy biocenozami naturalnymi i sztucznymi (agrocenozami), a także przejawy i ekologiczne skutki ingerencji człowieka w biocenozie i ekosystemie. Przedstawione zostaną także rodzaje i źródła zanieczyszczenia powietrza, wody i gleby, bezpośrednie i pośrednie skutki tych zanieczyszczeń (np.: efekt cieplarniany, dziura ozonowa), a także sposoby przeciwdziałania zagrożeniom środowiskowym. Omówione zostanie zagadnienie ochrony środowiska przed odpadami oraz aktualne akty prawne z zakresu ochrony środowiska. W trakcie zajęć zostaną również zaprezentowane wybrane metody analiz próbek środowiskowych.

Pełny opis:

Wykłady 30 godz.:

1. Podstawowe pojęcia i przedmiot badań ekologii i agroekologii

2-3. Nieożywione czynniki siedliska, ich wpływ na organizmy i możliwości ich regulacji w warunkach agroekosystemu

4-5. Ożywione czynniki i ich wpływ na organizmy występujące w agrocenozie

6-9. Wybrane zagadnienia z ekologii organizmów: autotrofy i heterotrofy i ich znaczenie w ekosystemie, tolerancja ekologiczna organizmu jako narzędzie w bioindykacji

10-12. Wybrane zagadnienia z ekologii populacji: pojęcie populacji, czynniki regulujące liczebność populacji, modele dynamiki liczebności populacji, ekologiczna rola populacji występujących w agrocenozie. Inwazje ekologiczne

13-14. Wybrane zagadnienia z zakresu biocenologii: kryteria wyróżniania biocenoz, podział biocenoz, struktury decydujące o trwałości biocenoz

15. Najważniejsze różnice pomiędzy biocenozami naturalnymi i sztucznymi oraz ich wpływ na środowisko, zagrożenia dla trwałości agrocenoz i możliwości zwiększania ich stabilności, dynamika biocenoz - sukcesja ekologiczna

16. Wprowadzenie do zagadnień ochrony środowiska – rys historyczny, podstawowe pojęcia związane z przedmiotem.

17. Prawo ochrony środowiska – podstawowy dokument prawny.

18. Zanieczyszczenie powietrza atmosferycznego – zanieczyszczenia pyłowe.

19. Zanieczyszczenie powietrza atmosferycznego – zanieczyszczenia gazowe.

20. Wtórne skutki zanieczyszczenia powietrza – smogi, niszczenie warstwy ozonowej, efekt cieplarniany.

21. Hałas.

22. Zanieczyszczenie wód – zasoby wodne Polski, charakterystyka wód.

23. Źródła zanieczyszczenia wód, rodzaje zanieczyszczeń wód, klasy czystości wód.

24. Ścieki – podział i charakterystyka, stan oczyszczania ścieków w Polsce.

25. Charakterystyka osadów ściekowych.

26. Gospodarka odpadami.

27. Dewastacja i degradacja gruntów. Zanieczyszczenie chemiczne gleb w Polsce – źródła i rodzaje zanieczyszczeń.

28. Metale ciężkie – definicja i charakterystyka. Podział gleb na klasy ze względu na zawartość metali ciężkich.

29. Rolnictwo a problem ochrony środowiska.

30. Aktualny stan środowiska w Polsce.

Ćwiczenia laboratoryjne / projektowe - 30 godz.:

1-2. Projekt waloryzacji siedlisk rolniczych metodami fitoindykacyjnymi - założenia metodyczne do indywidualnych projektów waloryzacji opartych na wykorzystaniu tolerancji ekologicznej gatunków w bioindykacji - metody autekologiczne i synekologiczne.

3-5. Wykorzystanie autekologicznej metody Ellenberga do oceny warunków siedliskowych pól uprawnych - indywidualne projekty waloryzacyjne dla różnych gleb (gleby kwaśne, gleby węglanowe) - ciąg dalszy realizacji.

6-9. Metody synekologiczne w bioindykacji (grupy ekologiczno-socjologiczne Hilbiga) - ocena warunków siedliskowych pól uprawnych zlokalizowanych w różnych warunkach glebowych (gleby kwaśne, gleby węglanowe) - indywidualne projekty waloryzacyjne.

10-11. Waloryzacja warunków glebowych pól uprawnych - porównanie rezultatów uzyskanych metodą autekologiczną i synekologiczną; wskaźnikowe gatunki chwastów, wskaźnikowe grupy gatunków, prezentacja wyników.

12-13. Metody oceny liczebności i zagęszczenia populacji roślin i zwierząt i ich zastosowanie w agroekologii - zadania na podstawie przyjętych założeń.

14-15. Ocena produkcji pierwotnej agrocenozy - produkcja pierwotna pola uprawnego - zadania na podstawie przyjętych założeń.

16-17. Obliczanie wskaźników jakości powietrza na podstawie danych monitoringu.

18-19. Oznaczanie zawartości azotanów(V) w wodzie i ściekach.

20-21. Oznaczanie ChZT chromianowego w wodzie i ściekach.

22-23. Oznaczanie zdolności sorbentów mineralnych do chemicznego wiązania fosforu.

24-27. Oznaczanie zawartości metali ciężkich w glebie i roślinach, obliczanie wskaźników bioakumulacji i translokacji wybranych metali.

28-29. Obliczanie ilości emisji metanu ze składowisk odpadów komunalnych o zadanych parametrach morfometrycznych i eksploatacyjnych.

30. Zaliczenie ćwiczeń.

Statystyka przedmiotu:

1. Liczba godzin oraz punktów ECTS - przedmiot obowiązkowy Godziny: 125; ECTS: 5

2. Liczba godzin oraz punktów ECTS - przedmiot do wyboru Godziny: -; ECTS: -

3. Łączna liczba godzin oraz punktów ECTS, którą student uzyskuje poprzez bezpośredni kontakt z nauczycielem

akademickim (wykłady, ćwiczenia, seminaria....) Godziny: 60; ECTS: 2,4

4. Łączna liczba godzin oraz punktów ECTS, którą student uzyskuje na zajęciach praktycznych np. laboratoryjne,

projektowe, terenowe, warsztaty Godziny: 30; ECTS: 1,2

5. Przewidywany nakład pracy własnej (bez udziału prowadzącego lub z udziałem w ramach konsultacji) konieczny do

realizacji zadań programowych przedmiotu. Godziny: 65; ECTS: 2,6

Literatura:

1. St. Wiąckowski. Ekologia ogólna. Wyd. Branta 1998.

2. J.Banaszak, H. Wiśniewski. Podstawy ekologii. Wyd. Adam Marszałek, Toruń 2003

3. Ch.J. Krebs. Ekologia.eksperymentalna analiza rozmieszczenia i liczebności. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2011.

4. M. Markow. Agrofitocenologia - nauka o zbiorowiskach roślinnych pól uprawnych. PWRiL, W-wa 1978.

5. J. Prończuk. Podstawy ekologii rolniczej. PWN, W-wa 1982.

6. E. stupnicka-Rodzynkiewicz, T. Dąbkowska. Ekologia. Podręcznik do wykładów i ćwiczeń. WYD. UR w Krakowie. 2011.

7. Z. Karaczun, L. Indeka. Ochrona środowiska. Wyd. Aries, 1999

8. Z. Zabłocki i in. Pozarolnicze obciążenia środowiska. Wyd. AR w Szczecinie, 1998.

9. S. Baran, R. Turski. Degradacja, ochrona i rekultywacja gleb. Wyd. AR w Lublinie, 1996

10. K. Górka, B. Poskrobko. Ochrona środowiska, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, 2001.

11. Jasiewicz Cz., Niemiec M., Baran A. 2010. Ochrona środowiska. Przewodnik do ćwiczeń. Wyd. UR w Krakowie, Kraków.

Literatura uzupełniająca:

1. Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 roku "prawo ochrony środowiska" Dz.U. nr 62, poz. 627 i Nr 115, poz. 1229.

2. Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 roku "O odpadach" Dz. U. Nr 62, poz. 628.

3. Aktualne Rozporządzenia Ministra Środowiska dotyczące ochrony środowiska.

4. Aktualny Rocznik Statystyczny "Ochrona Środowiska", Wyd. GUS

Efekty uczenia się:

Wiedza:

- słuchacz zna elementy nieożywione i konsekwencje ich wpływu na warunki bytowania organizmów żywych oraz możliwości ich regulacji w produkcji rolniczej,

- zna zależności występujące pomiędzy populacjami w biocenozie pola uprawnego i innych biocenozach, rozumie funkcjonowanie mechanizmów regulujących liczebność populacji,

- identyfikuje cechy biocenoz naturalnych i sztucznych oraz ocenia wpływ tych układów na środowisko nieożywione, a także zna i rozumienie konsekwencje wpływu człowieka na zjawiska zachodzące w agroekosystemie,

- definiuje podstawowe pojęcia związane z ochroną środowiska,

- wymienia zagrożenia dla środowiska wynikające z działalności gospodarczej i bytowej człowieka,

- wymienia najważniejsze akty prawne z zakresu ochrony środowiska.

Umiejętności:

- potrafi zastosować w praktyce stosowane rolnictwie i ochronie przyrody autekologiczne i synekologiczne metody waloryzacji siedlisk za pomocą roślin jako bioindykatorów,

- potrafi zastosować podstawowe, przydatne w badaniach rolniczych metody oceny liczebności i zagęszczenia populacji roślin i zwierząt oraz ocenić produkcje pierwotną agrocenozy,

- sprawnie porusza się wśród aktów prawnych dotyczących ochrony środowiska,

- gospodaruje w sposób racjonalny odpadami pochodzenia komunalnego,

- wykonuje analizy przedstawione na zajęciach laboratoryjnych,

- interpretuje uzyskane wyniki,

- przestrzega przepisów BHP obowiązujących w pracowni chemicznej.

Kompetencje społeczne:

- czuje się odpowiedzialny za stan środowiska,

- rozumie potrzebę ochrony środowiska naturalnego,

- jest świadomy konsekwencji działań rolnika dla agrocenozy i biotopu w warunkach rolnictwa,

- pracuje w zespole.

Metody i kryteria oceniania:

Zaliczenie ćwiczeń:

na podstawie ocen formujących wynikających z aktywności podczas zajęć oraz sprawdzianów wiedzy - odrębnych z każdego działu (agroekologia i ochrona środowiska).

Brak zaliczenia danego działu jest równoznaczny z brakiem zaliczenia przedmiotu. Ocena końcowa jest średnią z uzyskanych zaliczeń cząstkowych z obu działów.

Zaliczenie wykładów:

egzamin - w formie 2-częściowego testu wyboru, obejmujący zagadnienia agroekologii i ochrony środowiska. Minimalna liczba punktów do zaliczenia poszczególnych części wynosi 60%. Brak uzyskania minimalnej liczby punktów z danego działu jest równoznaczny z brakiem zaliczenia przedmiotu. Ocena końcowa jest średnią z uzyskanych ocen cząstkowych.

Uwaga:

Brak zaliczenia ćwiczeń z przedmiotu w regulaminowym terminie jest równoznaczny z brakiem możliwości przystąpienia do egzaminu.

Zasada ta jest stosowana konsekwentnie w każdym z kolejnych terminów poprawkowych.

1. Ocena niedostateczna (2,0): wystawiana jest wtedy, jeśli w zakresie co najmniej jednej z trzech składowych (W,

U lub K) przedmiotowych efektów kształcenia student uzyska mniej niż 50% obowiązujących efektów dla danej

składowej.

2. Ocena dostateczna (3,0): wystawiana jest wtedy, jeśli w zakresie każdej z trzech składowych (W, U lub K)

efektów kształcenia student uzyska przynajmniej 50% obowiązujących efektów dla danej składowej.

3. Ocena ponad dostateczna (3,5): wystawiana jest na podstawie średniej arytmetycznej z trzech składowych (W, U

lub K) efektów kształcenia (średnio 61-70%).

4. Podobny sposób obliczania ocen jak przedstawiony w pkt. 3 przyjęto dla ocen dobrej (4,0 - średnio 71-80%),

ponad dobrej (4,5 - średnio 81-90%) i bardzo dobrej (5,0 - średnio >90%).

UWAGA: Prowadzący zajęcia, na podstawie stopnia opanowania przez studenta obowiązujących treści programowych

danego przedmiotu, w oparciu o własne doświadczenie dydaktyczne, formułuje ocenę, posługując się podanymi wyżej

kryteriami formalnymi.

Przedmiot nie jest oferowany w żadnym z aktualnych cykli dydaktycznych.
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja w Krakowie.
kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.2.0-1 (2024-03-12)